28 marca
czwartek
Anieli, Sykstusa, Jana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Ocalony od nienawiści

Ocena: 0
1602

Uniknąć śmierci to jedno, a uchronić się od nienawiści po piekle niemieckich obozów to drugie. I może większe, bo to jednocześnie ocalenie człowieczeństwa.

Andrzej Branecki, rocznik 1930, na początku okupacji był uczniem III klasy szkoły powszechnej. Chodził do Ogniska nr 25 Rady Głównej Opiekuńczej przy kościele Świętej Rodziny na Powiślu w Warszawie, gdzie pomagano dzieciom odrabiać lekcje, dawano posiłki i prowadzono tajną formację harcerską. W 1943 r., jako trzynastolatek, został skierowany do zgrupowania AK – Grupa Bojowa „Krybar”, które w czasie Powstania Warszawskiego walczyło na Powiślu.

– Byłem wtedy łącznikiem w kompanii por. Wrzosa, nosiłem meldunki do dowództwa – opowiada Andrzej Branecki. Na początku września został aresztowany przez Niemców i w transporcie 3,5 tys. warszawiaków wywieziony do KL Dachau. Został numerem 106016, w pasiaku z czerwonym trójkątem – jako „więzień polityczny”, z literą „P” – jako Polak. Po okresie przejściowym skierowano go do obozu w Mannheim-Sandhofen i przydzielono do pracy w fabryce Daimler-Benz-Puch. Kiedy w połowie grudnia 1944 r. fabryka została zbombardowana, razem z trzystu osobami wywieziono go do obozu w Buchenwaldzie, a stamtąd do podobozu we Frankfurcie nad Menem.

– Tam pracowaliśmy w fabryce Adlera przy produkcji części do samochodów. Najpierw wydawało się, że Dachau było największym złem, potem że Mannheim, ale najtrudniejszy okazał się pobyt we Frankfurcie. Głód, wszy, a najgorsze było bicie – wspomina Andrzej Branecki. – Znęcał się nad nami Lagerältester, starszy obozowy. Też był więźniem, nosił zielony winkiel, co oznaczało, że mógł być zbrodniarzem czy bandytą.

W fabryce więźniowie pracowali do początku marca 1945 r., bo wtedy Frankfurt został zbombardowany. – Ustawiono nas w piątki, zarządzono wymarsz. To był mój pierwszy marsz śmierci. Wyszło nas około 1100, po dwóch tygodniach do Buchenwaldu doszło 350 osób. Pozostali byli po drodze rozstrzeliwani. Kto nie miał siły iść, kładł się do rowu, a esesman strzelał do leżącego w głowę, tak że się rozpryskiwała. To był straszny widok. Rowem płynęła woda z rozpuszczającego się śniegu, zmieszana z krwią. Zaprowadzili nas do obozu koncentracyjnego Flossenburg. To już był kwiecień 1945 r. Potem był kolejny marsz: 17 km do Dachau. Byliśmy wygłodzeni, jak wtedy się mówiło: „każdy był muzułmaninem”, czyli człowiekiem ledwie pociągającym nogami, ale jeszcze żyjącym. Ważyłem około 30 kg. Gorąco modliłem się, żeby przeżyć, bo chciałem pomóc mamie. Dużo wycierpiała, w czasie okupacji zginął mój tata, dwaj bracia Zbyszek i Wojtek zostali rozstrzelani – opowiada Andrzej Branecki.

– Kiedy doszliśmy do Dachau, padał deszcz. Podczas apelu upadłem i leżałem w kałuży. Starsi koledzy zobaczyli że żyję, wciągnęli mnie do baraku. Było około 25 kwietnia. Nie chciałem dać się doprowadzić do szpitala, myślałem, że Niemcy dobiją mnie zastrzykiem z fenolu. Za cztery dni Amerykanie wyzwolili KL Dachau – wspomina pan Andrzej.

Zaczęło się ratowanie ocalałych więźniów, ale wielu jeszcze umarło, bo wyniszczone organizmy nie były w stanie się odbudować mimo odpowiedniego żywienia. Polaków z Dachau przeniesiono do Freimannu koło Monachium, gdzie znajdowały się wcześniej niemieckie koszary. Władzę sprawowali tu teraz Polacy pod amerykańskim nadzorem. W sierpniu ruszył pierwszy transport do ojczyzny. Na wagonach umieszczono napisy: „Dachau wraca do Polski”. Podróż odbyła się z przygodami.

– Przyjechałem do Warszawy i poszedłem na ul. Oboźną, gdzie było nasze mieszkanie. Część domów stała. Mamą opiekowali się sąsiedzi. Nie poznała mnie na przywitanie. Bodaj w październiku z obozu koncentracyjnego wróciła moja siostra – przywołuje wspomnienia Andrzej Branecki.

Jak żyło się po obozie? – Trochę trwało uporanie się z przebaczeniem. Byłem zapraszamy do szkół w Niemczech, opowiadałem młodym o swoich przeżyciach, widziałem, jak starają się zrozumieć świadków historii. Zyskiwałem tam coraz więcej przyjaciół. Postępowałem tak, jak nakazywało mi sumienie, i dziś mogę powiedzieć, że mam z tego powodu satysfakcję. Po powrocie nie myślało się o przeszłości, bo trzeba było myśleć, jak przetrwać kolejny dzień – dodaje. – Nie było wtedy nic. Kiedy po przyjeździe do Warszawy musiałem się zameldować, zapytano, dlaczego trafiłem do obozu koncentracyjnego. Odpowiedziałem: „Za powstanie”, na co usłyszałem: „To znaczy, że jesteście wrogiem obecnego ustroju”.

Podczas obchodów 72. rocznicy Powstania Warszawskiego, 30 lipca, Andrzej Branecki ps. „Biały Bóbr” został odznaczony Krzyżem Orderu Krzyża Niepodległości.

Irena Świerdzewska
fot. arch. Andrzeja Braneckiego, Irena Świerdzewska

Idziemy nr 40 (574), 2 października 2016 r.

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 29 marca

Wielki Piątek
Dla nas Chrystus stał się posłusznym aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej.
Dlatego Bóg wywyższył Go nad wszystko i darował Mu imię ponad wszelkie imię.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 18, 1 – 19, 42
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter