Objawienia przed objawieniami

Miejsce składania próśb i podziękowań

Sanktuarium w pokrzywach

Już w kilka lat po wybudowaniu kaplicy okazało się, że jest ona zbyt mała, aby pomieścić przybywających tłumnie do fatimskiej Ortigi pątników. Rola kaplicy zwiększyła się po 1801 r., kiedy to papież Pius VII ustanowił święto Matki Bożej Pokrzyw, przypadające na pierwszą niedzielę lipca.

Trudno określić, kiedy została wybudowana pierwsza kaplica po objawieniach w Ortidze. Według lokalnych podań już w 1604 r. istniał w Fatimie mały obiekt sakralny. Pierwszym dokumentem, w jakim pojawiła się jego nazwa, są tzw. „Wspomnienia fatimskiej parafii”, które miejscowy proboszcz ks. Joao Pereira napisał w 1758 r. Odnotował on, że spośród siedmiu kaplic znajdujących się w regionie zaledwie Nossa Senhora da Ortiga jest regularnie odwiedzana przez wiernych, głównie w soboty. Zaznaczył, że w jej sąsiedztwie znajdował się wówczas tylko jeden dom, zamieszkały przez 3-4 osoby.

Dzisiejsze sanktuarium Matki Bożej Pokrzyw wprawdzie nie jest dużym kościołem, ale znacznie przewyższa wybudowaną po objawieniu skromną kaplicę. Poza ołtarzem ważnym elementem świątyni jest usytuowane na jego prawej wewnętrznej ścianie miejsce do zostawiania próśb oraz palenia świec. W jego sąsiedztwie umieszczono papieski dekret z 1801 r. określający datę święta parafialnego w fatimskiej Ortidze.

Wakacyjne świętowanie

Obchody ku czci Nossa Senhora da Ortiga obejmują nie tylko pierwszą niedzielę lipca, ale również dwa kolejne dni. Za udział w uroczystościach i przystąpienie do spowiedzi i Komunii dokument wystawiony przez Piusa VII przewiduje odpust całkowity. Pomimo to stare sanktuarium nie pęka w szwach, jak młodsze, zadedykowane Matce Bożej Różańca Świetego. Szacuje się, że na odpuście w Ortidze pojawia się tysiąc – dwa tysiące osób, szczególnie z Fatimy i okolic. Główne uroczystości, tzw. romaria, rozpoczynają się w niedzielę rano. Południową Mszę Świętą poprzedza modlitwa przybyłych do sanktuarium pielgrzymów przed figurą Matki Bożej znalezioną przed wiekami w pokrzywach. I to ona przewodzi procesji, która po uroczystej sumie wychodzi na zewnątrz kościoła.

Trzydniowe uroczystości kończy suma we wtorkowe południe, a po niej wspólny obiad dla wiernych. Wielu z nich to mieszkańcy okolic, którzy nie muszą brać wolnego z uwagi na wyrozumiałość lokalnych pracodawców. – Wiele osób ma dzień wolny, gdyż lokalne firmy zazwyczaj nie pracują. To stara tradycja – wyjaśnia ks. Rui Marto, proboszcz parafii w Fatimie.

Duchowny przypomina, że rozkwit Fatimy po objawieniach z 1917 r. nie przyćmił sanktuarium Matki Bożej Pokrzyw. W ciągu całego roku przybywają tu wierni z prośbami lub zamiarem wypełnienia obietnicy danej Bogu. Dla niektórych par dzień odpustu jest okazją do podjęcia decyzji o ślubie lub narzeczeństwie. Te trzykrotnie okrążają świątynię. Inny zwyczaj – niesienia figurki w procesji przez dwudziestoletnich młodzieńców powołanych do służby wojskowej – odszedł do przeszłości, bo Portugalia nie ma już armii poborowej. Dziś coraz częściej statuetkę przenoszą młode kobiety.

Pomimo upływu czasu przetrwała tradycja udziału w procesji całymi rodzinami. Stąd właśnie lipcowe uroczystości są często nazywane „świętem familii” lub „namiotów”. Ta druga nazwa przyjęła się z uwagi na rozmieszczone wokół sanktuarium liczne namioty, w których po zakończonych uroczystościach wierni wspólnie mogą się spotkać i zjeść posiłek.

– Nossa Senhora da Ortiga to najstarsze sanktuarium w tym regionie, dlatego pojawiają się w nim szczególnie mieszkańcy okolicznych miejscowości. Mają oni do tego miejsca największy sentyment – podkreśla ks. Marto.

Marcin Zatyka fot. Marcin Zatyka Idziemy nr 19 (553), 8 maja 2016 r.