Kubańczycy oczekują Franciszka
W ostatnich miesiącach papież i dyplomacja watykańska skutecznie pośredniczyli w ociepleniu stosunków amerykańsko-kubańskich, co zaowocowało wznowieniem stosunków dyplomatycznych między obydwoma krajami i zniesieniem sankcji gospodarczych nałożonych na Kubę.
„Tak jak św. Jan Paweł II, którego gestów i słów nie zapomnieliśmy, był na tej karaibskiej wyspie przyjmowany jako zwiastun prawdy i nadziei, a Benedykt XVI jako pielgrzym miłości, Franciszek zostanie przyjęty jako misjonarz miłosierdzia” – napisali biskupi Kuby w liście pasterskim przed papieską pielgrzymką.
Po raz pierwszy Kuba gościła następcę św. Piotra w dniach 21-25 stycznia 1998 r. Na czele państwa i partii komunistycznej stał wtedy Fidel Castro. Jan Paweł II odwiedził wówczas Hawanę, Santa Clara, Camagüey i Santiago de Cuba.
Świat z uwagą śledził jego spotkanie z Fidelem Castro. Sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej kard. Angelo Sodano przedstawił ówczesnemu ministrowi spraw zagranicznych Robertowi Robainie listę więźniów politycznych z prośbą o ich ułaskawienie. Wielu z nich dzięki papieżowi z Polski doczekało się – nieraz po wielu latach – wolności.
– Dziękuję Bogu, Panu dziejów i naszego życia, że pozwolił mi odwiedzić tę piękną ziemię, o której Krzysztof Kolumb powiedział, że piękniejszej ludzkie oko nigdy nie widziało – to były pierwsze słowa Jana Pawła II wypowiedziane na ziemi kubańskiej. – Podjąłem tę podróż apostolską, aby w imię Chrystusa utwierdzić waszą wiarę, ożywić nadzieję i obudzić miłość, by poznać waszą głęboką religijność oraz wasze udręki, radości i cierpienia – podkreślił papież na lotnisku.
Pierwszą Mszę Świętą celebrował 22 stycznia 1998 r. dla 150 tysięcy wiernych na stadionie sportowym w Santa Clara. Kazanie poświęcił rodzinie i wychowaniu. Przypomniał m.in. słowa kubańskiego poety José Martí: „W procesie budowania przyszłości z wszystkimi i dla wszystkich – rodzina, szkoła i Kościół muszą tworzyć wspólnotę wychowawczą, w której kubańskie dzieci będą mogły wzrastać w człowieczeństwie”.
Drugą Mszę Jan Paweł II celebrował dla 250 tysięcy wiernych, głównie młodzieży, w Camagüey. – Z relatywizmu moralnego rodzi się egoizm, podziały, marginalizacja, dyskryminacja, lęk i nieufność wobec innych – podkreślał.
Wielkim wydarzeniem była wizyta Jana Pawła II w Santiago de Cuba, stolicy prymasowskiej, a zarazem w mieście, gdzie 1 stycznia 1959 r. Fidel Castro ogłosił zwycięstwo rewolucji. To tu właśnie papież koronował łaskami słynącą figurkę Matki Bożej Miłosierdzia, patronki Kuby, czczonej w głównym sanktuarium maryjnym w El Cobre. Tu przypomniał słowa jednego z patriotów kubańskich, Antonio Maceo: „Kto nie kocha Boga, nie kocha ojczyzny”.
W Hawanie Jan Paweł II celebrował Mszę Świętą na słynnym placu Rewolucji, na którym zgromadziło się około miliona wiernych, przybyłych nawet z najodleglejszych regionów Kuby. – Wolność nie oparta na prawdzie oddziałuje na człowieka w taki sposób, że czasem staje się on przedmiotem – zamiast być podmiotem – w swoim środowisku społecznym, kulturowym, ekonomicznym i politycznym, a tym samym nie ma żadnej możliwości osobistego rozwoju. […] Dla chrześcijan wolność dzieci Bożych to nie tylko dar i zadanie; jej osiągnięcie jest też bezcennym świadectwem oraz autentycznym wkładem w proces wyzwolenia całego rodzaju ludzkiego. Wyzwolenie to nie ogranicza się do aspektu społecznego i politycznego, gdyż jej najpełniejszym wyrazem jest wolność sumienia – podstawa i warunek wszelkich innych praw człowieka” – zwracał uwagę Jan Paweł II.
Czternaście lat później, w dniach 26-28 marca 2012 r., Kubę odwiedził Benedykt XVI. Prezydentem kraju był już wówczas Raul Castro Ruz, brat Fidela. Papież Ratzinger odwiedził Santiago de Cuba, El Cobre i Hawanę.
Głównym powodem wizyty był udział papieża w obchodach czterechsetnej rocznicy obecności na Kubie wizerunku Matki Bożej Miłosierdzia z El Cobre. – Modliłem się do Najświętszej Dziewicy, by zaspokoiła potrzeby tych, którzy cierpią, którzy są pozbawieni wolności, rozdzieleni z bliskimi lub przeżywają chwile poważnych trudności. Jej Niepokalanemu Sercu poleciłem równocześnie ludzi młodych, aby byli prawdziwymi przyjaciółmi Chrystusa i nie ulegali propozycjom, po których pozostaje smutek – mówił Benedykt XVI w sanktuarium w El Cobre.
W Hawanie Benedykt XVI przewodniczył Mszy Świętej na placu Rewolucji. – Drodzy przyjaciele, nie wahajcie się iść za Jezusem Chrystusem. W Nim odnajdujemy prawdę o Bogu i o człowieku. […] W Nim wszyscy znajdą pełną wolność, światło, aby dogłębnie zrozumieć rzeczywistość i przemienić ją odnawiającą mocą miłości – apelował wówczas Benedykt XVI. A żegnając się z Kubą, skrytykował sankcje gospodarcze „nakładane z zewnątrz, które ciążą na ludności”.
Gospodarzem obydwu wspomnianych papieskich pielgrzymek na Kubę był kard. Jaime Ortega, który od 34 lat jest arcybiskupem Hawany. Ten liczący obecnie blisko 79 lat duchowny, nadal pełniący swe funkcje, gościć będzie także papieża Franciszka.
 | Wojciech Świątkiewicz |
Co? Gdzie? Kiedy?
