28 marca
czwartek
Anieli, Sykstusa, Jana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Odwaga i moc

Ocena: 0
2598

Prorok nie płynął z prądem czasów, lecz stawał w kontrze do nawyków, stereotypów i pogańskich wpływów - mówi ks. prof. Waldemarem Chrostowskim w rozmowie z Ireną Świerdzewską.

fot. Mickey Mystique / praca własna / wikipedia / CC BY-SA 4.0 / Link

Prorok Eliasz na pustyni, fresk z Monasteru Gračanica, klasztoru prawosławnego w pobliżu kosowskiego miasta Prisztina

 

Kim byli prorocy w czasach biblijnych?

Według obiegowego sposobu myślenia, który pokutuje do dzisiaj, prorok to człowiek, który przepowiada przyszłość. Ale takie postrzeganie ma niewiele wspólnego z ujęciem biblijnym. Według Pisma Świętego prorok to człowiek, który uważnie i z religijnej perspektywy obserwuje i ocenia teraźniejszość i przeszłość, by na tej podstawie kształtować przyszłość.

 

Kiedy w czasach biblijnych pojawiają się prorocy?

Prorocy, w ścisłym tego słowa znaczeniu, zaczęli funkcjonować pod koniec drugiego tysiąclecia przed Chrystusem. Stary Testament łączy cechy prorockie z Samuelem, który namaścił Saula na pierwszego króla Izraela. Widząc, że Saul nie sprostał swej roli, Samuel namaścił jego następcę – Dawida. Z kolei znaczącą rolę na dworze Dawida miał prorok Natan. Był to jeszcze etap tzw. proroków głosicieli, proroków słowa. Ich imiona i orędzie znamy z drugiej ręki, dzięki tekstom biblijnym, które opisują ich działalność lub do niej nawiązują.

Jednak właściwe początki zjawiska profetyzmu są znacznie wcześniejsze, bo sięgają Abrahama – „ojca wierzących”. Abraham był obdarzony charyzmatem prorockim, co widać, gdy w Mezopotamii idzie za głosem Boga i podejmuje swoje powołanie, bo w wydarzeniach, w których uczestniczy i które współtworzy, rozpoznaje Bożą obecność i wolę. Prorocką funkcję łączono z Abrahamem zarówno w biblijnym Izraelu, jak i w tradycji chrześcijańskiej oraz rabinicznej tradycji żydowskiej. Kolejnym prorokiem, określanym tak w Biblii, jest Mojżesz. Otrzymawszy Dziesięć Przykazań Bożych, przeprowadził lud hebrajskich niewolników od zniewolenia do wolności. Poprzez nadzwyczajny udział w wydarzeniach swego czasu skutecznie kształtował przyszłość Izraelitów jako ludu Bożego, jak też wszystkich wierzących w jedynego Boga.

 

Mojżesz miał trudności z wysławianiem się, musiał korzystać z pomocy Aarona. Co więc było kluczowe przy naznaczeniu przez Boga człowieka na proroka?

Najważniejsze były dwa przymioty. Pierwszy to wierność Bogu, która znajdowała wyraz w pragnieniu rzetelnego poznawania Jego woli i jej wiernego przekazywania. Wolę Bożą, wyrażoną w przykazaniach, rozpoznawano podczas wewnętrznego spotkania z Bogiem, które było udziałem każdego prawdziwego proroka. Drugi przymiot, bez którego proroctwo byłoby niemożliwe, to odwaga. Prorok nie płynął z prądem czasów, lecz stawał w kontrze do przyzwyczajeń, nawyków i stereotypów, a także – przede wszystkim – wobec oddziaływań i wpływów pogańskich i poganizujących, które zawsze dawały o sobie znać. Zatem musiał liczyć się również z silnymi sprzeciwami, i na takie sprzeciwy prorocy bardzo często natrafiali. Na połączeniu wierności Bogu z odwagą opierało się posłannictwo proroka. Po tym również można było odróżnić proroków prawdziwych od proroków fałszywych. Nie brakowało uzurpatorów podszywających się pod proroków, którzy, pozyskawszy zaufanie, próbujących przejąć ich rolę. Jednak stosunkowo łatwo można było ich rozpoznać, ponieważ ich postawa i słowa rozmijały się z prawdą o Bogu, a w krytycznych okolicznościach zaprzestawali nauczania i szukali wygody albo ocalenia swego życia.

 

W jakich sytuacjach Bóg posyłał proroków?

Działalność proroka zawsze była związana z wiernością bądź niewiernością ludu Bożego wybrania. Kiedy ludzie, pomimo swoich słabości, grzechów i upadków, byli otwarci na Boga i Jego słowo, wtedy pojawiali się prorocy, którzy wzywali do nawrócenia. Jeśli natomiast za złym postępowaniem stało całkowite wewnętrzne zepsucie, które skutkowało zatwardziałością serca i sumienia, wtedy proroków brakowało. Najbardziej wymowne są bodaj dwa przykłady prorockiej działalności. Prorok Eliasz działał w połowie IX w. przed Chrystusem, gdy w królestwie Izraela bardzo silne były pogańskie wpływy z fenickiego Tyru i Sydonu, groźne dla wiary w jedynego Boga i dla moralności. Mimo tych wpływów wśród Izraelitów istniała podatność na szukanie Boga i zmianę postępowania. Wymowne są dramatyczne zmagania Eliasza z prorokami Baala, skuteczne na tyle, że dokonało się nawrócenie większości Izraelitów. Na przeciwnym biegunie mamy przykład z okresu panowania Manassesa, który rządził w królestwie Judy od 687 do 642 r. przed Chrystusem. Jego rządy trwały ponad 40 lat i były najdłuższe w historii władców na tronie w Jerozolimie. W tym czasie doszło do apostazji króla i dworu królewskiego oraz ludności Judy, która poszła za wierzeniami obcymi, głównie asyryjskimi. Charakterystyczne jest, że przez pół wieku – od czasów proroka Izajasza aż do czasów proroka Sofoniasza, który działał za panowania króla Jozjasza, wnuka Manassesa – nie było proroka w Izraelu. Bóg nie dopuścił, żeby orędzie proroka, a tym samym również słowo Boże, pozostawało całkowicie bezowocne.

 

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:

Dziennikarka, absolwentka SGGW i UW. Współpracowała z "Tygodnikiem Solidarność". W redakcji "Idziemy" od początku, czyli od 2005 r. Wyróżniona przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich w 2013 i 2014 r.

- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 28 marca

Wielki Czwartek
Daję wam przykazanie nowe,
abyście się wzajemnie miłowali,
tak jak Ja was umiłowałem.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 13, 1-15
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter