28 marca
czwartek
Anieli, Sykstusa, Jana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Historyczna pielgrzymka

Ocena: 4.7
1265

Podróż Jana Pawła II do Armenii sprzed dwudziestu lat wciąż jest obecna w sercach wielu Ormian. Papież Polak był jednym z nielicznych autorytetów, które głośno mówiły o ludobójstwie z początku XX w.

fot. Adam Bujak

Terytorium Armenii od wieków związane jest z historią biblijną. Arka Noego po opadnięciu wód potopu miała osiąść na górze Ararat, znajdującej się przez wieki na terenie tego właśnie kraju (obecnie w Turcji). Góra Ararat do dziś jest święta dla Ormian. Pierwszymi apostołami w Armenii byli św. Juda Tadeusz i św. Bartłomiej.

Król Tiridetes z dynastii Arshakuni w 301 r. został ochrzczony i oficjalnie wprowadził chrześcijaństwo do swojego kraju. Armenia przeżywała złote lata kilkaset lat wcześniej, kiedy pod rządami Tigranesa II kraj rozciągał się od Morza Śródziemnego do Morza Kaspijskiego. Bliskość Imperium Osmańskiego powodowała jednak problemy.

Najbardziej tragiczne wydarzenia miały miejsce już we współczesnych czasach, na przełomie XIX i XX w., kiedy Turcy chcieli „oczyścić swój kraj z chrześcijańskiej krwi”. Dochodziło do masowych mordów, ale i powstań ormiańskich, krwawo tłumionych przez wojska tureckie – w latach 1894–1896 śmierć poniosło ok. 300 tysięcy Ormian. W wyniku przeprowadzonej na szeroką skalę eksterminacji w latach 1915–1917 zginęło szacunkowo 1,5 miliona Ormian! Ludzie, którzy przeżyli lub uciekli z Turcji, rozproszyli się po wszystkich kontynentach. Dziś w Armenii mieszkają 3 miliony Ormian. Na świecie jest ich ponad 7 milionów.

W Polsce również żyją i pracują Ormianie. Wśród nich są wykładowcy i naukowcy, lekarze, nauczyciele (szczególnie muzyki) i artyści. Przynieśli ze sobą bogatą historię, tradycję i kulturę. To gorący patrioci, którzy pielęgnują w swoich domach i rodzinach pamięć i tożsamość ojczyzny, ale też szanują naszą ziemię. Wiele osób znalazło tu schronienie po ludobójstwie w 1915 r., sporo przybyło do Polski niedawno, po działaniach wojennych z lat 1992–1993.

Od roku Armenia odczuwa bolesne skutki krwawych walk Azerbejdżanu o obronę swoich granic i spornego Arcachu, czyli Górskiego Karabachu. Terytorium to od wieków było zamieszkane przez rdzenną ludność ormiańską, przez wieki też Ormianie musieli bronić się przed najazdami narodów muzułmańskich.

We wrześniu 2020 r. na granicy Karabachu z Azerbejdżanem ponownie doszło do zakrojonej na szeroką skalę akcji wojskowej. Od tego dnia trwają walki z użyciem czołgów, śmigłowców i samolotów. Wojna pochłonęła już setki istnień ludzkich po obu stronach. Według Ministerstwa Obrony Armenii tym razem agresorem jest nie tylko Azerbejdżan, ale także Turcja, ponieważ w działaniach wojennych biorą udział najemnicy i samoloty z tego kraju. Celem nalotów jest Arcach, ale także niektóre obszary wschodniej Armenii w prowincji Gegharkunik w pobliżu miasta Wardenis.

W solidarności z Armenią warto przypomnieć niezwykłą podróż Jana Pawła II do tego nękanego wojną kraju w jej dwudziestą rocznicę. Jan Paweł II odwiedził Armenię w dniach 25–27 września 2001 r. Była to jego 95. podróż apostolska. Międzynarodowi obserwatorzy od początku podkreślali jej wyjątkowość. Ojciec Święty został zaproszony do Armenii przez ormiańskiego patriarchę Garegina II. – W 1700. rocznicę ogłoszenia chrześcijaństwa jako oficjalnej religii tego umiłowanego kraju cały Kościół katolicki dzieli z Tobą głęboką radość wszystkich Ormian – zwrócił się papież do patriarchy ormiańskiego, dziękując za zaproszenie. Przypomniał również niezwykłe świadectwo życia Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego na przestrzeni wieków, mówiąc o „XX wieku, który był dla Was czasem niewypowiedzianej grozy i cierpienia”.

Najbardziej wzruszającym momentem wizyty były odwiedziny Ojca Świętego w Muzeum Ludobójstwa Ormian, które znajduje się na wzgórzu Cicernakaberd w Erewaniu, stolicy Armenii. Jan Paweł II uczcił tym samym tragiczny los prawie 2 milionów Ormian zamordowanych w XX w. i wypowiedział po ormiańsku słowa „Metz Yeghern” (wielka zbrodnia – używane na określenie ludobójstwa Ormian). Podczas wizyty papież przekazał muzeum oryginał listu Benedykta XV, w którym zwrócił się do sułtana tureckiego z apelem o zaprzestanie mordów.

Na zakończenie uroczystości jeden z najsłynniejszych piosenkarzy XX w., a na pewno najsłynniejszy Ormianin, Charles Aznavour, zaśpiewał „Ave Maria”. Podczas swojego ostatniego koncertu w Warszawie muzyk wspominał, że kontaktował się z Janem Pawłem II długo przed spotkaniem w Armenii. Artysta zwierzył się papieżowi, że przygotowuje swoją wersję pieśni, i zapytał, w jakim języku ma ją wykonać, na co Ojciec Święty uśmiechnął się i dwukrotnie odpowiedział porozumiewawczym tonem: „po francusku, po francusku”.

Papieski fotograf Adam Bujak, autor pięknych zdjęć dokumentujących wizytę papieża w Armenii, które zostały opublikowane w albumie „Czas pojednania”, tak wspomina po latach papieską pielgrzymkę do Armenii: – Pamiętam najbardziej wzruszające spotkanie na wzgórzu Cicernakaberd, w miejscu upamiętnienia ludobójstwa 1,5 miliona niewinnych Ormian: były to wielopokoleniowe rodziny, matki, ojcowie i dzieci. Pamiętam też, że słuchałem Charles’a Aznavoura ze wzruszeniem i miałem szczęście stać przy nim podczas ceremonii. Po odśpiewaniu pieśni Aznavour podszedł do Jana Pawła II i z wielkim szacunkiem uścisnął mu ręce. Dobrze pamiętam też prywatne spotkanie z patriarchą Gareginem II. Do dziś pamiętam niezwykłą atmosferę tej wizyty, a także piękną ormiańską liturgię… Myślę, że była to jedna z najważniejszych zagranicznych podróży apostolskich Jana Pawła.

Autor: Iwona Flisikowska, Abraham Yakoubian

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 28 marca

Wielki Czwartek
Daję wam przykazanie nowe,
abyście się wzajemnie miłowali,
tak jak Ja was umiłowałem.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 13, 1-15
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter