Uczczono powstańców z Pasażu Simonsa

W miejscu nieistniejącego dziś budynku odmówiona została modlitwa w intencji poległych, a pod znajdującym się tam krzyżem złożone zostały kwiaty.

31 sierpnia 1944 roku w wyniku bombardowań zawalił się budynek tzw. pasażu Simonsa, pod którego gruzami zginęło 200 osób. Większość stanowili żołnierze Batalionu „Chrobry I”, strzegący dojścia do Starego Miasta i m.in. słynnego włazu do kanałów przy ul. Długiej.

Modlitwę w intencji poległych poprowadził ks. ppłk Piotr Majka, proboszcz katedry polowej. – Boże Miłosierny, błagamy Cię za naszymi towarzyszami broni, którzy nie wahali się w obronie Ojczyzny złożyć największej ofiary, swojej krwi i życia. Spraw Boże, aby stali się oni uczestnikami wiecznego zbawienia, bądź łaskaw dla tych, którzy polegli służąc wiernie Ojczyźnie – powiedział ks. ppłk Majka. Zebrani odmówili modlitwę za zmarłych oraz „Ojcze nasz”.

W uroczystości wzięli udział kombatanci, przedstawiciele władz miasta, harcerze ZHR oraz poczty sztandarowe. Prof. Leszek Żukowski, prezes Światowego Związku Żołnierzy AK podziękował przybyłym i podkreślił, że obecność jest wyrazem pamięci o żołnierzach Batalionu „Chrobry I”. Wyrazem wdzięczności środowiska kombatantów dla kolejnego pokolenia było przekazanie medalu pamiątkowego Jolancie Ziembie-Gzik ze Zduńskiej Woli, za przechowywanie i edukowanie młodzieży oraz przekazywanie pamięci o żołnierzach Batalionu „Chrobry I”.

Odczytany został list o wicemarszałek Sejmu Małgorzaty Kidawy-Błońskiej. – Dzisiejsza uroczystość przypomina nam o heroicznym zrywie żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego. Wspominamy bohaterów tamtych dni, którzy z odwagą i poświęceniem udowodnili, że Ojczyzna to największa wartość – napisała. Podkreśliła, że powstańcy warszawscy powinni być wzorem dla kolejnych pokoleń Polaków.

Pod krzyżem – pomnikiem złożone zostały kwiaty przez przedstawicieli kombatantów, wojska, Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz miasta.

Pasaż Simonsa powstał na miejscu kościoła i klasztoru sióstr Brygidek w latach 1900-1903. Gmach został wzniesiony z polecenia niemieckiego kupca, Alberta Simonsa. Podczas powstania warszawskiego stanowił polską redutę zamykającą dostęp w kierunku Starówki, a w jego piwnicach znajdował się powstańczy punkt sanitarny, w którym schronienie znalazło wielu cywilów.

Budynek był wielokrotnie bombardowany i ostrzeliwany, a 19 lub 20 sierpnia został poważnie uszkodzony wybuchem pojazdu Borgward IV (niekiedy mylnie identyfikowanym jako goliath). 31 sierpnia budynek uległ zawaleniu wskutek nalotu niemieckich Junkersów. Tragiczny w skutkach nalot miał miejsce 31 sierpnia 1944 r., w ostatnich dniach obrony Starego Miasta. W wyniku zrzutu bomb burzących potężna, żelbetonowa konstrukcja pasażu zawaliła się aż do piwnic, grzebiąc ponad 200 osób, w tym około 120 żołnierzy Batalionu „Chrobry I”. Szczątki wielu z poległych do dzisiaj spoczywają w zasypanych piwnicach. Po wojnie udało się ekshumować jedynie 99 ciał. O wydarzeniach 1944 r. przypominają resztki wystających z ziemi żelbetonowych słupów oraz ustawiony w ich pobliżu pomnik.