Ich pierwsza prezentacja – w gmachu jeszcze do końca 2017 r. Aresztu Śledczego – zbiegła się z przekazaniem kolejnej, dużej partii pamiątek dla muzeum. Darczyńcami są tym razem, w imieniu swoich środowisk, Jerzy Obrębski, przewodniczący płockiego oddziału NSZZ Solidarność, Tomasz Truskawa z zarządu Stowarzyszenia Wolnego Słowa oraz – z bogatych zbiorów archiwum Służby Więziennej – dyrektor mokotowskiego aresztu płk Bogdan Kornatowski. Nieprzypadkowo, ponieważ te właśnie trzy dziedziny – historia wyklętych, historia Solidarności i jej bohaterów oraz historia ich katów: stalinowskich i późniejszych funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa – znajdą się w głównym nurcie zainteresowań przyszłej placówki.
Muzeum ma pokazywać obejmującą lata 1944-89 polską powojenną drogę do wolności i historie Polaków za rządów komunistycznych. Mimo że zaczęło się formować niespełna dwa miesiące temu, ma się już czym pochwalić.
Na zaimprowizowanych jako gabloty wystawowe stołach jednej z sal aresztu można było zobaczyć nieraz unikatowe przedmioty. Z archiwów Służby Więziennej wydobyto pamiątki po funkcjonariuszach: dokumenty, legitymacje, odznaki i PRL-owskie odznaczenia, mundury, milicyjną krótkofalówkę, godło z orłem bez korony, które w 1947 r. wisiało w jednym z gabinetów Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego przy Rakowieckiej. Są przedmioty z czasów stanu wojennego – tarcze, pałki „90-tki” i hełmy ZOMO-wców. Jest także wiele pamiątek po ofiarach komunistycznego terroru: kajdanki i klucze do cel z więzienia w Rawiczu, stroje więzienne, miska i „bomba” – pojemnik, do którego załatwiali się więźniowie w celach.
Z archiwów Solidarności oraz Stowarzyszenia Wolnego Słowa pokazano pamiątki z obozów internowania w Mielęcinie i Hrubieszowie, krzyż zrobiony z chleba, ręcznie pisany modlitewnik internowanego, proporczyk solidarnościowy, akty ślubowań członków Solidarności, różnego pochodzenia „bibułę”, podziemną prasę z czasów, kiedy jeszcze nikomu nie śniła się wolność słowa, oraz numery tygodnika „Solidarność”, autentyczny powielacz itd. Nie zabrakło pamiątek po żołnierzach niezłomnych: fotografii i wielu przedmiotów przekazanych w czasie prac w samym areszcie oraz m.in. na Łączce, przekazanych przez zespół prof. Krzysztofa Szwagrzyka.
Niemal wszystkie przedmioty po prześladowanych dyrektor muzeum Jacek Pawłowicz nazywa z troską „relikwiami”. Pamiątek podarowanych przez kombatantów, ludzi Solidarności, rekonstruktorów historycznych i zwykłych ludzi są już tysiące. Samych tarcz używanych w różnych formacjach milicji i wojska jest ok. pięćdziesięciu, hełmów ok. setki. – Obecnie trwa ich katalogowanie i opis. Wciąż zachęcamy, by przynosić nowe. Przyjmiemy wszystko: od guzików do mundurów po milicyjną polewaczkę do rozganiania demonstrantów – zapewnia Jacek Pawłowicz i zapowiada pierwszą oficjalną prezentację części muzealnych eksponatów i pomieszczeń na przełom września i października.
Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL ma zostać w pełni oddane do użytku w marcu 2019 r. Powstanie z mocy decyzji ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry. – Jestem mu za to bardzo wdzięczny. Wielu polityków przez ostatnie 15 lat tylko mówiło, że taka placówka w tym miejscu jest potrzebna, ale dopiero minister Ziobro miał odwagę to realizować – podkreśla dyrektor muzeum. Z ramienia ministerstwa powstawania placówki dogląda podsekretarz stanu Patryk Jaki.
 |
Radek Molenda |
.jpg)
Co? Gdzie? Kiedy?
