Losy Maty Hari, holenderskiej tancerki i awanturnicy, skazanej na śmierć podczas I wojny światowej w 1917 r. przez sąd francuski za współpracę z wywiadem niemieckim, zostały już dawno dokładnie opisane.
Na temat tej legendarnej i niezwykłej postaci powstała obfita literatura oraz filmy dokumentalne i fabularne (między innymi hollywoodzki obraz z Gretą Garbo), których autorzy próbowali wyjaśnić fenomen działalności słynnej kobiety szpiega, patrząc na nią z różnych punktów widzenia oraz uwarunkowań psychologicznych i feministycznych.
Twórcy dwunastoodcinkowego serialu produkcji portugalsko-rosyjsko-ukraińskiej opowiadają dramatyczną i barwną historię Holenderki Margarety McLeod, zwanej Matą Hari, na szerszym tle historycznym pierwszych lat XX w., aż do śmierci bohaterki przed plutonem egzekucyjnym.
Wątki epickie splatają się tu z sensacyjnymi, kryminalnymi, obyczajowymi i melodramatycznymi. Udział firm rosyjskich i ukraińskich w produkcji można wytłumaczyć tym, że w drugiej części serialu, w okresie I wojny, we Francji pojawiły się oddziały armii rosyjskiej w celu wsparcia sojuszników w walkach z Niemcami. Jeden z rosyjskich oficerów został wiernym ukochanym Margarety, aż do jej tragicznej śmierci…
W pierwszych odcinkach poznajemy Margaretę jako kobietę nieszczęśliwą, której podły były mąż odmawia prawa do opieki nad ich jedyną córką. Po wielu dramatycznych wydarzeniach i zbiegach okoliczności, których ofiarą padła kobieta, widzowie z biegiem czasu zaczynają odczuwać dla niej współczucie. Nagle staje się coś dziwnego, Margareta porzuca dotychczasowe życie i rodzi się Mata Hari, piękna wykonawczyni tańców egzotycznych z erotycznymi podtekstami oraz kurtyzana i awanturnica obyczajowa.
Taka metamorfoza stopniowo doprowadza naszą bohaterkę do zaangażowania się w ryzykowną współpracę z wywiadem niemieckim… W pewnym momencie w Paryżu pojawiają się wojska rosyjskie i wspomniany przystojny oficer.
Autorzy serialu próbują odpowiedzieć na pytanie, co było motywem działalności bohaterki – czy jej charakter i chęć odreagowania nieudanego małżeństwa, czy też pragnienie zysku i zamiłowanie do ryzykownych działań.
Serial został dobrze i profesjonalnie zrealizowany i zagrany. Można oczywiście dyskutować, czy ukazane w nim wszystkie wydarzenia są zgodne z prawdą historyczną, ale to już inna sprawa. Historie, które weszły do historycznych mitów XX w., są bowiem w kulturze popularnej ciągle ubarwiane.
Mata Hari; serial, 12 odcinków; Portugalia – Rosja – Ukraina 2016; reżyseria: Julius Berg, Dennis Berry; aktorzy: Vahina Giocante i inni; emisja: TVP 2, godz. 21.50
Co? Gdzie? Kiedy?
