Pierne ciastka

Jeśli planujemy upiec prawdziwe pierniki na Boże Narodzenie, warto zagnieść ciasto już teraz – powinno dojrzewać co najmniej przez kilka tygodni. Legendy podają nawet, że dawniej, gdy piernikarzowi rodziła się córka, zaczyniał ciasto, z którego dopiero po kilkunastu latach piekł pierniki na jej wesele. – Oczywiście jest to możliwe, dzięki dodatkowi goździków i miodu, które doskonale konserwują – zapewnia Joanna Gryko, animator Muzeum Piernika w Toruniu.

Dlaczego z pierników słynie właśnie Toruń? W Średniowieczu przez to miasto przebiegało wiele szlaków handlowych, dzięki czemu kupcy mieli łatwy dostęp do przypraw korzennych. To właśnie one nadają ciastkom charakterystyczny smak i zapach. Dawniej mówiono, że pierniki muszą być „pierne”, dlatego jedną z ważnych przypraw jest pieprz. Oprócz niego do ciasta wsypuje się imbir, cynamon, goździki i gałkę muszkatołową. Słodycz nadaje toruńskim piernikom miód chełmiński z okolicznych pasiek, wielokwiatowy lub lipowy. Miesza się go z mąką pszenną i żytnią. – Proporcje tych składników były wypracowywane przez lata, receptury są tajnie strzeżone. Ale każda gospodyni może je dobrać według własnych upodobań: jeśli ciasto będzie za rzadkie, można dosypać mąki, jeśli za gęste, dolać miodu – radzi Joanna Gryko. – Co do przypraw, nie można przesadzić z ilością gałki muszkatołowej, bo pod wpływem ciepłego miodu jej zapach i smak stają się bardziej intensywne, przez co mogłaby przesłonić inne przyprawy.

Podczas pokazu w Muzeum Piernika każdy odwiedzający dostaje kawałek ciasta, które samodzielnie zagniata, rozwałkowuje, smaruje olejem i wykrawa kształt foremką. – Ten rodzaj pierników służy głównie do ozdoby, bo nie zawiera spulchniaczy. Pierniki przeznaczone do jedzenia mają w sobie jeszcze proszek do pieczenia, sodę, jajka i tłuszcz – tłumaczy pani Joanna. Wszystkie ciastka wędrują do pieca na ok. 12 minut. Po upieczeniu można zrobić w nich dziurkę do powieszenia na choince i pięknie ozdobić kolorowym lukrem.

PIERNICZKI TORUŃSKIE

Składniki: 700 g mąki pszennej, 300 g mąki żytniej, 400 g miodu, 400 g cukru, 100 g masła, 2 jajka, 15 g proszku do pieczenia, 10 g cynamonu, 3 g imbiru, 3 g zmielonych goździków, 2 g gałki muszkatołowej, 1 g pieprzu.

Sposób przygotowania: 2 łyżki cukru przyrumienić na patelni, dodać 2 łyżki wody, miód i pozostały cukier. Doprowadzić do wrzenia, wsypać przyprawy i ostudzić. Połączyć z mąką, proszkiem do pieczenia, jajkami i masłem. Zagnieść ciasto i odstawić w chłodne miejsce na 4-6 tygodni. Przed pieczeniem rozwałkować ciasto na grubość ok. 5 mm i wycinać pierniczki. Piec ok. 15 min. w temp. 180 st.

Hanna Dębska fot. Hanna Dębska/Idziemy Idziemy nr 44 (476), 2 listopada 2014 r.