Marzenie o końcu pandemii

Jest chyba oczywiste, że wszyscy mamy jedno marzenie: żeby epidemia koronawirusa się skończyła.

To marzenie wydaje się być realne, bo oto pojawiła się szansa: szczepionki! Zaszczepimy się i już wszyscy będziemy zdrowi. Podobne jest też marzenie rządzących: wszyscy się zaszczepią i będziemy mogli normalnie pracować, zamiast poświęcać czas i ogrom pieniędzy na walkę z pandemią.

Tylko to nie takie proste. Po pierwsze szczepionki zostały stworzone bardzo szybko, a przekonywano nas, że takie prace mogą trwać latami. Czy więc będą skuteczne? Czy nie przyniosą skutków ubocznych? Po drugie koronawirus wciąż pozostaje bardzo mało znany, co oznacza, że nie mamy 100-procentowej pewności, jak pandemia będzie się dalej rozwijać i czy da się ją łatwo zlikwidować. Na razie są tylko dwa kraje, w których oficjalnie trwają szczepienia: Wielka Brytania i Rosja. Trzeba się im uważnie przyglądać.

Na początek przyjrzyjmy się więc istniejącym i nowym szczepionkom. Jak działają i czego można się po nich spodziewać?

PFIZER

Chyba najskuteczniejszy w pracach nad szczepionką był Pfizer. Firma ta istnieje od 1849 r. i choć nazwa może wskazywać raczej na Niemcy, to jest amerykańska. Faktycznie jednak założyli ją Amerykanie niemieckiego pochodzenia – Charles Pfizer i Charles Erhardt. Dziś jest to gigantyczna korporacja, a w ubiegłym roku osiągnęła przychody w wysokości 51,75 mld dolarów.

Szczepionka Pfizera powstała w oparciu o mRNA wirusa. Nie wchodząc w szczegóły, matrycowy (lub informacyjny) RNA to cząsteczki kwasu rybonukleinowego zawierające przepisaną z genów, zakodowaną informację genetyczną. To absolutna nowość. Zwykle bowiem szczepionki zawierają pozbawiony zaraźliwości fragment wirusa. W tym wypadku wykorzystano fragment mRNA wirusa zawierający informację o białku, które organizm musi zneutralizować.

W odpowiedzi na szczepionkę układ immunologiczny zaczyna wytwarzać przeciwciała, które uniemożliwią mnożenie się wirusa i chronią nas przed chorobą. Nasz układ odpornościowy niejako zapamiętuje to działanie i aktywuje je, gdy zajdzie taka potrzeba. Zarazem taka szczepionka nie powoduje zagrożeń, jak te z fragmentami samego wirusa.

Według Pfizera jego szczepionka ma ponad 90 proc. skuteczności. W badaniu wzięło udział ponad 43 tys. uczestników z sześciu krajów – część z nich otrzymała szczepionkę, a część placebo. Są jednak istotne problemy. Po pierwsze szczepionka musi być przechowywana w bardzo niskiej temperaturze -80 stopni. Specjalistycznych lodówek utrzymujących taką temperaturę po prostu nie ma ani w aptekach, ani w przychodniach. Podobno jednak możliwe jest przechowywanie jej przez kilka dni w temperaturze 2–8 stopni. Po drugie konieczne jest dwukrotne podanie szczepionki – czyli cała akcja musi być organizowana dwukrotnie, w odstępie kilku tygodni. I po trzecie preparat jest drogi.

MODERNA I ASTRAZENECA

Kolejną firmą, która ogłosiła sukces w kwestii szczepionki, jest Moderna. To również amerykańska firma, ale stosunkowo nowa, bo powstała w 2010 r. – przede wszystkim dla komercjalizacji wyników badań biologa Derricka Rossiego. Specjalizuje się również w szczepionkach na bazie mRNA. W ubiegłym roku jej przychody wyniosły ponad 60 mln dolarów.

Moderna jako pierwsza na świecie rozpoczęła testy szczepionki przeciwko koronawirusowi na ludziach. Firma prowadziła je w grupie 30 tys. osób. Identycznie jak w przypadku Pfizera, część z nich otrzymała szczepionkę, a część placebo. Wyniki badań wskazują, że preparat ma skuteczność na poziomie 94,5 proc., a więc bardzo wysoką.