IPN - apel do osób represjonowanych w PRL

Podstawę do stwierdzenie nieważności wyżej wymienionych orzeczeń dają przepisy ustawy z 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. z 2021, poz. 1693, t.j.). Stwierdzenie nieważności wymienionych orzecznictw daje podstawę, by pokrzywdzeni ubiegali się o odszkodowania. Dlatego:

Prosimy osoby represjonowane w PRL o kierowanie do prokuratorów wniosków o podjęcie działań zmierzających do unieważnienia wyroków sądów lub orzeczeń kolegiów ds. wykroczeń.

- apeluje IPN.

Przypomnieć należy, że zgodnie z ustawą z 23 lutego 1991 r. uznaje się za nieważne orzeczenia wydane przez polskie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości lub przez organy pozasądowe w okresie od 1 stycznia 1944 roku do 31 grudnia 1989 roku, jeśli czyn zarzucony lub przypisany danej osobie był związany z jej działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego albo orzeczenie wydano z powodu takiej działalności, jak również gdy orzeczenie zostało wydane za opór przeciwko kolektywizacji wsi oraz obowiązkowym dostawom.  

Wskazany akt prawny stanowi ponadto, iż stwierdzenie nieważności orzeczenia uznaje się za równoznaczne z uniewinnieniem osoby, której owo orzeczenie dotyczyło, stąd przysługują jej uprawnienia do żądania odszkodowania za poniesioną szkodę i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Wszelkie działania prokuratora IPN zmierzające do stwierdzenia nieważności orzeczeń sądów oraz kolegiów ds. wykroczeń z okresu stanu wojennego są prowadzone z urzędu i nie wiążą się dla osób pokrzywdzonych z jakimikolwiek kosztami! Jest to warte podkreślenia, bowiem docierają do prokuratorów IPN nieprawdziwe informacje, że osoby pokrzywdzone, dochodząc swoich praw w celu uzyskania nieważności wyroku zapadłego za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, korzystając z pośrednictwa kancelarii prawnych, ponoszą koszty finansowe.

Prokurator prowadzi swoje działania z urzędu bądź na wniosek osoby, która została skazana za działalność o charakterze niepodległościowym, a w przypadku jej śmierci na wniosek osób dlań najbliższych. Przy czym wniosek kierowany do prokuratora nie musi odpowiadać szczególnym warunkom formalnym. Wystarczy, że zostanie dostarczony w formie pisemnej i będzie wskazywać orzeczenie, co do którego mogą zachodzić przesłanki do stwierdzenia nieważności na podstawie przepisów przywołanej wyżej ustawy.

Osoby pokrzywdzone wydanymi w tych sprawach orzeczeniami sądów oraz kolegiów ds. wykroczeń, które nie uzyskały jeszcze stwierdzenia ich nieważności, proszone są o kontakt z Komisją Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu i przesyłanie wniosków na adres: pl. Krasińskich 2/4/6, 00-207 Warszawa, tel. 22 530 86 56, 22 530 86 33, fax 22 530 90 87,  glowna.komisja@ipn.gov.pl.