29 marca
piątek
Wiktoryna, Helmuta, Eustachego
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Mistyka w życiu - psalmy

Ocena: 5
1545

„Boże mój, czemuś mnie opuścił?”, „Dusza moja pragnie Boga”, „Pomoc mi przyjdzie od Pana”, „Dziękuję Ci, że mnie stworzyłeś tak cudownie” – z głębi serca wołamy razem z psalmistą.

fot. xhz

Księga Psalmów to prawdziwa księga mistyki. Zawarte w niej modlitwy stanowią zapis doświadczenia duchowego wielu osób i wspólnot. Równocześnie są one zaproszeniem dla czytelników, żeby także w podobne doświadczenia duchowe wchodzili.

 


BÓG W STRAPIENIU

Bardzo wiele psalmów opisuje doświadczenie Boga w ludzkim uciemiężeniu, w przeciwnościach losu, trudnościach ze strony innych ludzi, duchowym opuszczeniu i wewnętrznym smutku. Paradoksalnie właśnie w tych trudnych chwilach obecność Boga może stać się bardzo konkretna. Jeden z pierwszych psalmów ujmuje to tak: „Panie, jakże wielu jest tych, którzy mnie trapią, / jak wielu przeciw mnie powstaje! / Wielu jest tych, co mówią o mnie: / «Nie ma dla niego zbawienia w Bogu». / A jednak, Panie, Ty jesteś dla mnie tarczą, / Tyś chwałą moją i Ty mi głowę podnosisz. / Wołam swym głosem do Pana, / On odpowiada ze świętej swojej góry. / Kładę się, zasypiam i znowu się budzę, / bo Pan mnie podtrzymuje” (Ps 3, 2-6).

Kolejny psalm w podobnym stanie ducha tchnie jeszcze większą ufnością: „Wielu powiada: «Któż nam ukaże szczęście?» / Wznieś ponad nami, o Panie, światłość Twojego oblicza! / Wlałeś w moje serce więcej radości / niż w czasie obfitego plonu pszenicy i młodego wina. / Gdy się położę, zasypiam spokojnie, / bo Ty sam jeden, Panie, / pozwalasz mi mieszkać bezpiecznie” (Ps 4, 7-9).

W obu psalmach powtarza się obraz spokojnego snu, wynikającego z ufności w nieustanną Bożą obecność i opiekę. Sam sen nie jest tu doświadczeniem mistycznym. Natomiast zaufanie Bogu, który w przeciwnościach życia daje spokojny sen – już tak.

 


DUCHOWY WYSIŁEK

Mistyka nie jest tylko biernym oczekiwaniem na Bożą pomoc i opiekę w rozmaitych trudnościach życia. Jest ona też duchowym wysiłkiem ze strony człowieka. Jeden z psalmów opisuje ten wysiłek krótkim zdaniem: „Stawiam sobie Pana przede mną nieustannie” (Ps 16, 8). Psalmista nie precyzuje, jak to dokładnie rozumieć. Jednak stawianie Pana przed sobą nieustannie, tak, by niejako mieć Go nieustannie przed oczami, jest ewidentnym wysiłkiem ducha. Człowiek wiary chce widzieć nie tylko świat, ale samego Pana. Chce też widzieć Go zawsze, stając się jak wieczna lampka przed tabernakulum.

Innym warunkiem mistyki jest walka o czystość serca. Człowiek może duchowo żyć w obecności Boga, gdy zabiega o wolność od grzechu: „Wysłuchaj, Panie, słuszności, / zważ na me wołanie, / przyjmij moje modły z warg nieobłudnych! / Niech przed Twoim obliczem zapadnie wyrok o mnie: / oczy Twoje widzą to, co prawe. / Choćbyś badał me serce, nocą mnie nawiedzał / i doświadczał ogniem, / nie znajdziesz we mnie nieprawości. / Moje usta nie zgrzeszyły ludzkim obyczajem; / według słów Twoich warg wystrzegałem się ścieżek gwałtu. / Moje kroki trzymały się mocno / na Twoich ścieżkach, / moje stopy się nie zachwiały”. Dopiero wtedy psalmista woła do Boga: „Wzywam Cię, bo Ty mnie wysłuchasz, o Boże!” (Ps 17, 1-6). Jezus podejmuje tę myśl w błogosławieństwach: „Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą” (Mt 5, 8).

Innym wysiłkiem dla mistyki jest sam akt wołania do Boga w sytuacji kompletnego opuszczenia i całkowitego braku ludzkiej nadziei: „Boże mój, Boże mój, czemuś mnie opuścił? / Daleko od mego Wybawcy słowa mego jęku” (Ps 22, 2). Ten słynny psalm opisuje jęk, a właściwie nawet krzyk, wołanie człowieka absolutnie zdesperowanego, który jednak w stanie całkowitej duchowej samotności i opuszczenia nie poddaje się beznadziei, lecz woła do Boga. I to wołanie, nawet jeśli przypomina przerażający ryk lwa (Hi 4, 10; Iz 5, 29; Ez 19, 7; Za 11, 3), prowadzi do ostatecznego wyznania wiary w Bożą obecność i pomoc: „Pan to uczynił” (Ps 22, 31). W tym świetle modlitwa Jezusa na krzyżu jest wyznaniem zarówno absolutnego ludzkiego opuszczenia, jak i absolutnej ufności w obecność i działanie Boga Ojca. Drogi mistyki prowadzą więc nieraz przez egzystencjalne i emocjonalne skrajności, by w tych upadkach i wzlotach ducha przez wiarę doświadczać wiernej obecności Boga.

 


TĘSKNOTA I PRAGNIENIE

Bardzo charakterystyczną cechą mistyki psalmów jest tęsknota za Bogiem i pragnienie Boga. Jeden z psalmów opisuje to pragnienie w sposób bardzo dosłowny i bardzo piękny zarazem: „Jak łania pragnie wody ze strumieni, / tak dusza moja pragnie Ciebie, Boże! / Dusza moja pragnie Boga, Boga żywego”. To duchowe pragnienie, tak realne jak pragnienie wody u spragnionego zwierzęcia i spragnionego człowieka, przeradza się w tęsknotę za spotkaniem i ujrzeniem Boga w świątyni: „Kiedyż więc przyjdę i ujrzę oblicze Boże?” (Ps 42, 2-3). Paradoksalnie stan oddalenia od Boga i Jego świątyni wzbudza tu w człowieku jeszcze większe pragnienie spotkania i tęsknotę za Nim. Tak jak przeżywał to Ezechiel (odsyłam do pierwszej części naszego cyklu), w takiej sytuacji duchowej pustki trzeba zamienić narzekanie, wzdychanie i biadanie na tęsknotę i pragnienie serca (Ez 2, 10 – 3, 3). Jak pokazywał św. Augustyn, wychowany właśnie na psalmach, tęsknota jest zasadniczym rysem życia chrześcijańskiego. Coś bowiem już duchowo mamy, przeżywamy i posiadamy. Jednak dużo więcej jest jeszcze przed nami. Dlatego pragnienie i tęsknota najlepiej wyrażają stan ducha chrześcijańskiego w drodze do niebiańskiej ojczyzny. Warto o tym pamiętać, bo w wielu nurtach „przeżyciowej” duchowości ludzie chcieliby mieć wszystko już teraz: uzdrowienie, sukces, spokój i radość.

 

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:

Autor jest kapłanem diecezji warszawsko-praskiej, biblistą, doktorem habilitowanym, profesorem UKSW

- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 29 marca

Wielki Piątek
Dla nas Chrystus stał się posłusznym aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej.
Dlatego Bóg wywyższył Go nad wszystko i darował Mu imię ponad wszelkie imię.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 18, 1 – 19, 42
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter