Gdzie Piotr, tam Kościół

Czego Kongregacja Nauki Wiary powinna najbardziej strzec w obecnych czasach?

Zadanie strzeżenia depozytu wiary nie jest tylko zadaniem Kongregacji, ale całego Kościoła. Wszyscy chrześcijanie muszą strzec przyjętej wiary i Objawienia. Konkretnie, nasza Kongregacja wspiera zadania, jakie ma do wypełnienia Ojciec Święty. Chrystus powiedział Piotrowi, i tym samym wszystkim papieżom: „Umacniaj braci w wierze”, to znaczy wspieraj i umacniaj cały Kościół, biskupów, kapłanów, wszystkich wiernych. Mamy tak umacniać i odnawiać wiarę, aby poszerzać Kościół, być dobrymi pasterzami. Jako Kongregacja wspieramy Ojca Świętego w głoszeniu wiary, m.in. poprzez studia teologiczne, działania podejmowane przez Międzynarodową Komisję Teologiczną, Papieską Komisję Biblijną. Podejmujemy nie tylko pozytywne działania, ale musimy zajmować się także negatywnymi zjawiskami, aby ograniczyć to, co jest przyczyną cierpień Kościoła. Używamy przy tym takich środków, które przyczynią się do sprowadzenia błądzących na drogę Ewangelii.


Jakimi obecnie najważniejszymi sprawami zajmuje się Kongregacja?

Dam jeden przykład. W roku 2000, Roku Wielkiego Jubileuszu, została ogłoszona deklaracja Dominus Jesus, w której napisano, że Jezus jest Panem i jedynym pośrednikiem między Bogiem i ludźmi, gdyż jest Synem Boga, który stał się człowiekiem. Nie jest On jakimś założycielem religii, lecz samym Bogiem między nami, Emanuelem. Dlatego podkreślanie wyjątkowości Jezusa jest bardzo ważne, szczególnie w krajach o niezbyt długiej tradycji katolickiej, gdzie większość społeczeństwa wyznaje inną religię np. w Indiach. Tam chrześcijanie mają trudności i pytają, będąc mniejszością, jak mają wyglądać w ramach uniwersalnej misji głoszenia Chrystusa relacje z hinduizmem, buddyzmem i innymi miejscowymi religiami. Nie chodzi o teoretyczne rozważania, lecz o pytanie, jak mają wyglądać ich relacje z konkretnymi ludźmi wyznającymi inną religię. Tutaj musimy powiedzieć zgodnie z katolicką nauką wiary, że Bóg w Jezusie Chrystusie zbawił wszystkich ludzi i prowadzi wszystkich do zbawienia, do poznania Prawdy, która jest nam dana w Chrystusie. Dlatego uważamy, że wszyscy ludzie są na drodze do Chrystusa. Poszukiwanie zbawienia i prawdy wiąże wszystkich ludzi. Przyjęliśmy przesłanie Chrystusa nie jako wymyśloną przez nas prawdę, lecz przyjęliśmy, jako prości ludzie, Prawdę Bożą, którą mamy głosić innym. Każdy może ją przyjąć w wolności wiary i powiedzieć „tak”. Jeśli przyjmie wiarę, może przyjąć chrzest, wieczne życie i być członkiem Chrystusowego Ciała – Kościoła.

Nikt nie może być przez państwo
zmuszany do czegoś,
co jest niezgodne z jego sumieniem,
przekonaniami i wolnością religijną

Jakie są szanse na porozumienie z lefebrystowskim Bractwem Kapłańskim św. Piusa X?

Nasza Kongregacja na zlecenie Ojca Świętego opracowała Preambułę dogmatyczną, której podpisanie byłoby warunkiem pełnej jedności lefebrystów ze Stolicą Apostolską. Obecnie Bractwo Kapłańskie św. Piusa X jest od Kościoła katolickiego oddzielone, suspendowani są jego biskupi i księża, którzy nielegalnie zostali wyświęceni. Niestety, nie chcą uznać prymatu papieża w pełnym wymiarze ani nie chcą uznać nauczania Soboru Watykańskiego II. Dlatego pozostają poza wspólnotą Kościoła katolickiego. Nadal jest między nami wiele nieporozumień, ale jeśli je tylko przezwyciężymy, jeśli tylko będzie taka wola ze strony Bractwa, to nic nie stoi na przeszkodzie do pełnej jedności z Kościołem. Podobne przypadki mieliśmy w historii ze wspólnotami, które uważały się za „nieskazitelne” i dystansowały się wobec Kościoła: katarów, montanistów, donatystów czy jansenistów i innych. Święty Cyprian z Kartaginy powiedział, że największym złem jest oddzielenie się od Kościoła. Jego zdaniem nie ma większego zła, gdyż jest to oddzielenie się od Mistycznego Ciała Chrystusa. Ze swej strony nie widzimy żadnych powodów, aby ktoś oddalał się od Kościoła. Mam nadzieję, że Bractwo, jego księża i zwierzchnicy uznają swoją odpowiedzialność przed Bogiem i uznają lojalność wobec papieża jako następcy św. Piotra, namiestnika Jezusa Chrystusa na ziemi, a nie wobec swego założyciela abp. Marcela Lefebvre’a. Zasadą Kościoła katolickiego są słowa św. Ambrożego: Ubi Petrus ibi Ecclesia – „Gdzie jest Piotr, tam jest Kościół”. Jeśli ktoś tego nie zaakceptuje, to znajduje się na fałszywej drodze.


Mówiliśmy już o coraz częstszych przypadkach skoordynowanej kampanii dyskredytacji Kościoła katolickiego. Jak katolik może skutecznie bronić się przed tymi atakami?

Jesteśmy w Polsce, demokratycznym kraju. Demokracja oznacza respektowanie inaczej myślących i w jej ramach nie istnieje żadne prawo, aby zwalczać inne religie czy światopoglądy. Nikt nie może też być przez państwo zmuszany do czegoś, co jest niezgodne z jego sumieniem, przekonaniami i wolnością religijną. Nie ma też żadnego prawa, na podstawie którego można kogoś dyskredytować z powodu jego wiary. Dlatego antykatolicka kampania na świecie, również w Polsce, jest powrotem do totalitarnego sposobu myślenia, charakteryzującego się brakiem szacunku dla człowieka. Tym bardziej tu, w Polsce, wiemy, co wyrządził ateistyczny narodowy socjalizm i komunizm. Powinniśmy się bronić przed następstwami kopiowania myślenia wrogiego wobec Kościoła i człowieka. Nikt w demokratycznym państwie nie ma prawa poprzez kłamstwa i oszczerstwa dyskredytować Kościoła katolickiego.


Co Kościół w Polsce już wnosi, a co powinien jeszcze zrobić dla misji Kościoła powszechnego?

Kościół katolicki jest gwarantem kościelnej i narodowej jedności Polaków. Polska w ciągu wieków wycierpiała wiele podziałów. U podstaw tożsamości Polski jako narodu leży chrześcijaństwo i katolicyzm. Jest to kraj o wielkim potencjale duchowym, z wielką, dojrzałą kulturą katolicką. Jest ważnym ogniwem wielkiej wspólnoty Kościoła powszechnego. Mam tu przede wszystkim na myśli Jana Pawła II, największego Polaka i najwybitniejszego papieża XX wieku. Kontynuowanie tej drogi jest misją Kościoła w Polsce.


Gerhard Ludwig Müller (1947), niemiecki duchowny katolicki, wyświęcony w 1978 roku. W latach 2002-12 metropolita Ratyzbony, od roku 2012 prefekt Kongregacji Nauki Wiary. Jest także przewodniczącym Papieskiej Komisji Ecclesia Dei, Papieskiej Komisji Biblijnej oraz Międzynarodowej Komisji Teologicznej.

rozmawiał Krzysztof Tomasik (KAI) fot. ks. Henryk Zieliński Idziemy nr 24 (405), 16 czerwca 2013 r.