Może jednym z rozwiązań wyżej opisanej kwestii byłoby zaostrzenie kontroli granic? Czy jej obecny stan jest wystarczający?
Działania związane ze skuteczną ochroną granic państwowych są dostosowywane na bieżąco do zmieniających się okoliczności. Na przykład w reakcji na zaostrzający się kryzys na Ukrainie będą kontynuowane, rozpoczęte w zeszłym roku, wzmocnienia kadrowe oddziałów Straży Granicznej ochraniających zewnętrzną granicę UE.
W Polsce funkcjonuje przepis o detencji dzieci, zgodnie z którym nawet bardzo małe dziecko, które nie ma uregulowanej sytuacji pobytowej, może trafić do strzeżonego ośrodka. Dlaczego te przepisy nie mogą zostać złagodzone?
Do strzeżonych ośrodków dla cudzoziemców obcokrajowcy są kierowani zgodnie z decyzją sądu w ściśle określonych przypadkach: na przykład gdy w wyniku naruszenia przepisów cudzoziemiec musi opuścić terytorium Polski i jest obawa, że nie wykona tego obowiązku dobrowolnie. Zdarza się tak też, gdy dana osoba złożyła wniosek o status uchodźcy, a nie można zidentyfikować jej tożsamości, gdy istnieje zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego czy też występuje uzasadniona obawa przed instrumentalnym wykorzystaniem procedury uchodźczej, na przykład w celu nielegalnej migracji. W ośrodkach strzeżonych obcokrajowcy przebywają zwykle nie dłużej niż trzy miesiące.
Całkowite zniesienie możliwości umieszczania małoletnich i ich rodzin w strzeżonych ośrodkach dla cudzoziemców nie jest możliwe, bo oznaczałoby bezradność organów państwa w odniesieniu do dużej części zjawiska nielegalnej migracji. Byłby to czytelny sygnał zachęcający do nielegalnej migracji z wykorzystaniem do tego celu dzieci, jak również do rozwoju rynku fałszywych dokumentów i zaświadczeń wskazujących na wiek niższy niż rzeczywisty. Również inne państwa Unii Europejskiej podchodzą ostrożnie do takiego rozwiązania.
Detencję traktuje się jednak jako środek ostateczny. W ustawie o cudzoziemcach wprowadzono wiele alternatywnych środków zabezpieczających i znacznie ograniczono możliwość stosowania detencji wobec małoletnich bez opieki. Postępowania z udziałem małoletnich mają charakter priorytetowy, tak aby skrócić ich pobyt w ośrodkach do niezbędnego minimum. Trzeba dodać, że przepisy zapewniają małoletnim jak najlepsze warunki pobytu w ośrodkach: jest tam zatrudniona profesjonalna kadra, dzieci mają możliwość realizowania obowiązku nauki, mają dostęp do książek, gier, placów zabaw, organizowane są liczne wydarzenia kulturalne, spektakle, konkursy.
Czy cudzoziemiec, który przyjechał do Polski legalnie, może uzyskać darmową pomoc w załatwieniu formalności pobytowych, informacje o służbie zdrowia, edukacji? Czy informacje o tej pomocy są wystarczająco łatwo dostępne?
Jest wiele źródeł, w których cudzoziemiec może uzyskać informacje, na przykład wielojęzyczna strona internetowa www.cudzoziemcy.gov.pl, prowadzona przez Urząd do spraw Cudzoziemców, czy też strona www.migrant.info.pl, funkcjonująca w ramach projektu współtworzonego przez Międzynarodową Organizację do spraw Migracji, MSW oraz Państwową Inspekcję Pracy. Użyteczne informacje są dostępne również na stronach konsulatów i urzędów wojewódzkich. Ponadto w Polsce istnieje szereg organizacji pozarządowych, zarówno świadczących pomoc prawną dla cudzoziemców, jak i udzielających praktycznych porad w wielu obszarach życia codziennego. Tego typu działania odbywają się również w ramach projektów finansowanych ze środków publicznych.
 | rozmawiała Hanna Dębska |
Co? Gdzie? Kiedy?
