Tragedia polskich elit

W przygotowanym do wygłoszenia w Lesie Katyńskim 10 kwietnia 2010 r. przemówieniu prezydent Lech Kaczyński miał upomnieć się o prawdę: „Zostali zamordowani z pogwałceniem praw i konwencji cywilizowanego świata. Zdeptano ich godność jako żołnierzy, Polaków i ludzi. Doły śmierci na zawsze miały ukryć ciała pomordowanych i prawdę o zbrodni. Świat miał się nigdy nie dowiedzieć. Rodzinom ofiar odebrano prawo do publicznej żałoby, do opłakania i godnego upamiętnienia najbliższych. (...) Był to czas, kiedy za pamięć i prawdę o Katyniu płaciło się wysoką cenę. Jednak bliscy pomordowanych i inni odważni ludzie trwali wiernie przy tej pamięci, bronili jej i przekazywali kolejnym pokoleniom Polaków. (...) Wszystkie okoliczności zbrodni katyńskiej muszą zostać do końca zbadane i wyjaśnione. Ważne jest, by została potwierdzona prawnie niewinność ofiar, by ujawnione zostały wszystkie dokumenty dotyczące tej zbrodni. Aby kłamstwo katyńskie zniknęło na zawsze z przestrzeni publicznej. Domagamy się tych działań przede wszystkim ze względu na pamięć ofiar i szacunek dla cierpienia ich rodzin. Ale domagamy się ich także w imię wspólnych wartości, które muszą tworzyć fundament zaufania i partnerstwa pomiędzy sąsiednimi narodami w całej Europie”.

Katyń z dnia 70. rocznicy zbrodni czekał na te słowa, które w przestrzeni publicznej wówczas nie wybrzmiały. Pasażerowie pociągu specjalnego, w oczekiwaniu na oficjalne uroczystości, spokojnie przemieszczali się alejkami wzdłuż ściany z imiennymi tabliczkami, składając kwiaty, zapalając znicze, modląc się przy „grobach” najbliższych: ojców, dziadków, krewnych.

Dźwięk SMS-ów i dzwoniące telefony komórkowe wywołały poruszenie. Pojawiały się niespójne informacje z kraju: awaria samolotu, pożar, wypadek, w końcu – katastrofa.

Bicie dzwonu katyńskiego i odśpiewanie hymnu narodowego rozpoczęły Mszę świętą żałobną. Wiele osób płakało, łzy w oczach mieli żołnierze. Odprawiana przede wszystkim w intencji ofiar katastrofy, dopiero w drugiej kolejności za oficerów spoczywających wśród drzew, Msza miała skromny i pośpieszny charakter. Przez zachmurzone niebo dwukrotnie przebiły się promienie słońca: na Przeistoczenie i hymn „Boże, coś Polskę”.

Wieńce i kwiaty z początku składane były bez przynależnego tego rodzaju uroczystościom ceremoniału, w ciszy. Po kilku minutach rozległ się nieśmiały dźwięk werbla. Mały dobosz, może dwunastostoletni harcerz, zaczął wygrywać rytm odmierzający czas obecny i czas historycznej pamięci. Poległa w Katyniu elita polskiego narodu powiększyła się o kolejne ofiary: tych, którym „Katyń” – we wszystkich aspektach tego słowa – oraz patriotyczny i niepodległościowy etos leżały na sercu.

Po siedmiu latach, dostrzegając deficyt prawdy o tamtej tragedii, skierujmy uwagę na miejsce kaźni polskich oficerów i przypomnijmy – szczególnie narodowi rosyjskiemu, w duchu pojednania i przebaczenia – przemilczanie i zakłamywanie prawdy o zbrodni katyńskiej.