Mija właśnie rok od beatyfikacji kard. Stefana Wyszyńskiego, niektóre wydarzenia możemy przybliżać w pewnych środowiskach. Pierwszym tematem były dokumenty związane z przygotowaniem do aresztowania i uwięzienia Prymasa, gromadzenie przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego dowodów do przygotowywanego od roku 1950 procesu sądowego
– mówi w rozmowie z Family News Service Marian Romaniuk.
Archikonfraternia Literacka Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny* działająca przy stołecznej Archikatedrze św. Jana zaprasza na cykl otwartych wykładów Mariana Romaniuka pod tytułem „Prymas bez cenzury”. Pierwszy z nich odbył się 3 lipca 2022 r. i dotyczył nieznanych faktów i dokumentów związanych z aresztowaniem i uwięzieniem Prymasa Tysiąclecia.
Spotkanie poprzedziła Msza święta o godz. 8.00 w Archikatedrze św. Jana w Warszawie oraz krótka modlitwa w Kaplicy Literackiej przy sarkofagu abp. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego.
Pierwszy maszynopis kalendarium życia i posługi Prymasa Tysiąclecia powstał w Instytucie Wydawniczym Pax. Zwróciłem się do pana Andrzeja Polkowskiego, redaktora naczelnego Instytutu, o pismo polecające do MSW, aby skorzystać z ich archiwum. Taką zgodę otrzymałem. Mało tego, otrzymałem też wykaz dokumentów dotyczących nie tylko prymasa, ale i księży z jego otoczenia
– tłumaczy Marian Romaniuk.
Organizatorzy stwierdzają, że wykłady pozwalają lepiej zrozumieć bogate i piękne życie bł. kard. Stefana Wyszyńskiego i zagłębić się w przesłanie, które po sobie pozostawił.
Arcybiskup Bronisław Dąbrowski, ówczesny sekretarz generalny Episkopatu Polski, wiedział od dawna o prowadzonej kwerendzie, przygotował pismo do MSW z prośbą o udostępnienie dokumentów dotyczących aresztowania prymasa. Po kilku miesiącach Archiwum MSW na Rakowieckiej przekazało je księdzu arcybiskupowi. Ich wykaz został przeze mnie omówiony na wykładzie. Część pism została zamieszczona w mojej książce pt. „Uwięzienie Prymasa”. Dokumenty z tego okresu są bardzo obszerne
– podkreśla Romaniuk. Wyjaśnia, że podczas wystąpień mówi o tych wątkach z życia kard. Wyszyńskiego, które nie były poruszane w procesie beatyfikacyjnym.
Podczas kolejnych wykładów poruszone będą również przyczyny sporu kard. Wyszyńskiego ze środowiskiem „Tygodnika Powszechnego” oraz stosunku Prymasa Tysiąclecia do Stowarzyszenia PAX i jego działalności w powojennej Polsce.
Będzie też wystąpienie dotyczące składania zeznań gen. Wojciecha Jaruzelskiego w procesie beatyfikacyjnym Prymasa Tysiąclecia, który, jak wiemy trwał od maja 1989 roku
– mówi Marian Romaniuk.
*Archikonfraternia Literacka Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny - to bractwo założone w 1507 r. w Warszawie przy nieistniejącym dziś kościele św. Jerzego, jako bractwo kościelne – konfraternia. Uzyskała ona od papieża Klemensa X w 1673 r. tytuł i przywileje arcybractwa. Od 1669 r. działa przy archikatedrze św. Jana w Warszawie. W czasie II wojny światowej archikonfraternia nie mogła rozwijać szerszej działalności, a nawet utraciła osobowość prawną. Dzięki opiece kard. Stefana Wyszyńskiego przetrwała jako instytucja. W stanie wojennym bracia działali w Prymasowskim Komitecie Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom. Archikonfraternia prowadziła nawet punkt charytatywny świadczący pomoc dla rodzin internowanych, tych, którzy utracili pracę, oraz innych potrzebujących. W tym okresie zostały założone domy grupujące konfratrów mieszkających poza Warszawą. Obecnie działalność bractwa kontynuują domy w Bydgoszczy i Mysłowicach. W 1956 r. bracia rozpoczęli starania o odzyskanie osobowości prawnej, udało im się to uzyskać dopiero w 1994 r.