fot. pexels.com
Najczęściej wykonywanym zabiegiem z wykorzystaniem zimna jest krioterapia. Zabieg polega na krótkotrwałym (1-5 minut) stosowaniu ciekłego azotu o temperaturze od −90 do −150 stopni Celsjusza. Działanie polega na wykorzystaniu reakcji organizmu na zimno. Na początku dochodzi do nagłego zwężenia naczyń krwionośnych i zwolnienia przepływu krwi pod wpływem zimna, potem naczynia ulegają znacznemu poszerzeniu i przekrwieniu, następny etap to zwiększony dopływ do komórek składników odżywczych. Krioterapia działa przeciwbólowo, zmniejsza napięcie mięśni, działa przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo. Zabieg może dotyczyć całego ciała (wykonywany jest wówczas w kriokomorze) albo tylko niektórych miejsc – jest to krioterapia miejscowa.
Przeciwwskazaniem jest nadwrażliwość na zimno, choroby, w których zimno jest czynnikiem wyzwalającym (krioglobulinemia, zespół Raynauda) choroba Sudecka, zapalenie miedniczek nerkowych i pęcherza, niedokrwistość, miejscowe zaburzenia ukrwienia, zmiany skórne.
W gabinetach fizykoterapii szczególnym sposobem leczenia ciepłem są okłady z borowiny. Borowina lecznicza to niezwykły dar natury, nazywana jest czarnym złotem. Jest to torf powstały w wyniku humifikacji roślin przy udziale bakterii w środowisku z dużą ilością wody i małym dostępie tlenu. W Polsce jest dużo złóż borowinowych bardzo dobrej jakości. Po wydobyciu borowina jest oczyszczana i mielona. Zawiera wiele substancji organicznych i nieorganicznych. Wśród nich są białka, węglowodany, żywice, bituminy, mikroelementy, makroelementy, kwasy humusowe, garbniki. Także substancje nieorganiczne, takie jak sole żelazowe, wapienne, glinkowe oraz substancje krzemionkowe.
Dzięki zawartości tych substancji borowina ma działanie przeciwzapalne, ściągające, rozluźniające, przeciwbólowe, bakteriostatyczne i bakteriobójcze, stymuluje także pracę jajników. Stosowana w zmianach zwyrodnieniowych, w zespołach bólowych szyjnych, barkowych i lędźwiowych, po stłuczeniach, złamaniach, a także w chorobach układu krążenia (AO), układu pokarmowego (zapalenia jelit, choroba wrzodowa).
Borowiny nie należy stosować przy ostrych stanach zapalnych, świeżych urazach kości i stawów, na uszkodzoną skórę, przy żylakach, ciężkiej niewydolności krążenia, nadczynności tarczycy, ciąży, krwawieniach z dróg rodnych i nowotworach.
Plastry torfu zapakowane w folie są nagrzewane do temperatury 40 stopni Celsjusza, zawartość jest przyłożona do chorego miejsca, kompres nakrywany jest kocem i trzymany przez 20-30 minut. Ciepło ułatwia rozluźnienie mięśni i naczyń.
Borowina stosowana jest także do jonoforezy borowinowej, fasonów borowinowych i maseczki. W niektórych sanatoriach stosowane są kąpiele oraz masaże borowinowe.