Po śmierci Elżbiety II w mediach na całym świecie jak grzyby po deszczu zaczęły pojawiać się reportaże, kroniki i filmy dokumentalne o zmarłej monarchini i historii brytyjskiej rodziny królewskiej. Przy tej okazji mogliśmy poznać kawał historii Europy XX w., niestety także z licznymi aferami obyczajowymi i politycznymi, które trawiły monarchię, jak np. niejasne do dziś tło abdykacji w latach 30. króla Edwarda po poślubieniu rozwódki pani Simpson i ich burzliwy powojenny pobyt w Paryżu.
Ważne były także rozwody i inne dworskie afery – siostry, córki i synów królowej. Wszystko to odbywało się przy wścibskim zainteresowaniu coraz bardziej natrętnych mediów, które, jak się wydaje, w swojej działalności nie uznawały żadnych granic. Żartowano nawet, że rodzina królewska stała się częścią brytyjskiego przemysłu rozrywkowego.
Królowa z godnością zniosła jednak te wszystkie przeciwności losu oraz afery i tym samym uratowała ciągłość monarchii brytyjskiej. Kluczową rolę w kryzysie monarchii w latach 80. i 90. odegrała księżna Diana, małżonka następcy tronu księcia Karola, aktualnego króla Karola III.
Dramatyczne, zakończone tragiczną śmiercią losy Diany weszły na dobre do historii obyczajowej, medialnej, społecznej i politycznej XX w. Szalejące media niczego nie oszczędziły Dianie w jej zmaganiu się z kryzysami małżeńskimi, separacją, rozwodem, samotnością i walką z chorobami, w tym bulimią i depresjami.
Odwet Diany był jednak szybki. Po rozwodzie księżna zafundowała światu istny medialny horror, wypowiadając się często w prasie i telewizjach, komentując i oskarżając postępowanie rodziny królewskiej i księcia Karola. Była to swoista zemsta na dworze Windsorów. Odbiorcom tych kolejnych rewelacji często trudno było się zorientować, po czyjej stronie są racje – Diany czy jej adwersarzy.
Reżyser filmu dokumentalnego „Diana” bardzo oryginalnie opowiedział historię księżnej. Starannie wybrał mało znane fragmenty kronik, rozmów i wywiadów z Dianą, Karolem, bliskimi królewskiej pary, dziennikarzami i napotkanymi zwykłymi ludźmi, komentującymi kolejne wydarzenia.
Autorzy obrazu postarali się w miarę obiektywnie ocenić burzliwe losy niedoszłej królowej, oddając głos wszystkim komentatorom. Zadają pytania. Kto jest winny małżeńskich zdrad, rozpadu małżeństwa, kryzysu monarchii i tragicznej śmierci księżnej? Czy fatalnie zaaranżowane przez dwór królewski małżeństwo niedojrzałej młodej pary, narzucenie Dianie sztywnych rytuałów i obowiązków dworskich, choroby i skomplikowany charakter niedoszłej królowej, co spowodowało jej bunt, niedojrzałość i zdrady Karola, szalejące media czy też zbieg tych wszystkich okoliczności?
Jak wspomniałem, twórcy filmu interesująco chronologicznie zmontowali mniej znane fragmenty kronik, bez własnego komentarza – pozwalając widzom na własną ocenę postępowania wszystkich bohaterów dramatycznych losów księżnej, jej tragicznej śmierci i wydarzeń przed uroczystym pogrzebem.
Film dokumentalny. „Diana” („Diana. The Princess”). Wielka Brytania, Niemcy, 2022. Reżyseria – Ed Perkins. Dystrybucja – M 2 Films