Ochrona przedemerytalna

Zakaz wypowiadania obejmuje również pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, którym brakuje nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia ustawowo obniżonego wieku emerytalnego, jeżeli dalszy okres zatrudnienia umożliwia im uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem niższego wieku emerytalnego.

Z ochrony przedemerytalnej nie skorzysta pracownik, który uzyskał prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W praktyce powstała wątpliwość, czy zwrot „w razie uzyskania przez pracownika prawa do renty” dotyczy wyłącznie sytuacji, w której prawo to (na podstawie decyzji organu rentowego) zostało uzyskane w okresie ochronnym, czy również w sytuacji, w której pracownik już to prawo nabył wcześniej i w dalszym ciągu jest uprawniony do renty. W tej sprawie Sąd Najwyższy podjął uchwałę, że posiadanie przez pracownika prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wyłącza stosowanie zakazu wypowiedzenia umowy o pracę, niezależnie od tego, czy uzyskanie przez pracownika prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy nastąpiło przed, czy w okresie ochronnym.

Ogłoszenie upadłości lub likwidacji pracodawcy nie chroni pracownika przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę, nawet jeżeli brakuje mu nie więcej niż cztery lata od osiągnięcia wieku emerytalnego.

Pracodawca może wypowiedzieć w okresie ochrony przedemerytalnej warunki pracy lub płacy pracownikowi, jeżeli wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy, oraz stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania.

Zakaz wypowiadania i rozwiązywania stosunku pracy z pracownikiem, któremu brakuje nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego przewiduje również Ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. W okresie objęcia szczególną ochroną przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy pracodawca takiemu pracownikowi może jedynie wypowiedzieć dotychczasowe warunki pracy i płacy.

Jeżeli wypowiedzenie warunków pracy i płacy powoduje obniżenie wynagrodzenia, pracownikom w okresie ochrony przedemerytalnej przysługuje, do końca okresu, w którym korzystaliby ze szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy, dodatek wyrównawczy obliczony według zasad wynikających z Kodeksu pracy, zatem liczonych tak jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy.

Edyta Pisarczyk-Kulon Autorka jest radcą prawnym fot. ks. Henryk Zieliński/Idzienmy Idziemy nr 23 (557), 5 czerwca 2016 r.