Sens postu

fot.xhz / Idziemy

Dzisiejszy post może mieć swoje aktualne zamienniki?

Jak najbardziej. Uważam, że dla wielu ludzi, którzy podejmują niekiedy bardzo ostre diety, wręcz głodówki, ze względów zdrowotnych, czymś o wiele trudniejszym może być ograniczenie obecności w mediach społecznościowych czy korzystania ze smartfonu, telewizji lub innych gadżetów, które zabierają czas i energię. Faktycznie, taki post, taki rodzaj umartwienia ciała podejmujemy, żeby wzmocnić ducha. Ograniczenie czy zawieszenie korzystania z tego typu środków jak najbardziej może być rodzajem postu. Tym bardziej, że wtedy z kolei możemy mieć więcej czasu i przekazać go jako jałmużnę bliskim czy innym osobom, wchodząc w jakiś rodzaj wolontariatu. Warto popatrzeć, gdzie jest potrzeba postu w moim życiu.

Święci podsuwają nam jeszcze inne rodzaje umartwień, np. jeśli ktoś jest zbyt gadatliwy albo prowadzi bardzo rozległe życie towarzyskie, to może umartwieniem będzie powściągliwość w takich sytuacjach. Może trzeba więcej wsłuchiwać się w głos Pana Boga i bardziej zwrócić uwagę na to, czym inni chcą się ze mną podzielić, a mniej będzie mówienia z mojej strony? Albo może być to umartwienie wzroku, zwłaszcza gdy to, co oglądam, nie zawsze buduje mnie wewnętrznie. Może więc trzeba będzie wyłączyć telewizor albo internet? Można także umartwić swoją ciekawość w pewnych przestrzeniach życia. Jak najbardziej, post nie musi dotyczyć tylko i wyłącznie jedzenia oraz zmysłu smaku. Może obejmować także inne zmysły, które otrzymaliśmy od Pana Boga, a niekoniecznie używamy ich we właściwy sposób. Na przykład możemy powstrzymać się od nadstawiania uszu na plotki. Podobnie jest z wegetarianami, którzy mięsa nie jedzą, ale mogą mieć różne formy umartwienia, dotyczące innych zmysłów. Widzimy, że teraz przesuwają się akcenty tego, co stanowi dla nas jakąś trudność. Często występuje obciążenie w relacji z Bogiem i relacji z ludźmi, a nawet w kontakcie ze sobą samym. Można żyć w świecie wirtualnym, a uciekać od świata realnego.

Czy ludzie chorujący na depresję mogą uczestniczyć w umartwieniach wielkopostnych?

Nie wykluczałbym możliwości umartwiania się osób chorych na depresję. Wszystko zależy od rodzaju i stopnia choroby oraz rodzaju umartwienia. Mogą być na przykład umartwienia duchowe. Ważne, aby te osoby były pod opieką lekarza psychiatry i, najlepiej stałego, spowiednika.

Czy w kulturze natłoku informacji i rozrywki umiemy jeszcze wejść w wymiar pokuty?

Powiedziałbym, że tym bardziej tego potrzebujemy, żeby odzyskiwać równowagę wewnętrzną. Widać nawet takie tendencje, zwłaszcza w niektórych krajach na zachodzie Europy, że ludzie jadą na wypoczynek lub na urlop do klasztoru kontemplacyjnego. Okazuje się, że to jest dla nich i oddech dla duszy, i złapanie równowagi emocjonalno-fizycznej. W tym świecie, gdzie jest tyle stresu, pośpiechu albo właśnie rozrywki i wielu bodźców, ludzie sami szukają jakiejś przestrzeni pustyni. Im więcej bodźców, które do nas docierają, tym bardziej potrzebujemy wyciszenia.

Pojawiło się dużo nowych gadżetów, które w tej chwili mogą bardzo wciągać, wręcz uzależniać, natomiast – w pewnym sensie – człowiek jest zawsze taki sam. Patrząc na to, co się działo w bogatszych warstwach społecznych w czasach Cesarstwa Rzymskiego, spoglądając na tamte rozrywki sprzed dwóch tysięcy lat oraz rozrywki współczesne, widzimy że w obu przypadkach nie ma granic i trzeźwego podejścia. One powodują, że człowiek traci coś zasadniczego, nie tylko w relacjach z innymi, ale także w kontakcie ze sobą samym. W tym sensie post, nie tylko ograniczony do sfery rezygnacji z konkretnych pokarmów, ale pozwalający złapać pewien dystans do stylu życia, jaki prowadzę, jest bardzo potrzebny.