O pojednanie narodów

Obrona tradycyjnych wartości rodzinnych, pomoc chrześcijanom na Bliskim Wschodzie i walka o obecność Kościoła w przestrzeni publicznej były tematem rozmów podczas polsko-rosyjskiej konferencji „Przyszłość chrześcijaństwa w Europie. Rola Kościołów i narodów Polski i Rosji”. Spotkanie ma być kolejnym krokiem na drodze polsko-rosyjskiego pojednania. Uczestniczyli w nim duchowni, politycy, historycy oraz przedstawiciele różnych środowisk z Polski i Rosji. Rok po podpisaniu historycznego Wspólnego Przesłania do Narodów Polski i Rosji hierarchowie Kościołów katolickiego i prawosławnego spotkali się na międzynarodowej konferencji, która miała być kontynuacją podjętego wówczas nowego otwarcia pomiędzy narodami. Na program konferencji złożyły się debaty, panele dyskusyjne, warsztaty oraz wspólne modlitwy w świątyniach katolickich i prawosławnych Warszawy.

Trwająca od 28 do 30 listopada w aulach Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego konferencja rozpoczęła się od debaty historyków z Rosji i Polski, prezentujących stan badań każdej ze stron, a zmierzające do wypracowania wspólnej wizji polsko-rosyjskiej historii. W pierwszym dniu konferencji odbyły się trzy debaty historyczne. Uczestnicy zastanawiali się nad spornymi kartami polsko-rosyjskiej historii, szukali sposobów, jak lepiej zrozumieć drugą stronę i apelowali o dążenie do prawdy bez niedomówień.

Drugi dzień konferencji skoncentrowany był wokół roli polskiego katolicyzmu i rosyjskiego prawosławia w kształtowaniu przyszłości chrześcijaństwa w Europie. Obrady rozpoczęło odczytanie orędzia prezydenta PR Bronisława Komorowskiego. Z kolei patriarcha moskiewski i całej Rusi Cyryl zwrócił uwagę w swym przesłaniu, że „musimy uczynić wszystko, co w naszych siłach, by życie i kultura narodów Polski i Rosji nie utraciły podstaw duchowych, a bez wzajemnego zaufania nie może być ani pojednania, ani dobrego rozwoju obustronnych relacji”.

Następnie uczestnicy konferencji rozmawiali o możliwościach współdziałania w panelu „Potrzeba wspólnego świadectwa Kościołów z Polski i Rosji – pola współpracy”. W swoich wystąpieniach metropolita Hilarion apelował o ochronę tradycyjnych wartości: chrześcijańskiej rodziny i małżeństwa, a także prześladowanych chrześcijan; abp Józef Michalik za najważniejsze wyzwania, przed którymi stoi obecnie chrześcijaństwo w Europie, uznał wspólne świadectwo w obronie życia przeciw aborcji i eutanazji, sprawiedliwości i miłosierdzia, a także ukazywanie sensu życia na ziemi jako przygotowania do życia po śmierci. O łączących zagrożeniach i wezwaniach, do których zaliczył m.in. usuwanie Boga i wiary z życia publicznego, brak poszanowania życia ludzkiego i niezbywalnej godności człowieka, mówił abp senior Henryk Muszyński.

Z postulatem wspólnego apelu obu Kościołów o zwrot szczątków samolotu rozbitego w czasie katastrofy smoleńskiej w 2010 r., co przyczyniłoby się do usunięcia jednej z ważnych przeszkód na drodze porozumienia i pojednania między naszymi narodami, wystąpił abp Stanisław Budzik.

Uczestnicy konferencji wzięli udział w warsztatach poświęconych roli mediów chrześcijańskich, ochronie małżeństwa i rodziny oraz dialogowi Kościoła ze społeczeństwem; miały one ukazać możliwości współdziałania katolików i prawosławnych we współczesnym świecie. Metropolita Hilarion oraz abp Henryk Muszyński zostali odznaczeni medalem „Zasłużeni dla tolerancji”. Częścią konferencji były także ekumeniczne nieszpory, które odbyły się 29 listopada w prawosławnej katedrze św. Marii Magdaleny i 30 listopada w katolickiej archikatedrze św. Jana Chrzciciela.

Obrady zakończyła wspólna modlitwa, po której metropolita Hilarion i bp Wojciech Polak odczytali tekst wspólnego przesłania uczestników konferencji. Podkreśla się w nim, że fundamentem pojednania między Polakami i Rosjanami jest wiara w Chrystusa Zbawiciela i mimo zbrodniczych ideologii i nieraz tragicznej przeszłości możliwe są dobrosąsiedzkie i chrześcijańskie relacje obu narodów. Zadaniem obecnego pokolenia zaś jest praca nad pojednaniem. Kongres zorganizowała związana z KAI Fundacja na rzecz Wymiany Informacji Katolickiej. W spotkaniu wzięła udział kilkunastoosobowa delegacja Patriarchatu Moskiewskiego z metropolitą Hilarionem, odpowiadającym za zewnętrzne relacje Cerkwi. Konferencja odbyła się pod honorowym patronatem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego.

Mimo wagi poruszanych spraw o konferencji nie mówiono w programach telewizyjnych głównych stacji i nie pisano o niej w gazetach.

Iwona Świerżewska Idziemy nr 49 (430), 8 grudnia 2013 r.