Opowieść o artyście

Dzwony pobliskiej archikatedry św. Jana oznajmiały wybór papieża Leona XIV, kiedy otwierano wernisaż wystawy „Antoni Michalak. Wiele opowieści”, co poczytano za znak Opatrzności. Artysta wpisuje się w poczet czołowych reprezentantów nurtu sztuki sakralnej w polskim malarstwie lat 20. i 30. XX w., a także w okresie powojennym. Należał do Bractwa św. Łukasza – pierwszego ugrupowania artystycznego, jakie powstało w reaktywowanej w 1923 r. warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych (obecnej ASP). Do znaczących dokonań łukaszowców, bo tak nazywano kilkunastoosobową grupę artystów, należała zespołowa realizacja siedmiu wielkoformatowych kompozycji historycznych do Sali Honorowej polskiego pawilonu na Wystawę Światową w Nowym Jorku w 1939 r.

– Jego malarstwo powinno wejść na stałe do obiegu, do tego, co traktujemy jako cenne w naszej sztuce – powiedział, otwierając wernisaż, dr Piotr Kopszak, dyrektor Muzeum Archidiecezji Warszawskiej. – W odniesieniu do dzieł sztuki religijnej istotne jest, czy obraz skłania do modlitwy, czy będzie do niej zachętą i w niej pomocą – charakteryzował dzieło Michalaka. Podziękowania złożył rodzinie artysty, która udostępniła na wystawę wiele prac.

– Wystawa prezentowana jest w szczególnym miejscu: w bliskości katedry, do której ojciec projektował dwa witraże. Wygrał wówczas konkurs z Mehofferem, który pomagał ojcu przy wykonywaniu tych witraży. Ojciec związany był z Warszawą. Tu uczęszczał do liceum; naukę przerwała I wojna światowa. Znalazł się w Odessie, potem wrócił do stolicy – powiedział Janusz Michalak, syn artysty.

Anna Krawczyk, kurator wystawy, podkreśliła, że Antoni Michalak był także twórcą obrazów niereligijnych, portretów i pejzaży, projektantem witraży. – Niesamowitym znaleziskiem z czasu tworzenia wystawy jest plafon w stołecznym sklepie Wedla przy ul. Szpitalnej, dziś nieistniejący. Na wystawie można zobaczyć zdjęcie tego projektu ze stojącym obok twórcą. Michalak był fascynującą postacią jako syn, ojciec, mąż. Jako twórca w różnych gatunkach inspirował artystów innych dziedzin. Na wystawie znajdują się dwa portrety Jarosława Iwaszkiewicza, które po raz pierwszy prezentowane są razem.

Wśród dzieł religijnych można zobaczyć m.in. projekt plakatu na Millenium 966–1966, „Żywot św. Wojciecha” – projekt witraża do katedry św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu, obrazy „Matka Boża Bolesna”, „Stygmatyzacja św. Franciszka”, „Św. Antoni przemawiający do ryb”, „Studium do obrazu Jezu, ufam Tobie” czy portret ks. Władysława Korniłowicza. Na wystawie można zobaczyć także fotografie artysty: w stroju legionisty, z czasów gdy brał udział w I wojnie światowej, zdjęcie ślubne oraz w pracowni w Kazimierzu Dolnym.

Ekspozycję, której patronuje tygodnik „Idziemy”, można oglądać do 28 czerwca.