Podążaj śladami Teresy

Rok temu, z okazji otwarcia Jubileuszowego Roku Terezjańskiego, papież Franciszek napisał: „28 marca 1515 r. urodziła się w Ávili dziewczynka, która z czasem będzie znana jako święta Teresa od Jezusa. W ramach przygotowań do pięćsetlecia jej narodzin kieruję wzrok na to miasto, by złożyć dziękczynienie Bogu za dar tej wielkiej kobiety. […] W szkole świętej wędrowniczki uczymy się być pielgrzymami. Obraz drogi może być bardzo dobrą syntezą lekcji jej życia i dzieła. […] Przemierzajmy drogi życia trzymani za rękę przez świętą Teresę. Niech jej ślady prowadzą nas zawsze do Jezusa”.  
Liczne opowieści o świętej Teresie z Ávili świadczą, że była to – jak na rodowitą Kastylijkę przystało – kobieta z temperamentem: zdecydowana i radosna, bezgranicznie oddana Bogu. Wychowana na lekturze żywotów świętych i rycerskich romansów, już jako dziecko postanowiła zostać męczennicą za wiarę i namówiła młodszego brata, aby wybrał się z nią… nawracać Maurów. Na szczęście rodzina w porę odnalazła małych misjonarzy.

Dorosła Teresa, karmelitańska zakonnica, stała się mistyczką i wizjonerką; była wybitnym teologiem swoich czasów, ważną dla literatury narodowej pisarką oraz nieugiętą reformatorką zakonu karmelitańskiego. Temu ostatniemu dziełu poświęciła 20 lat życia. Przygody, zmagania i trudności, których doświadczyła podczas zakładania nowych klasztorów, opisała ze swadą w Księdze fundacji, nazwanej w przedmowie do polskiego wydania dzieła „swoistymi karmelitańskimi Dziejami Apostolskimi”. Księga nakreśla portret świętej jako „niespokojnej wędrowniczki”.

Wielka duchowa i literacka spuścizna Teresy od Jezusa przetrwała we wspólnotach Karmelu. Czy można więc lepiej poznać Teresę, niż odwiedzając miejsca, gdzie zakładała klasztory, nazywane przez nią „gołębnikami Najświętszej Maryi Panny”? Z okazji pięćsetlecia urodzin świętej Teresy powstał w Hiszpanii szlak turystyczno-pielgrzymkowy, wiodący przez miasta goszczące jej fundacje. Trasa „Śladami świętej Teresy” obejmuje 17 miejscowości, w tym Ávilę i Albę de Tormes, miejsce jej śmierci.

Hiszpański noblista Camilo José Cela pisał o Ávili, że to „najbardziej kastylijskie z miast Kastylii” – pełne śladów Teresy. Prowadzą one do karmelitańskiego klasztoru, zbudowanego w miejscu jej rodzinnego domu, do romańskiego kościoła św. Jana Chrzciciela, w którym ochrzczono Teresę, klasztorów Matki Boskiej Łaskawej (gdzie chodziła do szkoły) i Wcielenia (w którym spędziła 39 lat życia), a wreszcie klasztoru św. Józefa – pierwszej fundacji, założonej 24 sierpnia 1562 r. Prawdziwą perłą miasta jest imponujący pierścień murów obronnych z 88 potężnymi basztami. Spoglądając na nie, ani na chwilę nie zapomnimy o chlubie Ávili! Najlepszy widok na obwarowania roztacza się bowiem z miejsca, w którym zatrzymano Teresę i jej brata zmierzających w nieznane, by nawracać pogan. W Ávili nawet lokalna specjalność – obłędnie słodkie łakocie (żółtka ucierane z cukrem, cytryną i cynamonem) – nazywa się yemas de Santa Teresa!

Jedna z fundacji Teresy powstała w Segovii, zwanej miastem św. Jana od Krzyża, chlubiącej się imponującą katedrą, alkazarem oraz unikatowym w skali europejskiej akweduktem. Teresa nie ominęła też religijnej stolicy Hiszpanii – Toledo, miasta El Greca. To bez wątpienia najbardziej malowniczo położone hiszpańskie miasto posiada zabytki kultur muzułmańskiej, żydowskiej i chrześcijańskiej, wśród których prawdziwym skarbem jest cudowna gotycka katedra – siedziba prymasa Hiszpanii. Klasztor karmelitanek bosych powstał też w przepięknej Salamance, mieście zbudowanym ze złotawego piaskowca, z czarownym Plaza Mayor, dwoma „zrośniętymi” ze sobą katedrami oraz najstarszym hiszpańskim uniwersytetem – kolebką życia intelektualnego kraju.

Reformatorskie zapędy Teresy zaprowadziły ją do północnej Hiszpanii (Burgos, Valladolid, Palencia) i na południe, do gorącej i barwnej Andaluzji. Dotarła do Granady, gdzie znajduje się arabski pałac Alhambra i Kaplica Królewska z grobowcem hiszpańskich królów katolickich. Zaszczyciła też swą obecnością Sewillę, słynącą nie tylko ze wspaniałych pamiątek przeszłości (katedra z grobem Kolumba, urokliwe stare miasto i alkazar, kościół Matki Boskiej Makareny), ale także z walk byków oraz ognistego flamenco.

Święta Teresa z Ávili była wytrwałym pielgrzymem. Fundując kolejne klasztory, pokazała wewnętrzną siłę i determinację, przemierzyła wiele szlaków, odwiedziła wiele miast, spotkała wielu ludzi… Wiernie pokonywała trudną drogę, każdym krokiem świadcząc, że „Bóg sam wystarczy”!

***
Materiał przygotowany we współpracy z Pallotyńskim Biurem Pielgrzymkowo-Turystycznym PEREGRINUS,
ul. Skaryszewska 12, 03-802 Warszawa, tel. 22 619 15 02, 22 618 67 23, bop@ecclesia.org.pl, www.bp.ecclesia.org.pl.

Beata Kozakiewicz fot. Beata Kozakiewicz Idziemy nr 12 (495), 22 marca 2015 r.