29 marca
piątek
Wiktoryna, Helmuta, Eustachego
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Krzyż Święty na Cyprze

Ocena: 0
2855

Kościół cypryjski szczyci się apostolskimi korzeniami oraz tym, że jako pierwszy otrzymał z Jerozolimy relikwie Krzyża Świętego.

Klasztor na Górze Krzyża (Stavrovouni)

Bogato zdobione srebrne relikwiarze w kształcie krzyża, kryjące w sobie cząstki najważniejszej relikwii męki Jezusa, umieszczone są w ikonostasach kilku kościołów na wyspie.

Choć wyspa była naturalnym miejscem postoju okrętów płynących do lub z Palestyny, cesarzowa Helena, wioząc do Rzymu fragment odnalezionego przez siebie Krzyża Pańskiego, nie zamierzała zatrzymywać się na Cyprze. Zmusiła ją jednak do tego pogoda. W owym czasie wyspę porastały gęste lasy, a rzeki były żeglowne. Okręt cesarzowej wpłynął do ujścia rzeki, która dziś – na pamiątkę tego wydarzenia – nazywa się Vasilikos, czyli Królewska. W nocy Krzyż zniknął z pokładu statku, ale dziwna światłość na szczycie pobliskiej góry wskazała miejsce, gdzie się znajduje. To nadprzyrodzone wydarzenie św. Helena odczytała jako znak od Boga i pozostawiła cząstkę relikwii na wyspie. Ufundowała też kościół i klasztor na górze, którą nazwano Stavrovouni, czyli Góra Krzyża.

W starożytności rozwijał się na niej kult Zeusa – decyzja cesarzowej przyczyniła się do ostatecznego wykorzenienia pogańskich wierzeń. Wierzchołek samotnie stojącego wzgórza (670 m n.p.m.) jest doskonałym punktem widokowym na wybrzeże oraz góry Troodos. Greccy mnisi, żyjący według surowej reguły z góry Athos, pozwalają wejść za bramę klasztoru tylko mężczyznom. Niestety, w wyniku kolejnych klęsk, które spadały na klasztor, relikwie ofiarowane przez św. Helenę ulegały zniszczeniu. Mnisi uważają się jednak za strażników relikwii przechowywanej w XV-wiecznym relikwiarzu, który zapewne kryje w sobie drzazgę lub proch z pierwotnej cząstki.

Podczas przymusowego postoju na wyspie cesarzowa Helena zainteresowała się kłopotami mieszkańców, którzy nie mogli sobie poradzić z plagą węży. Ich skutecznymi pogromcami okazały się… koty, które władczyni przysłała Cypryjczykom specjalnym statkiem. Na pamiątkę tego niezwykłego daru jeden z monastyrów na wybrzeżu wyspy nosi oryginalną nazwę: „św. Mikołaja od kotów”.

Mieszkańcom Tochni, nieopodal rzeki Vasilikos, św. Helena także zostawiła w podzięce za gościnę fragment Krzyża Świętego. Stoi tam dziś XII-wieczny kościół, jednak relikwii w nim nie znajdziemy, zostały skradzione przez wieśniaków z sąsiedniej Lefkary. Charakterystyczna wysoka wieża, górująca nad leżącą u podnóży gór Troodos osadą, wskazuje kościół parafialny, gdzie obecnie przechowywane są relikwie. Lefkara słynie z rzemiosł, które rozsławiły wioskę w XX w., gdy Cypr zaczęli odwiedzać coraz liczniejsi turyści. Mężczyźni trudnią się wyrobem srebrnej biżuterii, kobiety zaś zajmują się haftem (zwanym nawet lefkaryjskim) oraz wyrobem koronek. W średniowieczu Lefkarę często odwiedzali Wenecjanie. W XV w., na zaproszenie ostatniej królowej Cypru Katarzyny Cornaro, dotarł tu Leonardo da Vinci, który po powrocie z podróży ofiarował katedrze w Mediolanie obrus ołtarzowy z lefkaryjskich koronek.

Kościół św. Krzyża w Lefkarze (fresk na sklepieniu)

Kolejną podgórską wioską znaną jako miejsce kultu Krzyża Świętego jest Omodos. Początki osadnictwa wiążą się tu z XII-wiecznym klasztorem Timios Stavros (Świętego Krzyża), wzniesionym w miejscu, gdzie odnaleziono relikwie świecące cudownym blaskiem. Obecne zabudowania klasztorne pochodzą z XIX w. Na środku arkadowego dziedzińca wznosi się trzynawowa bazylika, w której – obok relikwii Krzyża Pańskiego – znajdziemy misternie rzeźbiony w drewnie ikonostas i tron biskupi oraz piękne ikony i freski. Do opuszczonego dziś klasztoru przybywa wielu wiernych, zwłaszcza podczas wrześniowego święta Podwyższenia Krzyża Świętego, któremu towarzyszy barwny festyn. Ponieważ okolica od średniowiecza słynie z winnic, mieszkańcy sprzedają wina własnego wyrobu i inne lokalne trunki. Przy głównej alei Omodos rosną drzewa morwowe, przypominające o dawnej specjalności wioski – jedwabnictwie. Kulinarnym emblematem regionu jest przyrządzane z koziny kleftiko. Tradycyjny przepis i sposób pieczenia mięsa w „niedymiących” piecach wywodzi się z czasów, gdy wyspa znajdowała się pod panowaniem Turków, którym Cypryjczycy musieli oddawać wszystkie wyhodowane zwierzęta.

Wędrując po Cyprze śladami relikwii Krzyża Świętego, docieramy do ważnych ośrodków kultu religijnego, ale poznajemy również lokalne specjalności i atrakcje. Tak oto pielgrzymka na tę piękną śródziemnomorską wyspę łączy w sobie wzniosłość sacrum i szlachetne przejawy profanum.

Kościół św. Krzyża w Lefkarze

***
Materiał przygotowany we współpracy z Pallotyńskim Biurem Pielgrzymkowo-Turystycznym PEREGRINUS ul. Skaryszewska 12, 03-802 Warszawa tel. 22 619 15 02, 22 618 67 23, 22 618 68 51 www.bp.ecclesia.org.pl

Erwin Kozłowski
fot. Erwin Kozłowski
Idziemy nr 37 (571), 11 września 2016 r.

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 29 marca

Wielki Piątek
Dla nas Chrystus stał się posłusznym aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej.
Dlatego Bóg wywyższył Go nad wszystko i darował Mu imię ponad wszelkie imię.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 18, 1 – 19, 42
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter