Od lat Ksiądz Arcybiskup chętnie przyjeżdża do Polski. Skąd taka sympatia do naszego kraju i Kościoła?
Kraj to ludzie. Przede wszystkim poznaje się ludzi, potem przychodzą liczne wizyty. Jeśli ktoś jest inteligentnym, wykształconym człowiekiem, to poznaje też historię kraju. Jeśli jest się katolikiem i przybywa z Niemiec, to droga do Polski nie jest daleka.
Należy Ksiądz Arcybiskup do bliskich współpracowników Benedykta XVI, a jeszcze wcześniej ks. prof. Josepha Ratzingera. Teraz, po ustąpieniu papieża, spotykacie się często?
Ojciec Święty Benedykt XVI ustąpił z urzędu ze względu na stan zdrowia. Przebywał w Castel Gandolfo, a teraz ma nowe mieszkanie w Watykanie. Zobaczymy, kogo będzie mógł przyjmować i z kim się spotykać, na ile pozwoli mu zdrowie. Mnie bardzo interesuje to, że Benedykt XVI teraz więcej zajmuje się swoim dorobkiem, troszczy się o swoje Opera omnia, gdyż jestem wydawcą jego dzieł. Na razie rzadko się z nim spotykam, utrzymujemy przede wszystkim kontakty listowne.
Jaką ponadczasową spuściznę pozostawi po sobie papież Ratzinger? Jakie są główne nurty myślowe w dziele Josepha Ratzingera?
Jako papież ofiarował nam wielkie encykliki: Deus caritas est, Spe salvi, Caritas in veritate. Są to ważne przesłania, w których papież na nowo postawił w centrum pytanie o Boga. I to jest jego wielka zasługa, wsparcie dla całej ludzkości. W obliczu wielu zadań można stracić centralną i właściwą orientację. Dlatego papież próbuje odpowiedzieć na pytania: dlaczego w ogóle jesteśmy na ziemi i mamy odkrywać Boga, Bogu służyć i dzięki temu iść do nieba? Jak w perspektywie wiecznego zbawienia powinniśmy wypełniać swoje zadania jako ludzie wierzący, w rodzinie, w szkole, miejscu pracy, w naszych wspólnotach, państwach, wspólnocie międzynarodowej? Głoszenie orędzia Kościoła w duchu odpowiedzialności za dobro wspólne jest służbą ludzi świeckich na rzecz świata. Jako wyznawcy Chrystusa przekazujemy także „sens” pochodzący od Boga, Logos, Słowo Boże, które nami kieruje, słowo prawdy i miłości, dzięki której został stworzony człowiek i znajduje w Nim spełnienie.
W czym widzi Ksiądz Arcybiskup podobieństwa i różnice w pontyfikacie Benedykta XVI i Franciszka?
Są to dwie osobowości, dwóch papieży, ale jedna nauka wiary, nadziei, miłości i Kościoła. Różnice między obu papieżami sprowadzają się do odmiennych osobowości, historii życia, zdolności, charakteru itp. To są osobiste cechy charakteru każdego z wezwanych do sprawowania Urzędu Piotrowego. Można spotkać w mediach opinie i oceny, że Benedykt XVI jest przede wszystkim uczonym, profesorem teologii, nauczycielem wiary, podczas gdy Franciszek jest proboszczem i pasterzem. Oceny te są znacznym uproszczeniem. Nie wolno przecież zapominać, że Benedykt XVI jest nie tylko naukowcem, ale jest też pasterzem, tak jak Franciszek jest także nauczycielem wiary.
Ksiądz Arcybiskup dobrze zna Kościół w Ameryce Łacińskiej. Pochodzący z Argentyny papież Franciszek mówi o opcji na rzecz ubogich. Czy nie jest to propozycja autentycznie katolickiej teologii wyzwolenia?
Teologia wyzwolenia jest nie tylko pewnym nurtem teologicznym. W jej kontekście musimy mówić o miłości Boga do człowieka, z czego wynikają praktyczne konsekwencje. Przypomnijmy, że komuniści cały czas zwodzili ludzi obietnicami budowy raju na ziemi, a z drugiej strony wyzyskiwali ich jak niewolników. W końcu oddali władzę. Nie potrzebujemy komunizmu, aby mówić o wolności. Od trzech tysięcy lat, począwszy od Starego Testamentu, mówimy o wolności człowieka i jego godności, czego nie uwzględniał Karol Marks. My chrześcijanie od wieków jesteśmy protagonistami wolności, uwolnienia człowieka z niegodnych jego osoby warunków społecznych. O odpowiedzialności chrześcijan za świat mówi Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Soboru Watykańskiego II Gaudium et spes. W swoim pierwszym liście św. Jan Apostoł pisze: „Jeśliby ktoś mówił: »Miłuję Boga«, a brata swego nienawidził, jest kłamcą, albowiem kto nie miłuje brata swego, którego widzi, nie może miłować Boga, którego nie widzi”. Nie można rozdzielić miłości Boga i człowieka. Dla nas jest to jedność, odnosząca się do czasu i wieczności, która wyznacza nasze perspektywy na przyszłość. Opcja na rzecz ubogich jest przesłaniem Biblii. Chrystus przychodzi, aby głosić Bożą łaskę, głosi Dobrą Nowinę ubogim materialnie i duchowo, potrzebującym i poszukującym. Słowo Boże wszystko przemienia, nie w zło, jak to robili komuniści, lecz w dobro, jak to czynią chrześcijanie.
Co? Gdzie? Kiedy?
