Warszawa: unikatowe eksponaty w AGAD

Ekspozycję zorganizowano w związku z Jubileuszem 1050-lecia Chrztu Polski, ale będzie ona dostępna także dla uczestników „dni w diecezji”, poprzedzających wydarzenia centralne Światowych Dni Młodzieży.

Na wystawę, noszącą tytuł „Chrześcijańskie skarby Archiwum Głównego Akt Dawnych. Święci, błogosławieni i wybitni ludzie Kościoła”, składa się ponad 70 oryginalnych dokumentów, pieczęci i ilustracji powstałych na przestrzeni ośmiu stuleci, od połowy XII wieku do roku 1939. Wszystkie archiwalia związane są z wybitnymi przedstawicielami Kościoła katolickiego i innych wyznań chrześcijańskich. Prócz tego pokazano projekty architektoniczne kościołów, cerkwi i zborów ewangelickich.

– Trudno wybrać najciekawszy element ekspozycji – przyznał kurator wystawy dr Jacek Krochmal. Jak dodał wszystkie pokazane materiały są niezwykle interesujące a historyk zajmujący się dziejami Kościoła nie mógłby „spokojnie przejść obok tych dokumentów”.

Najstarszą na wystawie jest, a jednocześnie najstarszą w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych, jest bulla papieża Hadriana IV z 1155 r., w której papież otoczył opieką klasztor kanoników regularnych w Czerwińsku nad Wisłą. Zobaczyć można również przywilej Kazimierza Wielkiego nadany w 1367 r. biskupowi ormiańskiemu Grzegorzowi, w którym król zezwolił na osiedlanie się Ormian we Lwowie. Pokazano także list z 1561 r. skierowany do zboru kalwińskiego w Wilnie, w którym reformator Jan Kalwin potępił antytrynitarskie, negujące istnienie Trójcy Świętej, poglądy teologa Jerzego Blandraty.

Kurator wskazał również na niezwykle ciekawy a dostępny na wystawie Akt Konfederacji Warszawskiej z 1573 roku. Pochodzi on z okresu, gdy Europą targały wojny religijne związane z reformacją. – Szlachta polska obawiała się, by tego typu zdarzenia nie zostały przeniesione do Polski, więc wszyscy zadeklarowali sobie wzajemnie swobodę wyznaniową – wyjaśnił dr Krochmal. Jak dodał, była to rzecz niespotykana w ówczesnej Europie.

Jednym z celów wystawy jest również uświadomienie zwiedzającym, że wybitne postaci w dziejach Polski, znane z imienia i nazwiska, to często księża i zakonnicy. Stąd ekspozycja prezentuje również dokumenty związane m.in. ze św. Stanisławem, św. Jadwigą, św. Kazimierzem Jagiellończykiem, św. Jozafatem Kuncewiczem, św. Zygmuntem Szczęsnym Felińskim, św. Józefem Bilczewskim oraz bł. Honoratem Koźmińskim. Przypomniano także takie postaci jak: historyk i kronikarz Jan Długosz, reformator szkolnictwa i założyciel Collegium Nobilium w 1740 r. Stanisław Konarski, polityk i filozof doby oświecenia Hugo Kołłątaj oraz Ignacy Krasicki – biskup warmiński, poeta i autor pierwszej polskiej powieści nowożytnej „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki”.

Choć swoją ekspozycję Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie zorganizowało przede wszystkim w związku z Jubileuszem 1050-lecia Chrztu Polski to jednocześnie będzie ona dostępna dla uczestników „dni w diecezji”, poprzedzających wydarzenia centralne Światowych Dni Młodzieży w Krakowie.

Dr Jacek Krochmal wyraził nadzieję, że goście z całego świata zobaczą bogactwo kultury polskiej i rozpropagują tę wiedzę u siebie w kraju. – Gdy dorosną, zajmą ważne stanowiska, będą dobrze myśleć o Polsce. To inwestycja, która się zwróci – podkreślił kurator wystawy.

Ekspozycja w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie będzie czynna do najbliższego piątku, 15 kwietnia, oraz z okazji Światowych Dni Młodzieży w dniach 18-23 i 25-26 lipca. Wstęp jest wolny.