Jerozolima, Bazylika Bożego Grobu
Zaczyna się już w Niedzielę Palmową. W tym dniu z kościoła Betfage na Górze Oliwnej wyrusza popołudniowa procesja upamiętniająca tryumfalny wjazd Jezusa do Jerozolimy. Wielotysięczny tłum pielgrzymów z całego świata zmierza na Stare Miasto, machając liśćmi palmowymi i wykrzykując „Hosanna!”. Oficjalnie nabożeństwo kończy się na dziedzińcu klasztoru ojców białych przy kościele św. Anny błogosławieństwem udzielanym przez łacińskiego patriarchę Jerozolimy, lecz pokazy i przemarsze grup szkolnych i skautowskich trwają w tym dniu do późnego wieczora.
W Wielki Poniedziałek rano, w kaplicy przy V stacji Drogi Krzyżowej – blisko kamienia, na którym według tradycji miał oprzeć się Jezus, gdy dźwigał krzyż – sprawowane są dodatkowe Msze Święte. W Wielki Wtorek we franciszkańskiej Kaplicy Biczowania, na terenie dawnej Twierdzy Antonia, gdzie Piłat wydał wyrok skazujący na Jezusa, podczas porannej Mszy Świętej śpiewa się opis Męki Pańskiej. W Wielką Środę rano w Bazylice Grobu i Zmartwychwstania trwa adoracja Kolumny Biczowania, a o godzinie 16.00 rozpoczyna się officium tenebrae – „liturgia ciemności” (por. Mt 27, 45; Mk 15, 33; Łk 23, 44). „Rozważmy, oceńmy swe drogi. Powróćmy do Pana. Wraz z dłońmi wznieśmy i serca do Boga w niebiosach” (Lm 3, 40-41).Charakterystycznym elementem celebracji jerozolimskich w Wielki Czwartek jest procesja, która o godzinie 15.10 wyrusza spod franciszkańskiego kościoła Najświętszego Zbawiciela i udaje się do Wieczernika, ormiańskiej katedry św. Jakuba oraz domu św. Marka, należącego do wspólnoty syriackiej. Obecnie gospodarzami Wieczernika są władze Izraela. Mimo swobodnego dostępu do tego miejsca żadnemu z Kościołów chrześcijańskich nie wolno tu sprawować publicznych nabożeństw, poza sytuacjami wyjątkowymi, takimi jak wizyty papieskie, zakończenie Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan, Wielki Czwartek czy Zesłanie Ducha Świętego. Ostatnim akcentem uroczystości wielkoczwartkowych jest wieczorna „godzina święta” w Ogrodzie Oliwnym. Odczytywane są wówczas w różnych językach fragmenty Ewangelii o modlitwie Jezusa w Ogrójcu. Skałę, na którą padały krople Jego krwawego potu, posypuje się płatkami czerwonych róż. O godzinie 22.00 wierni z pochodniami i lampionami udają się na miejsce, gdzie kiedyś stał pałac arcykapłana Kajfasza, a dzisiaj znajduje się kościół św. Piotra In Gallicantu. Tutaj do północy rozważa się w ciszy pojmanie Jezusa, zdradę św. Piotra, nocne przesłuchanie Jezusa przed Sanhedrynem i przetrzymywanie Go do piątkowego poranka w podziemnej cysternie.
W Wielki Piątek po porannej liturgii w Bazylice Grobu i Zmartwychwstania wystawione zostają do adoracji relikwie Krzyża Świętego. O godzinie 11.30 na ulicach Starej Jerozolimy odbywa się nabożeństwo Drogi Krzyżowej, któremu przewodniczy franciszkański Kustosz Ziemi Świętej. Wieczorem na Kalwarii i przy Grobie Pańskim ma miejsce inscenizacja pogrzebu Jezusa. Figura Jezusa jest odczepiana od krzyża, zdejmuje się jej koronę cierniową i wyciąga gwoździe. Po owinięciu w płótna i namaszczeniu olejkami czterech kapłanów przenosi figurę i składa ją w grobie. Nabożeństwo to odprawiane jest tylko w Kościele jerozolimskim i nawiązuje do europejskich przedstawień pasyjnych.
Właściwą liturgię paschalną w Bazylice Grobu i Zmartwychwstania, ze względu na obowiązujące status quo, odprawia się w sobotę rano. Jej przebieg nie różni się wiele od tej, jaką znamy z naszych kościołów. Tylko Paschał symbolizujący zmartwychwstałego Chrystusa zapalony zostaje nie od ogniska, lecz od lampki oliwnej, która w Kaplicy Grobu Pańskiego płonie nieustannie w dzień i w nocy. Wielu uczestników ceremonii wraca wtedy do domów z małymi lampkami, w których pali się nowe światło – symbol Zmartwychwstałego.
W Niedzielę Wielkiej Nocy w Bazylice Grobu i Zmartwychwstania łaciński patriarcha Jerozolimy przewodniczy Mszy Świętej i procesji rezurekcyjnej. Diakoni odśpiewują cztery fragmenty Ewangelii mówiące o Zmartwychwstaniu – w ten sposób obwieszczają tę radosną nowinę na cztery strony świata. Uroczysty charakter celebracji podkreśla także wykonywany na zakończenie hymn Te Deum.
W tym dniu w domach chrześcijańskich na stołach pojawia się przede wszystkim baranina oraz dużo słodkich ciastek z sezamem i syropem miodowym.
***
Materiał przygotowany we współpracy z Pallotyńskim Biurem Pielgrzymkowo-Turystycznym PEREGRINUS,
ul. Skaryszewska 12, 03-802 Warszawa, tel. 22 619 15 02, 22 618 67 23, bop@ecclesia.org.pl, www.bp.ecclesia.org.pl.
 | Sławomir Rajzer |
Co? Gdzie? Kiedy?
