Bóg nie męczy się przebaczaniem

Z o. prof. Jackiem Salijem OP rozmawia Alina Petrowa-Wasilewicz (KAI)

Bóg jest miłosierny – to pierwszy i najważniejszy komunikat i świadectwo człowieka, który zetknął się z Bogiem. Dlaczego?

Bóg od samego początku dziejów objawienia przedstawiał się nam przede wszystkim jako Miłosierny. Ojciec Święty Franciszek na pierwszej stronie ogłaszającej rok miłosierdzia bulli Misericordiae vultus przypomina, że już Mojżeszowi Bóg przedstawia się jako „Bóg miłosierny i litościwy, cierpliwy, bogaty w łaskę i wierność” (Wj 34,6). Rzecz jasna, nie tylko przedstawiał się jako Miłosierny, ale realnie obdarzał miłosierdziem. Wspaniały tekst Psalmu 136 wers po wersie całe dzieło stworzenia i zbawienia przedstawia jako dzieło Bożego Miłosierdzia. „Wysławiajmy Boga, bo na wieki Jego miłosierdzie.” Tego, Który w swej mądrości uczynił niebiosa, Który rozpostarł ziemię nad wodami, Który wyprowadził Izraela z egipskiej niewoli, Który prowadził swój lud przez pustynię, Który pamiętał o nas w naszym poniżeniu, Który daje pokarm wszelkiemu ciału. Każdy z dwudziestu sześciu takich wersów kończy się radosnym okrzykiem: „Bo Jego miłosierdzie na wieki”.

Miłosierdzie Boże względem nas – pisze papież Franciszek – „stało się żywe, widoczne i osiągnęło swoją pełnię w Jezusie z Nazaretu”. Na czym polega ta pełnia Bożego miłosierdzia, jaka została nam okazana w Jezusie Chrystusie? W nabożeństwie Drogi Krzyżowej od pokoleń wyznajemy, że On „przez krzyż i mękę swoją świat odkupić raczył”. I to jest święta prawda. Natomiast s. Faustyna nauczyła nas mocniej zauważać, że już Jego męka i krzyż przeniknięte są światłem zmartwychwstania. Zwrócił na to uwagę św. Jan Paweł II w swojej „Pamięci i tożsamości”: „Święta Faustyna kontempluje Chrystusa jako Boga miłosiernego – nie przede wszystkim na krzyżu, ale raczej jako zmartwychwstałego i uwielbionego”.

Czym jest miłosierdzie?

Jest to miłość świadczona temu, kto potrzebuje ratunku. Święty Tomasz z Akwinu powiada, że „miłosierdzie – jest to przymuszające do przyjścia z pomocą takie odczuwanie cudzej biedy, jakby to mnie ona spotkała”. Biedy są różne, nie tylko materialne. Toteż miłosierdziem jest nie tylko pomoc okazana głodnemu, bezdomnemu czy ciężko choremu, ale także podanie ręki komuś, kogo dopadła pokusa samobójstwa lub przytłacza niedająca się już znieść samotność, komuś, kto załamał się po śmierci dziecka, komuś, kogo spotkała jakaś ciężka niesprawiedliwość. Prawdziwym miłosierdziem będzie pomoc bliźniemu w uratowaniu rozpadającego się małżeństwa, w wyjściu z niewoli nałogu, w przezwyciężeniu pokusy aborcji albo pokusy niemądrego odegrania się za doznaną krzywdę. Miłosierdziem jest podanie ręki temu, kto został niesprawiedliwie sponiewierany, kto zwątpił w sam nawet sens życia, zagubił się religijnie, ale również temu, kto wreszcie uprzytomnił sobie, jak strasznie skrzywdził swoich bliskich lub innych ludzi. Nie da się ogarnąć wszystkich sytuacji, w których możemy zostać wezwani do czynienia miłosierdzia. Źródłem tego, że w ogóle jesteśmy zdolni do okazywania miłosierdzia sobie wzajemnie, jest to, że stworzył nas Ten, który jest samą Miłością (por. 1 J 4,7-8) (…).

Co mówi o miłosierdziu Boga Pismo Święte?

Dość zauważyć, jak często już w Starym Testamencie czytamy, że Bóg się nad nami ulitował. „Dosyć napatrzyłem się na udrękę ludu mego w Egipcie i nasłuchałem się narzekań jego na ciemięzców – deklaruje Bóg Mojżeszowi swój zamiar wyzwolenia swojego ludu – znam jego uciemiężenie. Zstąpiłem, aby go wyrwać z ręki Egiptu” (Wj 3,7). „W przystępie gniewu – zwierza się Bóg z kolei w Księdze Izajasza – ukryłem przed tobą na krótko swe oblicze, ale w miłości wieczystej nad tobą się ulitowałem” (54,8). A oto jak Bóg „tłumaczy się” Jonaszowi, dlaczego nie ukarał tych okropnych gojów, którzy mieszkają w Niniwie: „Tobie, Jonaszu, żal było krzaczka, którego nie sadziłeś, to Ja miałbym się nie ulitować nad rzeszami ludzi, którzy nawet nie zdają sobie sprawy z wielkości swojego grzechu? Tobie żal krzewu, którego nie uprawiałeś i nie wyhodowałeś, który w nocy wyrósł i w nocy zginął. A czyż Ja nie powinienem mieć litości nad Niniwą, wielkim miastem, gdzie znajduje się więcej niż sto dwadzieścia tysięcy ludzi, którzy nie odróżniają swej prawej ręki od lewej, a nadto mnóstwo zwierząt?” (Jon 4, 10-11).Cytować można by długo (…).

Jeśli idzie o Nowy Testament, istotę jego przesłania o miłosierdziu trafnie streścił Ojciec Święty Franciszek w swojej bulli Misericordiae vultus ogłaszającej nadzwyczajny Jubileusz Miłosierdzia. Jej pierwsze zdanie brzmi: „Jezus Chrystus jest obliczem miłosierdzia Ojca”. Krótko mówiąc: kto chce wiedzieć, co to znaczy, że Ojciec nasz w niebie jest miłosierny, niech dobrze przypatrzy się Jego Synowi, Jezusowi Chrystusowi – bo „kto Mnie widzi, widzi także i Ojca” (J 14,9). Otóż Jezus wszechmocną swoją miłość do nas okazał potężnie wprawdzie, ale niepojęcie pokornie: odkupił nas na krzyżu, zwyciężając miłością całą nienawiść, którą siły ciemności usiłowały Go pokonać. W Kościele nigdy nie miano wątpliwości co do tego, że odkupienie nas było większym dziełem Bożej wszechmocy niż nawet stworzenie nieba i ziemi. Zatem wszechmoc Boża najpełniej objawia się w Jego miłosierdziu. Zarazem cała Ewangelia – wszystkie czyny i słowa Jezusa – są jednym wielkim przesłaniem miłosierdzia (…)