WWF o "Laudate Deum"

Ochronie środowiska poświęcona jest najnowsza – opublikowana 4 października 2023 r. – adhortacja apostolska Franciszka „Laudate Deum”. Papież stwierdza w niej, że „niezależnie od tego, jak bardzo staramy się im zaprzeczać, ukrywać, maskować lub relatywizować, oznaki zmiany klimatu są coraz bardziej oczywiste. Nikt nie może zignorować faktu, że w ostatnich latach byliśmy świadkami zjawisk ekstremalnych, częstych okresów wyjątkowych upałów, susz i innych dolegliwości ze strony Ziemi, które są jedynie namacalnymi przejawami milczącej choroby, dotykającymi nas wszystkich”.

Kto odpowiada za zmiany

Papież Franciszek odnosi się m.in. do kwestii globalnego ocieplenia i rosnących emisji CO2. Powołując się na dane, przyznaje, że „nie można już wątpić w ludzkie – 'antropogeniczne' – przyczyny zmiany klimatu”. Mając świadomość kontrowersji wywoływanych przez takie poglądy, także wśród katolików, stawia jednak sprawę bardzo jasno:

Nie możemy już wątpić, że przyczyną niezwykłej szybkości tak niebezpiecznych zmian jest niezaprzeczalny fakt: ogromny rozwój związany z nieograniczoną ingerencją człowieka w przyrodę w ciągu ostatnich dwóch stuleci.

Opinia papieża Franciszka wyrażona w „Laudate Deum” jest w wielu miejscach zbieżna z narracją organizacji ekologicznych opowiadających się za zdecydowanymi zmianami w celu ochrony klimatu.

To niezwykle ważne, że głowa Kościoła katolickiego podnosi temat związany z ochroną środowiska. W końcu nie ma nic bardziej naturalnego – przyrodę trzeba chronić z ludźmi i dla ludzi. Nie tylko na przyszłość, ale też ze względu na nasze życie tu i teraz. Dla dobra nas wszystkich, naszego zdrowia i bezpieczeństwa

– komentuje dr Olga Kazalska, ekspertka ds. Polityki Środowiskowej w Fundacji WWF Polska.

Kościół reaguje

Warto podkreślić, że ochrona środowiska naturalnego w żaden sposób nie kłóci się z chrześcijaństwem i doktryną Kościoła katolickiego. Kwestie te już od kilkudziesięciu lat podnoszone były przez wielu papieży. Adhortacja „Laudate Deum” Franciszka nie zaskakuje, jeśli spojrzeć choćby na poglądy Kościoła na kwestie ekologii w dłuższej historii. Widać wyraźnie, że Kościół aktywnie reaguje na zmiany.

Zwrócił na to uwagę obecny papież w swojej encyklice z 2015 r. „Laudato Si’”, poświęconej trosce o wspólny dom. Przypomniał, że już w 1971 r., błogosławiony papież Paweł VI odniósł się do problematyki ekologicznej, wskazując na kryzys, będący „dramatyczną konsekwencją” niekontrolowanej działalności człowieka, który „wskutek nierozważnego wykorzystywania przyrody powoduje niebezpieczeństwo jej zniszczenia oraz że z kolei on sam padnie ofiarą tej degradacji”. Kwestie ekologii podnosili wiele razy także św. Jan Paweł II i Benedykt XVI. 

Wspólne cele

Zdaniem dr Olgi Kazalskiej z WWF Polska, adhortacja Franciszka to kolejny dowód na to, że istnieje wspólny mianownik pomiędzy chrześcijańską doktryną i celami ruchów ekologicznych.

Społeczna nauka Kościoła w kwestiach ochrony środowiska jest w wielu miejscach zbieżna z postulatami głoszonymi przez ekologów i naukowców. Ziemia jest naszym wspólnym domem i w pełni zgadzamy się, że należy zostawić ją przyszłym pokoleniom w jak najlepszym stanie. Nasze dzieci i wnuki oraz ich potomkowie będą musiały zmierzyć się z konsekwencjami zmiany klimatu, które obserwujemy na co dzień

– mówi dr Kazalska.

Podkreśla ona, że współczesne problemy świata, np. niedobór żywności czy utrudniony dostęp do pitnej wody w niektórych regionach, wynikają z ograniczonych zasobów. Zmusza to ludzkość do poszukiwania rozwiązań.

Dlatego troska o środowisko naturalne jest obowiązkiem moralnym ludzi niezależnie od wyznawanych poglądów. Oszczędzanie czy unikanie marnotrawstwa to sprawy, które nie powinny budzić sporów

– dodaje.