Salezjanie ratujący Żydów

Ksiądz Edmund Modzelewski SDB, proboszcz bazyliki, witając na początku uroczystości przybyłych na wspólną modlitwę wiernych, podkreślił:

dziś składamy w szczególny sposób hołd naszym braciom salezjanom – księdzu Michałowi Kubackiemu i księdzu Janowi Stankowi, którzy w czasie wojny pracowali tu w bazylice i spieszyli z pomocą, pomagali także Żydom.

W homilii biskup Romuald Kamiński przywołując bohaterskich salezjanów mówił, że byli oni częścią społeczeństwa, które opierając życie na właściwych wartościach, całą wspólnotą troszczyło się o drugiego człowieka:

Jedną z najważniejszych spraw jest miłość bliźniego. Ta miłość bliźniego to jest troska o drugiego człowieka w bardzo różnych wymiarach. I to tutaj się działo. Nie powiem, że tylko tutaj, ale my dzisiaj jesteśmy w bazylice, wspominamy konkretne osoby, ale żeby lepiej to zrozumieć i właściwie spojrzeć na to, co się wtedy wydarzało, to trzeba pamiętać, że nie byli sami. Oni byli cząstką dobrze uformowanego społeczeństwa.

Po Mszy Świętej odbyło się odsłonięcie i poświęcenie tablicy upamiętniającej bohaterskie czyny księży salezjanów. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Instytut Pamięci Narodowej oraz władze dzielnicy Praga Północ. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele tych instytucji, a także dyrekcja, nauczyciele i młodzież z pobliskich szkół na Pradze.

W archiwalnych dokumentach oraz świadectwach ocalonych badacze zajmujący się tematyką zaangażowania polskiego Kościoła Katolickiego w pomoc Żydom podczas okupacji niemieckiej odnaleźli materiały potwierdzające postawę księży Michała Kubackiego SDB i Jana Stanka SDB wobec dramatu społeczności żydowskiej.

"W salezjańskiej bazylice znaleźli pomoc Żydzi, którzy uciekli z transportów do obozów koncentracyjnych oraz szukający ocalenia podczas likwidacji warszawskiego getta. Przejmujące świadectwa ocalonych opowiadają m. in. historię ośmioletniej Zosi ukrywanej w parafii czy Haliny Aszkenazy-Engelhard, która uciekła z transportu do obozu koncentracyjnego na Majdanku. Księża Michał Kubacki SDB i Jan Stanek SDB ratowali żydowskie istnienia mimo zagrożenia śmiercią bowiem rozstrzelanie groziło każdemu, kto pomagał Żydom pod okupacją niemiecką.” (źródło: pragapn.um.warszawa.pl)