Zasiłek chorobowy

Polacy przywykli już do elektronicznych zwolnień lekarskich (e-ZLA). Od 1 grudnia 2018 r. wycofano papierowe formularze i jest to obecnie jedyna forma zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy. Lekarz wystawia je nam, gdy zachorujemy. Wskazuje, że jesteśmy niezdolni do pracy, oraz wydaje zalecenia, które według jego stanu wiedzy doprowadzą nas do zdrowia. W okresie rekonwalescencji, o ile zostaliśmy zgłoszeni do ubezpieczenia chorobowego, możemy ubiegać się o zasiłek.

OKRES WYCZEKIWANIA

Prawo do zasiłku chorobowego przysługuje po tzw. okresie wyczekiwania, czyli upływie pewnego okresu podlegania ubezpieczeniu chorobowemu. Jest on różny w zależności od tego, czy zostaliśmy objęci ubezpieczeniem obowiązkowo czy dobrowolnie. – W pierwszej sytuacji (np. umowa o pracę) zasiłek będzie przysługiwał już po 30 dniach nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Przy dobrowolnym objęciu ubezpieczeniem chorobowym (m.in. umowa-zlecenie lub prowadzenie działalności gospodarczej) zasiłek przysługuje po upływie 90 dni – tłumaczy Agnieszka Romańska, naczelnik wydziału zasiłków w II Oddziale ZUS w Warszawie.

Są jednak wyjątki, bo prawo do zasiłku może przysługiwać nawet od pierwszego dnia niezdolności do pracy. Będzie tak np., gdy chodzi o absolwentów szkół i szkół wyższych (o ile zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych). Okres wyczekiwania nie obowiązuje też ubezpieczonych obowiązkowo, którzy mają udokumentowany wcześniejszy co najmniej dziesięcioletni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego. Tak samo będzie wtedy, gdy niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem w drodze do lub z pracy.

NAJPIERW WYNAGRODZENIE

Warto pamiętać, że za pierwsze 33 dni niezdolności do pracy w roku kalendarzowym przysługuje wynagrodzenie chorobowe, które wypłaca pracodawca. Dopiero później stosuje się zasiłek chorobowy. Wyjątkiem są osoby, które skończyły 50 lat – im pracodawca wypłaca wynagrodzenie jedynie za pierwsze 14, a nie 33 dni. Zasiłek nie może być wypłacany dłużej niż przez 182 dni, chyba że niezdolność do pracy spowodowana została gruźlicą albo przypada w trakcie ciąży. Wtedy limit wynosi 270 dni.

ILE TRAFIA DO PORTFELA?

Zasiłek może być wypłacany w trzech wysokościach. Zasadniczo jest to 80 proc. ustalonej podstawy wymiaru zasiłku (czyli np. naszej pensji). Za okres pobytu w szpitalu jest to już jednak 70 proc. Z kolei jeśli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży, zdarzył się wypadek w drodze do lub z pracy albo poddajemy się badaniom niezbędnym dla dawców komórek, tkanek i narządów, to wysokość zasiłku wynosi 100 proc.

Pracownik nie musi podejmować żadnych działań w celu otrzymania zasiłku. To pracodawca (jeśli jest to większa firma) wypłaca świadczenie, opierając się na zwolnieniu wystawionym przez lekarza. Jeśli pracodawca nie ma do tego prawa, to świadczenie wypłaca ZUS, ale wciąż na wniosek firmy. Wystarczy, że przekaże do ZUS wypełnione „Zaświadczenie płatnika składek”, które będzie zawierać wszystkie niezbędne informacje.

NIE TYLKO CHOROBA

Zwolnienie lekarskie to nie jedyna okoliczność, która daje ubezpieczonemu możliwość otrzymania zasiłku chorobowego. – Takie prawo daje nam także objęcie kwarantanną lub izolacją domową. Potrzebna informacja jest umieszczana w systemie informatycznym Centrum e-Zdrowia. Niepotrzebne jest wtedy elektroniczne zwolnienie lekarskie – wskazuje Agnieszka Romańska.

– Niewiele osób wie, że o świadczenie można występować również w innych okolicznościach. Mogą z niego skorzystać także osoby, które leczą się z uzależnienia alkoholowego w stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego lub leczą się z uzależnienia od środków odurzających czy też substancji psychotropowych w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym. Zasiłek przysługuje także za okres poddania się niezbędnym badaniom lekarskim w przypadku dawców komórek, tkanek i narządów – dodaje ekspert ZUS.

PO USTANIU ZATRUDNIENIA

– Jeśli ubezpieczenie ustało, bo np. zakończyliśmy zatrudnienie, ale schorzenie trwa, to świadczenie będzie nadal wypłacane. Zasiłek należy się również osobie, która zachorowała w ciągu 14 dni od ustania ubezpieczenia i choroba trwa bez przerwy co najmniej 30 dni. W takich sytuacjach osoba, która chce się ubiegać o zasiłek chorobowy, składa do ZUS wypełnione „Oświadczenie” na formularzu Z-10 – podsumowuje Agnieszka Romańska z warszawskiego ZUS.