Również Benedykt XVI w encyklice Caritas in veritate z 2009 r. poruszył temat ekologii: „Kościół jest odpowiedzialny za stworzenie i powinien podkreślać także tę odpowiedzialność na forum publicznym. A czyniąc to, powinien bronić nie tylko ziemi, wody i powietrza jako darów stworzenia należących do wszystkich. Powinien przede wszystkim chronić człowieka przed zniszczeniem samego siebie. (…) Podobnie jak cnoty ludzkie są między sobą zespolone, tak że osłabienie jednej naraża również inne, tak też system ekologiczny opiera się na szacunku wobec projektu dotyczącego zarówno zdrowego współżycia w społeczeństwie, jak i dobrej relacji z naturą. (…) Obowiązki, jakie mamy wobec środowiska, łączą się z obowiązkami, jakie mamy wobec osoby jako takiej, jak i w odniesieniu do innych. Nie można nakładać jednych, naruszając drugie. Jest to poważna sprzeczność dzisiejszej mentalności i praktyki, która poniża osobę, burzy środowisko i szkodzi społeczeństwu”.
BETONOZA I WUZETKI
Termin „betonoza” wywodzi się z jednej ze społecznych akcji, zainicjowanej kilka miesięcy temu w internecie. Zaskakująco szybko został podchwycony przez wiele osób prywatnych i niektóre media. Punktem wyjścia do dyskusji pod tym hasłem były działania w przestrzeni miejskiej Polski, dotyczące tzw. rewitalizacji miejsc publicznych, owocujące całkowitą zmianą ich wizerunku i funkcji. I tak przytulne zielone rynki czy reprezentacyjne ulice przedstawiane na widokówkach w latach 70. i 80. XX w. zostały całkowicie odarte z przyrody i rekreacyjnego charakteru. Sieć zalały fotografie sprzed lat i współczesne, pokazujące betonowe place. Idąc po linii najmniejszego oporu, samorządy postawiły na redukcję kosztów utrzymania tych miejsc w przyszłości. Zrezygnowały z trawników, które trzeba regularnie kosić, z krzewów wymagających cięcia czy klombów kwiatowych, które bez systematycznej pielęgnacji szybko tracą urok.
W tym dążeniu do oszczędności i unikania wysiłku zapomniano o podstawowej funkcji przestrzeni miejskiej: jej użyteczności dla człowieka. Chcąc zrozumieć szerzej zjawisko „betonozy” i innych wątpliwych modyfikacji naszych miast i okolicznych terenów, należy mieć na uwadze specyficzne – tylko dla Polski – decyzje o warunkach zabudowy, w kręgach inwestorów zwane „wuzetką”. Ów twór administracyjny, bo tym są „wuzetki”, stanowiący często podstawowe narzędzie zmiany zagospodarowania terenu, wciąż odpowiada za chaos urbanizacyjny. I to mimo krytyki bardzo różnych środowisk.
ZADANIE DLA WSZYSTKICH
Patrząc na podobne działania pozbawione wyobraźni i odpowiedzialności nie tylko za przyszłe, ale nawet współczesne pokolenia, trudno nie zgodzić się z o. Zdzisławem Kijasem OFMConv, który pisze w swym „Brewiarzu ekologa”: „Prawdziwym źródłem zagrożenia nie jest przyroda, ale człowiek. On właśnie odciska swoje piętno (negatywne albo pozytywne) na całej planecie. Dlatego Kościół przypomina o naglącej potrzebie formowania człowieka, jego edukacji ekologicznej, poczucia odpowiedzialności za stworzenie, wstrzemięźliwości i umiaru w gromadzeniu dóbr dla samych tylko przyjemności”.
Papież Franciszek buduje w nas nadzieję: „Naglące wezwanie do ochrony naszego wspólnego domu obejmuje troskę o zjednoczenie całej rodziny ludzkiej (…). Stwórca nas nie opuszcza, nigdy nie cofa się w swoim planie miłości, nie żałuje, że nas stworzył. Ludzkość jest jeszcze zdolna do współpracy w budowaniu naszego wspólnego domu”.
Co? Gdzie? Kiedy?
