Dziś przypada 95. rocznica urodzin wielkiego polskiego twórcy Zbigniewa Herberta – poety, eseisty i dramaturga, autora m.in. “Pana Cogito” – jednego z najsłynniejszych tomów poezji w historii polskiej literatury.
W Pałacu Rzeczypospolitej, siedzibie Biblioteki Narodowej w Warszawie, spotkają się dziś miłośnicy twórczości Zbigniewa Herberta, jego Rodzina i Przyjaciele, aby wspólnie świętować 95. rocznicę urodzin jednego z największych poetów XX wieku.
Podczas uroczystego wieczoru zaproszeni goście wysłuchają wierszy Herberta w interpretacji Elizy Borowskiej − aktorki teatralnej i filmowej. Gościem specjalnym wieczoru będzie polsko-szwedzki dziennikarz i pisarz, laureat tegorocznej Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za reportaż literacki − Maciej Zaremba Bielawski, przyjaciel Herberta, autor – wraz z żoną, poetką Agnetą Pleijel – szwedzkiego tłumaczenia „Raportu z oblężonego miasta”.
Zbigniew Herbert urodził się 29 października 1924 r. we Lwowie. Studiował polonistykę na tamtejszym Uniwersytecie Jana Kazimierza. W czasie wojny zaangażowany był w działalność konspiracyjną, należał do AK. Po wojnie studiował ekonomię w Krakowie, a także prawo i filozofię w Toruniu. Zadebiutował późno, bo w 1956 r., tomem “Struna światła”.
W swojej twórczości podejmował problemy moralno-filozoficzne, odwołując się zawsze do humanistycznej tradycji Europy. Jego poezja nawiązuje często do uniwersalnych wartości, historii, mitologii i sztuki. Łączy klasycyzm z doświadczeniami awangardy, patos z humorem i ironią, a intelektualny dyskurs z prostotą języka. Istotą moralnego przesłania poezji Herberta jest – jak uważa większość badaczy jego twórczości – heroiczny opór przeciw totalitaryzmowi, odmowa udziału w przemocy i kłamstwie, i “obowiązek pamięci”.
Po debiucie szybko zyskał dużą popularność. Wydał m.in. tomy: “Hermes, pies i gwiazda”, “Studium przedmiotu”, “Napis” i – najbardziej znany – “Pan Cogito”. W stanie wojennym i latach 80. jego twórczość, zwłaszcza z tomu „Raport z oblężonego miasta” zyskała niezwykła popularność”. Wiersze Herberta były traktowane jako manifesty oporu przeciwko władzy komunistycznej. Jego wiersz “Przesłanie Pana Cogito” trwale zapisał się w powszechnej świadomości Polaków
Zbigniew Herbert był też autorem esejów, w których ujawniła się jego rozległa wiedza humanistyczna – “Barbarzyńcy w ogrodzie” (1962 r.) i “Martwej natury z wędzidłem” (1993 r.) oraz dramatów zebranych w tomie “Wybór poezji. Dramaty” z 1973 r. W latach 90. wydał trzy tomy wierszy: “Elegię na odejście”, “Rovigo” i “Epilog burzy”. Zmarł 28 lipca 1998 r. w Warszawie. Spoczął na Cmentarzu Powązkowskim.
„Określenie go poetą katolickim byłoby zapewne przesadą, ale niewątpliwie religia odgrywała wielką rolę w jego światopoglądzie” – mówił ks. Andrzej Luter, podczas Mszy sprawowanej w lipcu w 20. rocznicę śmierci Poety. “Bywało różnie, ale niewątpliwie kontekst chrześcijański zawsze był dla niego istotny, chociaż pojawiało się coraz więcej punktów spornych, niepewności, zwątpień” – zauważył w tej samej homilii duszpasterz twórców.
Co? Gdzie? Kiedy?
