Spotkanie ministrów Polski i Niemiec w historycznym miejscu

–  Znajdujemy się w miejscu, które z jednej strony jest ważnym symbolem naszej trudnej polsko-niemieckiej historii, z drugiej – partnerstwa polsko-niemieckiego – powiedział minister Jacek Czaputowicz.

Miejsce spotkania nie było przypadkowe i zostało wybrane na osobistą prośbę ministra niemieckiego.

Minister Czaputowicz zwrócił uwagę, że miejsce wspólnych rozmów jest „ważnym symbolem naszej trudnej polsko–niemieckiej historii”. – Męczeństwo św. Maksymiliana Kolbego stało się częścią polskiej historii, polskiej tożsamości. Wybór tego miejsca, Harmęży, jako miejsca naszego spotkania traktujemy jako oddanie hołdu tej wielkiej postaci, a także jako wyraz szacunku dla wszystkich polskich ofiar niemieckich, nazistowskich zbrodni podczas drugiej wojny światowej – powiedział szef polskiego MSZ.

Z kolei minister spraw zagranicznych Niemiec wyraził wdzięczność stronie polskiej za zorganizowanie spotkania w podoświęcmskim Centrum św. Maksymiliana.

Polsko-niemieckie spotkanie w Harmężach było okazją do poruszenia aktualnych kwestii dwustronnych‎ i międzynarodowych. Wizyta miała podkreślić także wagę, jaką oba państwa przywiązują do kultury pamięci, oraz poczucie odpowiedzialności za przekazanie zobowiązania do jej kultywowania przyszłym pokoleniom.

Wśród tematów poniedziałkowych rozmów Czaputowicz wymienił m.in. zaplanowane na ten rok spotkania bilateralne, w tym konsultacje międzyrządowe, które odbędą się na początku listopada w Warszawie. –  Oceniliśmy że nasze resorty bardzo intensywnie ze sobą współpracują na poziomie ministrów , wiceministrów i specjalistów – podkreślił.

Jak relacjonował Czaputowicz, rozmowy z niemieckim partnerem dotyczyły też sytuacji Polonii w Niemczech. –  Zależałoby nam na wsparciu ze strony rządu niemieckiego, przede wszystkim w zakresie edukacji w języku polskim – zaznaczył.

Ministrowie poruszyli również problematykę międzynarodową i europejską, w tym Brexit, nową perspektywę finansową UE oraz kwestię przyszłości Unii, w którym to obszarze – jak powiedział Czaputowicz – "współpraca między Polską a Niemcami jest możliwa i może być bardzo owocna". W dalszym ciągu spotkania, po briefingu prasowym, poruszone miały być takie tematy, jak m.in. współpraca międzynarodowa wobec takich państw jak Ukraina, Gruzja i Syria; problem migracji, a także przyszłość Unii Europejskiej.

W trakcie pobytu w prowadzonym przez franciszkanów centrum ministrowie wspólnie zwiedzili wystawę „Klisze pamięci. Labirynty”. Po ekspozycji oprowadzał gości gwardian harmęskiego klasztoru, o. Piotr Cuber OFMConv. Składająca się z ponad 250 kompozycji rysunkowych wystawa autorstwa Mariana Kołodzieja, jednego z pierwszych więźniów Auschwitz–Birkenau, przedstawia jego niezwykłą interpretację obozowego dramatu. W misternie skomponowanych rysunkach stałym motywem jest postać franciszkańskiego męczennika z Auschwitz, o. Maksymiliana Kolbe. Ekspozycja powstawała od 1995 r. Dwa lata wcześniej artysta doznał częściowego paraliżu. Po tym zdarzeniu zdecydował się za pomocą języka plastyki opowiedzieć o swych doświadczeniach obozowych. W ramach rehabilitacji, na małych kartkach zaczął rysować ołówkiem przywiązanym do ręki.

Szef polskiego MSZ poinformował dziennikarzy, że w czasie spotkania z niemieckim ministrem poprosił go o przedstawienie informacji nt. niedawnego spotkania kanclerz Angeli Merkel z prezydentem Rosji Władimirem Putinem i uzyskał odpowiedź, że "dotyczyło ono całego szeregu problemów międzynarodowych".

Szef niemieckiego MSZ odnosząc się do poniedziałkowych rozmów wskazywał, że jest to drugie spotkanie bilateralne ministrów spraw zagranicznych Polski i Niemiec, co – jego zdaniem – pokazuje, jak wielkie jest zainteresowanie obu państw, aby relacje dwustronne były pogłębiane. Według niego, jest to też w interesie Unii Europejskiej. –  Potrzebujemy Polski jako bardzo ważnego elementu UE, dlatego też rozmawiamy o wielu tematach, które dotyczą właśnie UE – powiedział Maas.

Również on nawiązał do planowanych na jesień polsko-niemieckich konsultacji międzyrządowych. –  To też bardzo ważna kwestia. Tutaj musimy jeszcze znaleźć punkty, w których będą polsko–niemieckie inicjatywy w ramach UE, ale także wykraczając poza UE – zaznaczył.

Jednym z tematów międzyrządowych konsultacji – mówił Maas – będzie kwestia krajów Bałkanów Zachodnich. "Tam jest obecnie sytuacja, która nas martwi, dlatego chcemy też z kolegami z Polski wymienić się na ten temat poglądami" – podkreślił niemiecki minister spraw zagranicznych.

Wystawę „Klisze pamięci. Labirynty”, mieszczącą się w podziemiach podoświęcimskiego klasztoru, niemal codziennie zwiedzają grupy zorganizowane i turyści indywidualni z całego świata, a zwłaszcza z Europy i Ameryki Północnej. Ekspozycja, jako miejsce edukacji młodzieży, jest również stałym elementem programów działalności Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu, Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży oraz Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Z Centrum św. Maksymiliana współpracują osoby indywidualne, szkoły oraz biura podróży, organizując zwiedzanie „Klisz pamięci”.

Spotkanie ministrów spraw zagranicznych Polski i Niemiec poprzedził pobyt delegacji niemieckiej w Miejscu Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau.

Podczas poniedziałkowej wizyty w byłym niemieckim obozie Auschwitz Heiko Maas złożył wieniec przed Ścianą Straceń na dziedzińcu bloku 11, gdzie Niemcy rozstrzelali ok. 5,5 tysiąca osób, głównie Polaków, więźniów osadzonych w obozowym areszcie i tzw. więźniów policyjnych skazanych na śmierć przez sąd doraźny gestapo.

– Piekło na ziemi – to niemieckie dzieło nosiło imię Auschwitz. Pełni smutku i wstydu chylimy czoła przed kobietami, mężczyznami i dziećmi, których miliony tutaj i w innych miejscach zginęły z rąk narodowych socjalistów. Z testamentu ofiar wyrasta odpowiedzialność Niemiec, by bronić nienaruszalności ludzkiej godności – wszędzie i każdego dnia. Ta odpowiedzialność nigdy się nie skończy – napisał szef niemieckiej dyplomacji w muzealnej księdze pamiątkowej.