Kwestia sprawczości

Za przyczyną śmierci papieża Franciszka, jego pogrzebu, żałoby po nim, a w końcu konklawe – temat Kościoła na nowo powrócił na nagłówki gazet i portali internetowych. Tym razem nawet nie w kategoriach skandalu. Śmierć znanych osobistości zawsze wywołuje zainteresowanie, a tu chodzi przecież o głowę Kościoła katolickiego i najmniejszego państwa świata, Watykanu. Dla wiernych choroba, śmierć i pogrzeb papieża stanowią swoiste rekolekcje. Franciszek chorował i niejako umierał na oczach świata. Do końca, kiedy tylko mógł, albo wymógł na swoich współpracownikach, spotykał się z ludźmi, rozmawiał, słuchał, przyjmował. Jego ostatnie słowa podczas błogosławieństwa Urbi et Orbi były tak podobne do ostatniego spotkania Jana Pawła II z wiernymi przed 20 laty, kiedy w Niedzielę Palmową tak bardzo chciał on coś powiedzieć z okna papieskiego, ale już nie zdołał. I właśnie w tych chwilach tak bardzo objawiła się w kruchym ciele moc ducha, która płynie ze zjednoczenia z Chrystusem. Obaj odeszli w oktawie wielkanocnej, jakby chcieli jeszcze na koniec przekazać światu, że śmierć nie ma ostatniego słowa. Po niej zawsze jest zmartwychwstanie.

Jednak nie trzeba było długo czekać, by ruszyła ruletka nazwisk papabili. W zasadzie – wzmogła się, bo ruszyła już w czasie choroby Franciszka. Media częstowały nas kolejnymi „pewniakami” do objęcia „duchowego przywództwa nad ponad miliardem katolików z całego świata”, jak napisał jeden z portali. Medialne konklawe rozpoczęło się na długo przed tym prawdziwym. Co w tym czasie robił Kościół katolicki? Trwał na modlitwie. Msze żałobne za papieża Franciszka połączone były z modlitwą o nowego pasterza. Katolicy bowiem wierzą – co trudno pojąć politykom i mediom – że można mieć sprawczość w inny sposób niż poprzez wymuszanie decyzji i wydarzeń przez lobbowanie czy publikowanie przychylnych lub oszczerczych doniesień prasowych na temat osób i zdarzeń.

Otóż wierni wierzą, że mogą mieć realny wpływ na bieg wydarzeń poprzez wytrwałą i gorliwą modlitwę. To nie jest tak, że skoro nie mamy na coś wpływu, to możemy siedzieć z założonymi rękami i narzekać. Mamy realny wpływ, o którym zapewnił nas sam Jezus, powtarzając wielokrotnie, aby prosić o wszystko na modlitwie. Idąc za tym, Kościół stawia najpierw na modlitwę, a dopiero później na działanie. Najpierw modli się za sprawę, a potem przystępuje do jej realizacji. Nie odwrotnie ani nie z pominięciem pierwszego etapu. I to się tyczy nie tylko tak wielkich wydarzeń jak wybór papieża, ale i bardziej czy mniej przełomowych wydarzeń, tak z życia religijnego, jak i społecznego czy osobistego.

Pisząc ten tekst, nie wiem, kto (i czy już) został wybrany na następcę św. Piotra. Wymowne jest jednak to, że konklawe zaczyna się tuż przed Niedzielą Dobrego Pasterza i tygodniem modlitw o powołania. Od tego, czy i jaka będzie nasza modlitwa, takich będziemy – lub nie będziemy – mieli duszpasterzy, naszych duchowych przewodników. Jeśli się o coś lub za kogoś nie modlimy, to nie mamy prawa narzekać, krytykować ani się użalać. Bo modlitwa nie tylko realnie odmienia sytuację, ale zmienia również nas samych, sprawiając, że otwieramy się na działanie Boga i widzimy innymi oczyma otaczającą nas rzeczywistość. Widzimy szansę i wyzwanie, a nie zagrożenie. Zaczynamy dostrzegać możliwości działania, a nie sytuacje bez wyjścia.

Musimy zdać sobie sprawę, że mamy w zasięgu ręki – bez względu na nasz stan fizyczny czy warunki ekonomiczne – realne narzędzie, by kształtować świat wokół nas: to modlitwa. Dlatego w kluczowych momentach dziejowych Kościół ufnie trwa na modlitwie, nie prognozując, co będzie, jak ma być, jak byłoby lepiej. Trudne to do zrozumienia w świecie, gdzie liczą się prognozy, przewidywania, kalkulacje i statystyki.