Instytut Pamięci Narodowej przygotowuje raport przedstawiający losy nieruchomości przy ul. Towarowej 28. Zostanie on przekazany Prezesowi Najwyższej Izby Kontroli, a także przewodniczącym odpowiednich komisji Sejmu i Senatu. W oficjalnym piśmie do premiera Rada IPN wyraziła ubolewanie, że właściwe urzędy państwowe nie wykazały w tej sprawie należytej staranności. Prosi także o to, aby szef rządu wyjaśnił okoliczności zaniedbań i pomógł w znalezieniu nowej siedziby.
– Sytuacja ciągnie się od momentu powstania instytutu w 2000 roku. Bo właśnie wtedy Minister Skarbu Państwa i należąca do tego resortu firma Ruch S.A. zawarły porozumienie, na podstawie którego Ruch S.A. oddał nam budynek, a w zamian za to miał dostać inną nieruchomość – wyjaśnia nam Andrzej Arseniuk. – To rozwiązanie obowiązywało do marca tego roku. Przez cały ten czas trwały rozmowy o wymiennej nieruchomości pomiędzy Skarbem Państwa, władzami Warszawy i Ruchem. Pojawiało się wiele propozycji, które ministerstwo składało firmie. Natomiast instytut cały czas otrzymywał zapewnienia, że takie rozmowy trwają.
W 2009 roku Ruch został sprywatyzowany i zaproponował wykup budynku za 30 mln zł. – Zwróciliśmy się do Ministerstwa Finansów o uruchomienie rezerwy celowej, ponieważ podczas prac parlamentarnych obcięto nam w budżecie kwotę, która mogłaby posłużyć do zrobienia jakichś pierwszych kroków w celu wykupienia – mówi Arseniuk. – Pod koniec lutego IPN wystąpił też z wnioskiem do Ministra Finansów o przyznanie środków z rezerwy celowej na sfinansowanie nabycia nieruchomości, w kwocie blisko 37 mln zł. Kopia wystąpienia trafiła do Kancelarii Premiera. Podczas spotkania 14 marca wiceminister finansów Hanna Majszczyk stwierdziła, że nie może wyasygnować całej potrzebnej kwoty, a jedynie jej część. Poprosiła Prezesa IPN o uzyskanie zgody firmy Ruch S.A. na rozłożenie płatności na raty oraz o wygospodarowanie części środków z budżetu IPN. Dostaliśmy taką zgodę. Chodziło o rozłożenie płatności na dwa lata. IPN zadeklarował możliwość wydatkowania w 2012 roku ze swojego budżetu kwoty 5 mln złotych. Obie informacje zostały przekazane pismem do Ministerstwa Finansów i KPRM. Dodatkowo w piśmie tym Prezes IPN poprosił o ujęcie wydatku drugiej raty za budynek na rok 2013 w Wieloletnim Planie Finansowym Państwa na lata 2012-2015. Pierwszą pisemną reakcją Ministerstwa Finansów na wniosek IPN z lutego było pismo minister Hanny Majszczyk z informacją, iż istnieją możliwości pozyskania środków w II połowie bieżącego roku w przypadku niewykorzystania rezerwy celowej przez innych dysponentów.
W zaistniałej sytuacji pojawiły się argumenty o znaczącym wzroście budżetu IPN w ostatnich 10 latach. – To demagogia – mówi Andrzej Arseniuk. – Obciążano nas wieloma nowymi zadaniami ustawowymi, ustawodawca powołał nowy, czwarty pion (Biuro Lustracyjne i jego terenowe odpowiedniki). Ponadto w 2006 r., wskutek zmiany struktury Prokuratur Apelacyjnych, powstał nowy, jedenasty oddział IPN w Szczecinie.
Trudno powstrzymać się od komentarza, że to wygląda na proces ukrytej likwidacji tej placówki. Poseł PO Rafał Grupiński powiedział, że instytut sam jest sobie winien, bo nie potrafił dopilnować swoich spraw.
– IPN nigdy nie był stroną, która w jakikolwiek sposób była zaangażowana w zapewnienie sobie budynku – replikuje Andrzej Arseniuk. – Uprawnione do tego było Ministerstwo Skarbu, Ruch S.A. i Miasto Stołeczne Warszawa, które szukało dla nas nieruchomości. Posłowi Grupińskiemu chcę powiedzieć, że byliśmy zapewniani, że Ministerstwo Skarbu wywiąże się ze swojego zobowiązania i zapewni działkę Ruchowi. Te słowa były powtarzane ciągle do 2011 roku. Stopniowo dostosowaliśmy więc ten budynek do normalnego funkcjonowania, a każda wydana na to kwota była wpisana do budżetu. Teraz z kolei zarzuca się nam, że robiliśmy to niepotrzebnie. Przecież o tych wydatkach wiedziała wówczas spółka skarbu państwa, czyli Ruch S.A. Inwestycje IPN wyniosły 17 mln zł!
– Trzeba dodać jeszcze jedną prostą rzecz – mówi Arseniuk – że jako instytucja z pewnymi ustawowymi zobowiązaniami musimy się z nich wywiązywać. Dlatego musieliśmy inwestować. Wkładamy pieniądze w archiwum, żeby mogło dobrze działać. Gdybyśmy czekali, nic by nie było, ani naszej działalności, ani budynku.
Nowy właściciel zapowiedział, że będzie rozmawiał z Instytutem. Kiedy oddajemy numer do druku, żadnych rozmów nie było. Być może o aktualnej sytuacji IPN będą dyskutować posłowie na zaplanowanym już posiedzeniu. Jedno jest pewne: jest to kolejna kompromitacja państwa polskiego. Ale czy ma to jakiekolwiek znaczenie dla rządzących?
 | Grzegorz Maciak |
Co? Gdzie? Kiedy?
