Po co Nataszy Mick?

Autorzy tego wstrząsającego i świetnie nakręconego utworu opowiadają o powstaniu w niemieckim obozie śmierci w Sobiborze, które miało miejsce w 1943 r. Film przeszedł przez ekrany właściwie bez echa, być może jednak będzie wznowiony w repertuarach telewizyjnych.

Właśnie pojawił się w kinach odmienny gatunkowo rosyjski film „Lato”, zrealizowany przez Kiryła Serebrennikowa, znanego reżysera teatralnego i filmowego, który od wielu miesięcy przebywa w Moskwie w areszcie domowym, oskarżony o przestępstwa finansowe. Może dlatego „Lato” pokazane na ostatnim festiwalu w Cannes wzbudziło sensację i żądania wypuszczenia twórcy z aresztu.

Przede wszystkim jednak ważny jest temat tego kameralnego, czarno-białego obrazu. Autorzy opowiadają o przeżyciach grupy młodych ludzi w Leningradzie, którzy w 1983 roku – kilka lat przed pierestrojką – tworzą alternatywną scenę rockową, coś w rodzaju muzycznej kontrkultury w ZSRR. Pierwowzorami głównych bohaterów są autentyczni gwiazdorzy tej muzyki – Majk Naumenko i niezwykle uzdolniony Wiktor Coj. Całe towarzystwo, wzorem swoich amerykańskich i brytyjskich idoli (Sex Pistols, David Bowie, Mick Jagger i Rolling Stones), stara się prowadzić życie na luzie, które jest wyzwaniem w stosunku do surowej obyczajowości radzieckiej. Niemniej, pokonując liczne trudności, powoli zyskują oni nie tylko środowiskową sławę.

Autor filmu z nostalgią i humorem przywołuje tamte czasy, ciekawie odtwarzając klimat obyczajowy epoki, szczęśliwie unikając przesadnej publicystyki. Okazuje się, że ówczesna radziecka muzyka rockowa nie była mechaniczną kalką anglosaskich wzorów. W tekstach piosenek, niezależnie od elementów czarnego humoru i karykatury propagandy panującej w ZSRR, pojawiały się częste tony liryczne, jakby wzięte z tradycji literatury rosyjskiej. W scenie libacji któryś z uczestników pyta Nataszę, żonę jednego z gwiazdorów: „Po co właściwe Nataszy Mick?”, oczywiście ma na myśli solistę Stonesów. Odzywka ta świadczy o zdrowym dystansie do rosyjskiego rockowego szaleństwa.

„Lato” (Leto), Rosja/Francja 2018. Reżyseria – Kirył Serebrennikow. Wykonawcy: Theo Yoo, Irina Starshenbaum, Roman Bilyk i inni. Dystrybucja – Gutek Film.