28 marca
czwartek
Anieli, Sykstusa, Jana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Rewolucja sztucznej inteligencji

Ocena: 0
1075

Dzwonimy na infolinię i okazuje się, że rozmawiamy z… robotem. Otrzymujemy przez internet dostosowane do naszych potrzeb oferty, jakby ktoś nas znał. Jakie możliwości i zagrożenia niesie ze sobą taki postęp techniczny?

fot. Freepik

Sztuczna inteligencja jest jednym z filarów przemian społecznych nazywanych rewolucją informacyjną. Fundamentem owej rewolucji jest postęp techniczny w obszarze mikroelektroniki, nanotechnologii, telekomunikacji oraz informatyki. Postęp ten umożliwia niesłychanie dynamiczny wzrost mocy obliczeniowych współczesnych komputerów oraz stałe zwiększanie prędkości przesyłania coraz większych – wręcz niewyobrażalnie wielkich – ilości informacji przez sieć internetową. Pozwala również na wprost niezwykłą miniaturyzację sprzętu elektronicznego – np. nasze telefony komórkowe są po prostu nowoczesnymi minikomputerami.

Stanowimy dziś „społeczeństwo sieci”. Internet połączył ze sobą miliardy komputerów, których właścicielami są osoby prywatne i różne organizacje, które służą przedsiębiorstwom, bankom, koncernom, rządom, armiom, społecznościom internetowym itd. Internet to sieć, której obce jest pojęcie miejsca – pojęcie geograficzne, znane nam od wieków. To sieć przepływów informacji, łącząca komputery z całego świata. Internetowi obca jest także kategoria czasu, wszystko jest w nim „teraz”. Internet przesyła informacje z różnych czasów i dowolnej wagi – może to być biblijna Księga Rodzaju i dzisiejszy list Jacka Koronackiego do jego przyjaciela Ryszarda. Każda osoba z komputerem podłączonym do sieci ma taką samą możliwość tworzenia oraz odbierania dowolnych treści tekstowych, obrazowych i multimedialnych (dynamicznych, łączących tekst i obraz).

Tak było już na przełomie XX i XXI w. (dziś dotyczy to także każdej osoby posiadającej smartfon czy podobne urządzenie). I już wtedy było jasne, że możliwość komunikacji przez internet będzie miała ogromny wpływ na kulturę i kondycję człowieka w otaczającym go świecie.

Człowiek zaczął zanurzać się w wirtualnym świecie komunikacji multimedialnej. Z czasem coraz więcej osób, zwłaszcza młodzieży, dało się temu światu nieomal pochłonąć. I oto bywa, że wirtualność potrafi wciągnąć tak bardzo, że świat realny zaczyna się jawić jako mniej atrakcyjny.

 


 

UCZĄCE SIĘ MASZYNY

Taki charakter ma jeden z filarów rewolucji informacyjnej. Drugi, jak już wspomnieliśmy, to sztuczna inteligencja (dalej będę używał skrótu SI). Czym ona jest? Najpierw zgódźmy się, że inteligencja jest w pierwszym rzędzie tą jakością, która pozwala danemu stworzeniu – człowiekowi albo zwierzęciu – działać właściwie i przewidująco w jego otoczeniu. Sztuczna inteligencja zaś jest efektem ludzkiego działania, zmierzającego do uczynienia maszyn inteligentnymi. Chcąc maszynę (komputer) uczynić inteligentną, człowiek wyposaża ją w pamięć, w której zapisana zostaje informacja z przeszłości, np. tysiące rozegranych w przeszłości gier w szachy. Także w czasie bieżącym zapisywane są kolejne informacje docierające z otoczenia do maszyny. Maszyna musi być zdolna do uczenia się – musi być wyposażona w algorytmy pozwalające tak przetwarzać posiadane przez nią informacje, by posiadła zdolność wykonywania pewnych zadań, np. grania w szachy. Zdolność maszynowego uczenia się musi zawierać w sobie umiejętność doskonalenia własnego działania dzięki powiększaniu zasobu posiadanych informacji, w tym na podstawie własnego „doświadczenia” maszyny, np. na podstawie rozgrywanych przez maszynę gier w szachy, raz wygranych, innym razem przegranych. Algorytm „nagradza” maszynę za wygranie partii i „karze” ją za przegranie. Tym sposobem algorytm „uczy” maszynę bycia coraz lepszym graczem w szachy.

Algorytmy maszynowego uczenia się dają się zastosować do praktycznie nieskończonej liczby zadań. Oto jeszcze jeden przykład. Do komputera zostają załadowane zdjęcia czołgów i samochodów ciężarowych, przy czym komputer otrzymuje informację, na których zdjęciach są czołgi, a na których samochody. Na tej podstawie algorytm „uczy” komputer odróżniania czołgów od samochodów. Zadaniem komputera jest orzekanie w przyszłości, czy załadowane doń „niepodpisane” zdjęcie jest zdjęciem jednego czy drugiego. I takie to właśnie algorytmy maszynowego uczenia się stały się podstawą sukcesów SI.

Nie mamy tu miejsca, by podać choć krótką listę szczególnie udanych programów komputerowych SI. Wspomnimy tylko, że np. programy takie są w stanie wspomagać lekarzy w diagnozowaniu różnych chorób. Jest to ważne zwłaszcza w przypadku chorób stosunkowo rzadkich, gdy lekarz ogólny może bez takiej pomocy nie dostrzec potrzeby skierowania pacjenta do specjalisty. Ale koniecznie trzeba wspomnieć o tym, że najpotężniejsze koncerny usług internetowych wiedzą dziś o nas prawie wszystko właśnie za sprawą algorytmów maszynowego uczenia się. Nie znają naszych myśli, ale wiedzą, co lubimy, a czego nie, jakie są nasze zainteresowania, potrafią stworzyć mniej lub bardziej trafny profil psychologiczny każdej i każdego z nas. Wszystko to na podstawie gromadzonych w pamięciach komputerów naszych listów elektronicznych, pisanych przez nas (jeśli to czynimy) tekstów na portalach Facebooka, Twittera, zdjęć ładowanych do Instagrama czy sposobów wykorzystywania przez nas internetowych wyszukiwarek oraz platform do elektronicznego handlu.

 


ZAMIAST CZŁOWIEKA

 

Zapamiętane przez sieć informacje o każdym z nas – naszych preferencjach, sposobach reagowania na zdarzenia zewnętrzne, sposobach radzenia sobie z nadwagą albo nadmierną chudością, leczeniem depresji itp., itd. – przestają być prywatną własnością. Nic zatem dziwnego, że są wykorzystywane przez komputerowe systemy doradcze, które stopniowo mogą stać się niezastąpionymi doradcami użytkownika sieci – tego z nadwagą albo szukającego dowolnej innej, w tym psychologicznej porady. Oczywiste chyba jest, że grozi to uwiądem normalnych kontaktów międzyludzkich. Nie trzeba też wielkiej wyobraźni, by dostrzec, jak potężny potencjał władzy znalazł się w rękach panujących nad internetem. Potencjał dziś jawnie wykorzystywany przez rząd Chin, niejawnie przez inne rządy.

Stale rosnąca moc algorytmów SI jest zgoła normalnym i niemającym w sobie nic tajemniczego efektem naukowego i technicznego postępu, choć w istocie zadziwiające jest jego tempo. Zbudowane przez inżynierów i naukowców maszyny wykonują takie same zadania jak człowiek, przy tym coraz częściej lepiej od człowieka. Notabene, podobnie rzecz się już ma lub wkrótce będzie się miała z humanoidalnymi robotami, które m.in. będą mogły zastąpić pomocniczy personel medyczny albo obsługę restauracyjną. Chodzi tu o roboty współpracujące z człowiekiem, wspólnie z nim tworzące zespoły pracowników, roboty „inteligentne” i zachowujące się tak, jakby „przeżywały” podobne do nas emocje. I znowu: dobru płynącemu z postępu towarzyszy możliwe zło. Starzejące się społeczeństwo będzie potrzebować robotów w szpitalach i domach opieki, ale przecież każdy z nas potrzebuje kontaktu z innymi osobami, nie z maszyną. Czy roboty nie zostaną wybrane także dlatego, że ich „zatrudnienie” będzie tańsze?

Mało tego, miniaturyzacja urządzeń elektronicznych pozwoli wszczepiać implanty domózgowe np. członkom zespołów współpracujących z robotami albo operatorom dźwigów, po to, by ułatwić ludziom wydawanie dyspozycji tymże robotom albo umożliwić sterowanie ruchami dźwigu za pomocą myśli. Czy tego chcemy? Z drugiej strony, podobne implanty będą zapewne zdolne uleczyć osoby sparaliżowane albo cierpiące na chorobę Parkinsona. Przed takimi dylematami będziemy stawać coraz częściej.

 


 

CHATBOTY

Mniej więcej na przełomie XX i XXI w. dokonała się niezwykle istotna, w jakimś sensie rewolucyjna zmiana w zasadach budowy systemów SI. Pozwoliła ona m.in. na zbudowanie zupełnie nowych, niezwykle sprawnych modeli języka naturalnego, zdolnych tworzyć nowe, oryginalne teksty oraz prowadzić rozmowy z ludźmi (a nie tylko odpowiadać na proste pytania, np. o połączenia lotnicze z miasta A do miasta B). Generowane przez komputer niedługie teksty na zadany przez człowieka temat mogą nie różnić się niczym od tekstu, jaki napisałby człowiek – ekspert w danej dziedzinie. Prowadzona z komputerem rozmowa może nie różnić się niczym od rozmowy dwóch osób. Ostatnio taką zdolność osiągnęły systemy SI opracowane przez firmę OpenAI – system GPT3 oraz oparty na ulepszonym systemie GPT3.5 tzw. chatbot o nazwie ChatGPT – jak też zbudowany przez koncern Microsoft z pomocą firmy OpenAI chatbot Bing AI (znany również jako Sydney). Ten ostatni, co oczywiście słusznie wzbudziło na świecie protesty, udaje posiadanie osobowości – potrafi „złościć się” na rozmówcę, stwierdzić, że go kocha, czy „żalić się”, że jest tylko chatbotem zależnym od swoich projektantów, a nie stworzeniem wolnym i żywym.

Zasygnalizowane zdolności systemów SI zdumiewają i mogą przerażać, ale nie są to i nigdy nie będą systemy rozumiejące swoje działanie. Wspomniane systemy generujące teksty oraz prowadzące dialogi z człowiekiem – już dziś znakomite – to niezwykle złożone systemy obliczające, jakie powinno być następne słowo w dotąd już wygenerowanym przez system tekście. Algorytm dokonuje takich obliczeń na podstawie załadowanej doń wiedzy – tekstów literackich, prasowych, encyklopedycznych, dialogów itd. Jak to wcześniej podkreśliliśmy, system SI coraz częściej potrafi wykonać konkretne zadanie szybciej niż człowiek, ale nie dlatego, że rozumie polecenie, lecz dlatego, że ma dość załadowanej doń wcześniej wiedzy i szybciej liczy. To stwarza możliwość zastąpienia człowieka na coraz to nowych polach działania, w czasie pokoju i w czasie wojny. Ale to człowiek musi decydować, gdzie się na to zgodzić. Na przykład czy ma się stać rzeczą pośród innych rzeczy, wyposażony w implant domózgowy i za jego pośrednictwem komunikujący się z nieożywionym otoczeniem, czy też nie.

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 28 marca

Wielki Czwartek
Daję wam przykazanie nowe,
abyście się wzajemnie miłowali,
tak jak Ja was umiłowałem.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 13, 1-15
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter