Śpiewajmy aleluje

fot. ROMAN ODINTSOV | pexels.com

W tradycji ludowej istniał (a gdzieniegdzie jeszcze istnieje) zwyczaj wielkanocnego kolędowania, czyli chodzenia z wizytą i śpiewania pieśni religijno-obrzędowych podobnych do tych, które znamy z kolędowania noworocznego. We wciąż trwającej atmosferze radości ze Zmartwychwstania przeczytajmy przykłady wielkanocnych kolęd – zapewne nieznanych większości czytelników „Idziemy” (zachowano zapis częściowo odwzorowujący wymowę).

Wiosenne kolędowanie zwykle rozpoczynało się od tzw. przemowy, np. takiej:

Dziś dzień zacny, / dziś dzień Wielkanocny, / wstał Pan Chrystus wszechmocny / z grobu kamiennego, / gdyby umarłego. / Powstał, nam radości dostał. / My z tej radości winszujem mości, / po długie lata, póki świata. / Świat się raduje, niebo tryumfuje, / gdy śpiewamy aleluje. / Drobne ptaszęta z radości skaczo, Lucyper przeklęty ze złości płacz. / Co za pobyt, co za kochanie, / niechaj będzie ojcowskie przywitanie. / Piekło zwojował, niebo zbudował, / a nam grzesznym wieczność darował, / co daj Boże, amen. / / Czy to jajo, czy to pieróg, / niech będzie pański wyrok. / Nam młodym sie wszystko godzi, / a wam Pan Bóg stokrotnie wynagrodzi, co daj Boże, amen.

Po takim wstępie śpiewano pieśni, które w zależności od tradycji i regionu nazywano „śmigusami”, „dyngusami”, „gaikami” czy „alelujami”. Oto przykład:

Panie gospodarzu, wesoło witamy; / Chrystus z martwy dziś powstał. / Żeby pańska żona zdrowa ji wesoła; / Chrystus z martwy dziś powstał. / Żeby pańskie dzjatki jak różowe kwiatki; / Chrystus z martwy dziś powstał. / Żeby pańskie niwy dobrze urodziły; / Chrystus z martwy dziś powstał. / Żyto i pszenica, także czeszczewica; / Chrystus z martwy dziś powstał. / Owies i hreczka, z każdej kupy beczka; / Chrystus z martwy dziś powstał. / Z każdej kupy beczka, nam buteleczka; / Chrystus z martwy dziś powstał. / / Pani gospodynia, otwórz swoja skrzynia; / Chrystus z martwy dziś powstał. Wyń kope jajuszek i masła garnuszek; / Chrystus z martwy dziś powstał. / Sera ji pieroga, złotówka na droga; / Chrystus z martwy dziś powstał. / A jeszcze do tego trocha święconego; / Chrystus z martwy dziś powstał. / Szynka i kiełbaska, a do tego flaszka; / Chrystus z martwy dziś powstał. / / My gości podróżni, nasze kosze próżni; / Chrystus z martwy dziś powstał. / Kiedy pan bogaty, zaproś nas do chaty; / Chrystus z martwy dziś powstał. / My powinszujemy i podzieńkujemy; / Chrystus z martwy dziś powstał. / / Baranek niewinny, Syn Boży jedyny, / przez nas umęczony, do grobu złożony, / z grobu powstaje, nam radość daje, / z tej radości winszuje jegomości: / Chrystus zmartwychwstał!

Może warto odrodzić tradycję wielkanocnego kolędowania?