Polski głos na Synodzie

Abp S. Gądecki: Zostałem biskupem pomocniczym w Gnieźnie, mojej rodzinnej diecezji, w 1992 r.; po dziesięciu latach zostałem biskupem w Poznaniu, najstarszej polskiej diecezji, założonej w 968 r. Przez czternaście lat kierowałem pracami Komitetu ds. Dialogu z Judaizmem, a ostatnio przez osiem lat byłem przewodniczącym Komisji ds. Duszpasterstwa, której zadaniem jest przygotowywanie krajowych programów duszpasterskich. Obecny program duszpasterski ma dwa ważne punkty: to 1050. rocznica chrztu Polski i Światowe Dni Młodzieży, oba w przyszłym roku. Można powiedzieć, że na ŚDM mamy już 120 krajów, które zgłosiły swój udział, i 360 tysięcy zgłoszeń. Przygotowania w Krakowie są w toku i idą dobrze, a my, z naszej strony, przygotowujemy się, aby przyjąć młodzież w naszych diecezjach na tydzień misyjny, żeby przyjąć tych, którzy przyjeżdżają z zagranicy i pragną uczestniczyć w tym wydarzeniu.

Jeżeli chodzi o Synod, to uczestniczę już w czwartym z kolei zgromadzeniu i wobec tego mogę powiedzieć, że mam już pewne doświadczenie w tego rodzaju pracy. Niemniej zawsze wielką wartość ma podczas synodu obecność papieża, zwierzchnika Kościoła, który nie tylko oświeca zgromadzenie, ale także daje poczucie, że jest skałą, na której opiera się nasz Kościół na ziemi. A więc ważna jest obecność papieża, ale także obecność tak wielu biskupów, przedstawicieli różnych krajów, oraz audytorów i osób, które mają szczególne doświadczenie w zakresie rodziny. To wszystko ma dla mnie wielkie znaczenie, ponieważ pozwala poszerzyć wizję Kościoła, której nie można zacieśniać ani do diecezji, ani do jednego kraju.

Andrea Gagliarducci z Katolickiej Agencji Prasowej: Mówi się o dyskusjach i rozmaitych ich aspektach, o tym, że nawet sugerowano, że trzeba by napisać na nowo pewne fragmenty. Czy można powiedzieć, że ten dokument nie usatysfakcjonował biskupów? Korzystając zaś z obecności abp. Gądeckiego, chciałbym zapytać, w jaki sposób temat rodziny będzie włączony w obchody Światowych Dni Młodzieży, w jaki sposób będzie przekazywany temat rodziny młodym?

Abp S. Gądecki: Mam doświadczenie pracy tylko mojej grupy językowej, włoskiej. Mieliśmy tam wrażenie, że budowa niektórych części Instrumentum laboris była niewłaściwa i wobec tego niektórzy sugerowali dość poważną rewizję jego tekstu; inni sugerowali zmiany tylko pewnych sformułowań, bez zmian całości. Jak zwykle przy takich okazjach są rozwiązania maksymalne i minimalne, ale moim zdaniem Instrumentum laboris mogło być przygotowane znacznie lepiej.

Jeżeli chodzi o temat rodziny podczas Światowych Dni Młodzieży, to są przewidziane grupy dyskusyjne z młodzieżą o rodzinie i o przyszłości. Bo przecież to przede wszystkim młodzież jest zainteresowana tą instytucją, która jest bardzo atrakcyjna, jeśli jest przygotowana i przedstawiona w odpowiedni sposób i przynosi potem radosne owoce. Zwykle, kiedy patrzymy na statystyki, widać zawsze to samo: że pierwszą i najważniejszą instytucją jest szczęśliwa rodzina. A więc sądzę, że wszyscy młodzi marzą o szczęśliwej rodzinie. Potem rzeczywistość bywa okrutna i niewłaściwe przygotowanie [do małżeństwa] może sprawić, że takie marzenia będą tylko iluzją. Ale nie istnieje, o ile ja wiem, nie istnieje inna instytucja tak bardzo upragniona przez młodzież, jak rodzina.

National Catholic Register: Jak wiele uwagi uczestnicy Synodu poświęcili kwestii implikacji dla duszy i zbawienia otrzymywania Eucharystii bez spełnienia przed tym pewnych warunków? Jak wiele na ten temat dyskutowano? I drugie pytanie: Mówiło się o tym, że wielu Ojców Synodalnych obawiało się zabrać głos. Jak to się ma do słów Papieża o otwarciu i swobodzie wypowiedzi?

Abp S. Gądecki: Nie ma mowy o jakiejś atmosferze obaw, bo my wierzymy w Ducha Świętego. Wierzymy również w kierownictwo Ojca Świętego, który także prowadzi te sprawy. Jeżeli chodzi o Komunię św. otrzymywaną przez osoby rozwiedzione żyjące w innym związku, kiedy pierwszy małżonek jest jeszcze przy życiu, dla nas jako Konferencji Episkopatu Polski taka możliwość jest wykluczona. Myśmy mówili zawsze o ewentualnym procesie stwierdzania, że małżeństwo zostało zawarte nieważnie, o możliwości przedstawionej w punkcie 84. adhortacji Familiaris consortio – to znaczy o tym, że osoba rozwiedziona może uczestniczyć we wszystkich formach życia Kościoła zarówno w zakresie wychowania, działalności charytatywnej, liturgii Słowa, jak i uczestniczenia we Mszy św. W tych wszystkich formach może być wartościowym świadkiem trudności życia rodzinnego i może dzięki temu nawet lepiej przygotować tych wszystkich, którzy zbliżają się do małżeństwa, lepiej niż ktoś, kto nie ma takiego doświadczenia.

Tak więc jest bardzo wiele możliwości uczestnictwa osób będących w nowych związkach w życiu Kościoła i nie są one w żaden sposób wykluczone z Kościoła, nie są ekskomunikowane, a więc mają pełne prawo uczestniczyć w życiu eklezjalnym. Ale, na podstawie własnego doświadczenia i moich rozmów, jestem również świadomy tego ich wielkiego pragnienia Komunii św. Być może żywią one większe nawet pragnienie przystąpienia do Komunii św. niż ci, którzy mają do tego prawo. I to ukazuje również, w jaki sposób działa Duch Święty. A więc, tak jak mówiłem, jest bardzo wiele sposobów uczestniczenia w życiu Kościoła i nie jest również wykluczone przystąpienie do sakramentu pokuty, ponieważ aby otrzymać radę, można przystąpić do sakramentu pokuty, również nie uzyskując rozgrzeszenia. To zawsze przyniesie dobre skutki dla życia duchowego. Inni ojcowie synodalni mogą mieć inne opinie, ale nasza opinia jest właśnie taka.