O moralności opiekuna

Bohaterem amerykańskiego filmu „Opiekun” jest mężczyzna w średnim wieku, który zawodowo trudni się opieką nad śmiertelnie chorymi pacjentami – sparaliżowanymi po wylewach, umierającymi na raka. Oglądamy jego pracę, czyli beznamiętnie wykonywane czynności: podawanie leków, mycie, karmienie, spacery, ćwiczenia, podróże do szpitala. Ale wkrótce orientujemy się, że opiekun stara się bardzo głęboko wchodzić w prywatne życie swoich pacjentów, stając się w pewnym sensie konkurencją dla ich – prawda, że często obojętnych – rodzin. W końcu dowiadujemy się, jakie są motywy osobistego zaangażowania Davida.

Ten trudny w odbiorze film wydaje się ciekawy do refleksji z uwagi na zawarte w nim dwuznaczne moralnie przesłanie. Z jednej strony widzimy autentyczne zaangażowanie Davida w opiekę nad chorymi. Z drugiej strony jednak owo zaangażowanie nabiera czasami charakteru niemal chorobliwego. Do tego stopnia, że pielęgniarz zostaje pozwany do sądu przez rodzinę sparaliżowanego staruszka o rzekome molestowanie. Ów starzec, stale narzekający na rodzinę, wykazuje wyraźne skłonności homoseksualne. Ale to właśnie on molestuje, choć tylko słownie, swego opiekuna!

Najbardziej kontrowersyjna jest jednak końcówka filmu, kiedy to umierająca na raka pacjentka prosi Davida, aby ten pomógł jej umrzeć. Po krótkich wahaniach opiekun się godzi. Autorzy utworu sugerują więc, że eutanazja – bo o to przecież chodzi – staje się dziś częścią humanistycznie pojętej opieki nad śmiertelnie chorymi. W taki sposób kino artystyczne, często promowane w mediach i nagradzane na festiwalach, staje się narzędziem propagowania eutanazji. Film „Opiekun” dobitnie ilustruje ten problem.

„Opiekun” („Chronic”), USA, 2015. Reżyseria: Michel Franco. Wykonawcy: Tim Roth, Bitsie Tulloch i inni. Dystrybucja: Gutek Film

Mirosław Winiarczyk fot. Gregory Smith Idziemy nr 20 (554), 15 maja 2016 r.