Floriańska 3: Gdzie jest polska energia?

Polska gospodarka energetyczna coraz bardziej uzależnia się od Rosji – alarmowali w Salonie Dziennikarskim publicyści: Barbara Sułek-Kowalska, Jerzy Jachowicz, Łukasz Warzecha i Piotr Zaremba oraz prowadzący Jacek Karnowski. Teraz gra idzie o Grupę Azoty. Ten największy w Polsce producent nawozów sztucznych pobiera aż 20 proc. całego gazu zużywanego w Polsce. Tymczasem Skarb Państwa zmniejszył swoją kontrolę nad Grupą z 45 na 33 proc. głosów na rzecz Rosjan. Jacek Karnowski na falach Radia Warszawa wyraził obawę, że po przejęciu akcji Grupy Azoty przez kremlowskich oligarchów Moskwa będzie mogła narzucać Polsce politykę importową i narzucać źródło zaopatrzenia w gaz. Eksperci przewidują, że tymi źródłami na pewno nie będą zasoby Kataru czy Norwegii, co mogłoby zdywersyfikować import gazu i „odciążyć” kierunek wschodni.

Gra wokół Azotów – posłuchaj!

Już pod koniec 2012 r. rosyjski Acron otrzymał zgodę Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na kupno azotowej spółki Tarnów. Zamiarom rosyjskiej firmy Acron sprzeciwił się jednak Skarb Państwa. Ministerstwo Skarbu Państwa chciało ratować sytuację fuzją tarnowskich Azotów z Zakładami Azotowymi Puławy. Powstały w ten sposób koncern mógłby skuteczniej bronić się przed rosyjskimi zakusami. Mimo tego, że UOKiK zwlekał ze zgodą na połączenie przedsiębiorstw, Rosjanom wówczas nie udało się przejąć zakładów.

Właściciel Acronu, oligarcha Wiaczesław Kantor nie rezygnował jednak ze swoich zamiarów. Kontrolowane przez niego spółki systematycznie powiększały swoje pakiety akcji. Teraz najnowsze dane, według stanu z 25 kwietnia, wskazują, że firmy zależne od rosyjskiego Acronu (m.in. Norica Holding) posiadają już 15,34 proc. głosów w Grupie Azoty.

Przemysł azotowy jest największym odbiorcą gazu w Polsce – rocznie zużywa ok. 2,5 mld m3 tego paliwa. Gaz stosowany jest w procesach technologicznych, dzięki czemu produkcja nawozów i amoniaku jest mniej energochłonna i tańsza.

Zdaniem ekspertów, branża azotowa z uwagi na duże zapotrzebowanie na gaz powinna być zainteresowana jak najszybszą eksploatacją polskich łupków, bo dzięki temu zamiast z drogiego gazu rosyjskiego mogłaby korzystać z tańszego gazu niekonwencjonalnego. Sprzedaż polskich koncernów azotowych Rosjanom groziłaby radykalnym zmniejszeniem zainteresowania łupkami. Przejęte przez Acron zakłady w Tarnowie zaopatrywałyby się w Gazpromie.

Publicyści Salonu Dziennikarskiego nie mają wątpliwości, że Rosjanom chodzi o pełną kontrolę na importem energii do Polski. Niedawno prezydent Rosji Władimir Putin zatrząsł polską polityką, deklarując możliwość budowy zaniechanego gazociągu Jamał II. Okazało się nawet, że polska firma podpisała już w tej sprawie z Rosjanami memorandum. Gazociąg ma połączyć złoża jamalskie w Rosji do Polski, Słowacji i Węgier. Putin na spotkaniu z Aleksiejem Millerem, szefem Gazpromu powiedział, że chodzi o „zwiększenie pewności zaopatrzenia w gaz Polski, Słowacji i Węgier”. Premier Tusk pytany wówczas przez dziennikarzy w Sejmie o memorandum w sprawie gazociągu Jamał – Europa 2 powiedział, że musi sprawdzić informację i nie będzie komentował czegoś, o czym nie wie. Podkreślał, że dla Polski gaz nie jest narzędziem polityki, Polski nie interesują też dodatkowe dostawy gazu, a naszym celem jest pozyskiwanie go z różnych źródeł.

– Gdzieś jednak zapadła decyzja, że firmy, które nie są dopuszczone do udziałów w kontrolowanych przez rosyjsko-niemieckie układy rynkach energetycznych Europy Środkowo-Wschodniej, zaczęły się wycofywać z Polski – zauważyli publicyści. Wycofał się już fiński koncern Nesce, a jego stacje kupił koncern Shell, który jest związany z Rosjanami. Mówi się także o wycofaniu się z Polski norweskiej sieci Statoil. – Chodzi o to, żeby importować z Rosji – stwierdził Karnowski. Barbara Sułek-Kowalska zwróciła uwagę, że są na to liczne dowody pośrednie. – Sąsiad wschodni nigdy nie pozwalał na to, aby złoża energetyczne w Polsce były eksploatowane w sposób niezależny i wolny. Przykładem są źródła, które zaczął eksploatować jeszcze Ignacy Łukasiewicz. W PRL niejeden polski uczony dostał po głowie za to, że próbował się tym zająć – mówiła publicystka. Symptomatyczny jest też fakt wycofania się PGE z budowy elektrowni Opole oraz firmy Energa z budowy elektrowni w Ostrołęce, mimo że już poczyniono tam znaczące inwestycje. W konsekwencji Polska nie jest samodzielna energetycznie, a Rosjanom o to chodzi.

– Sfera wpływów gospodarczych jest najistotniejsza dla sfery wpływów politycznych – mówił Jerzy Jachowicz. Piotr Zaremba stwierdził optymistycznie, że próby wchodzenia przez polski rząd w bliższe relacje z Rosją są dość dobrze rozpoznawane przez społeczeństwo. To jednak za mało, by uniezależnić się od Rosji. – Ratunkiem dla Polski byłaby mocna, wizjonerska polityka energetyczna państwa – skonstatowała Barbara Sułek-Kowalska – jednak takiej nie ma.


Jakie jeszcze tematy poruszono w Salonie 11 maja? Posłuchaj!

Rocznica zakończenia II wojny światowej

"Orzeł może", czyli "Możeł"

Wpadki ministrów

Losy konserwatystów PO

Kolejny Salon Dziennikarski Floriańska 3 – 18 maja o godz. 9.09.

CYTAT TYGODNIA

Już nie opisuje się eutanazji jako „humanistycznego” środka niesienia ulgi w bólu nie do zniesienia, ale mówi się o PRAWIE do eutanazji. Tak, każdy ma prawo do eutanazji – twierdzą autorytety. Już niedługo to prawo stanie się „humanistycznym” obowiązkiem, żeby nie obciążać swoją starością gospodarki, środowiska naturalnego.

Idziemy nr 20 (401), 19 maja 2013 r.