Biskup przeprasza za prześladowanie katarów

Pomnik upamiętniający masową egzekucję katarów w Montségur w 1244 r.

W niedzielę 16 października bp Jean-Marc Eychenne odprawił Mszę świętą u stóp twierdzy Montségur, w której w 1244 r. spalono żywcem 220 wyznawców tej sekty po tym, jak odmówili wyparcia się swej wiary, uznanej za heretycką. W czasie liturgii ordynariusz diecezji Pamiers wypowiedział prośbę o przebaczenie.

W liście zapraszającym na uroczystość, będącą częścią obchodów Jubileuszu Miłosierdzia, bp Eychenne napisał, że wśród dramatycznych wydarzeń historycznych w departamencie Ariège w południowej Francji, które tkwią w zbiorowej podświadomości jest „szczególnie okrutny los, jaki spotkał tych wierzących, których zazwyczaj nazywamy katarami”. Bywa, że wydarzenia sprzed niemal 800 lat są nadal dzisiaj powodem wrogości do Kościoła. Ordynariusz Pamiers wyciąga z nich wniosek, że „władza religijna i władza polityczna (to, co duchowe i to, co doczesne) powinny być bezwzględnie rozdzielone, jeśli chce się szanować wolność, nietykalność i sumienie każdego człowieka”.

Przypomniał też zasadę społecznego nauczania Kościoła mówiącą, że „aby osiągnąć słuszny cel (wpierać prawdę – zwalczać błąd), nie można i nie powinno się stosować środków, które nie szanują godności osób ludzkich”.

W rozmowie z dziennikiem „La Croix” bp Eychenne zaznaczył, że jego inicjatywa nie jest „samobiczowaniem się”. Wyjaśnił, że prośba o przebaczenie skierowana jest zarówno do Boga, jak i do samych katarów. Chodzi o uleczenie zranionej podświadomości zbiorowej, gdyż wielu ludzi w tym regionie Francji uważa, że „dzisiejsi katolicy są tacy sami jak ci, którzy prześladowali tamtych chrześcijan”.

Hierarcha nie waha się czynić porównania między czasami katarów i wydarzeniami dnia dzisiejszego. "Nie wiemy, jak nas oceni przyszłość. Dziś ludzie toną w Morzu Śródziemnym. Być może zarzuci się nam, że byliśmy nieludzcy z powodu swej obojętności" – zauważa ordynariusz Pamiers.

Katarzy byli istniejącym w XII-XIII w. ruchem religijnym łączącym elementy chrześcijaństwa z manicheizmem. Niechętni byli seksualności i małżeństwu, stosowali też surowe posty. Żyli w ubóstwie, sprzeciwiali się bogactwu, odrzucali wszystko, co pochodziło ze świata, w tym władzę świecką. Uznawani za heretyków, byli tępieni zarówno przez Kościół jak i państwo. W 1209 r. papież Innocenty III ogłosił przeciwko nim krucjatę. Prowadzili ją władcy Francji z wyjątkowym okrucieństwem, zdobywając dla swego kraju zajmowane przez katarów ziemie. Symbolicznym upadkiem kataryzmu było dziewięciomiesięczne oblężenie twierdzy Montségur w 1244 r., której obrońców następnie spalono żywcem, choć faktycznie katarzy walczyli jeszcze do 1255 r., gdy padła ich twierdza Quéribus. Pozostałych przy życiu katarów tropiła Inkwizycja.