Kondycja Kościoła w Polsce

Także w diecezjach o wysokich wskaźnikach religijności chętnych do seminarium jest coraz mniej. – W naszej diecezji kapłanów do pracy w parafiach nie brakuje. Widać jednak spadek liczby powołań. To skutek niżu demograficznego. Część młodzieży wyjeżdża kontynuować naukę w dużych miastach poza diecezją, jeśli rozeznają powołanie kapłańskie, to zostają tam w seminariach duchownych – mówi ks. Artur Szurawski, kanclerz kurii łomżyńskiej. W 2005 r. w seminarium łomżyńskim do kapłaństwa przygotowywało się 102 kandydatów, w 2021 – tylko 35. Święcenia kapłańskie przyjęło w tym roku sześciu diakonów.

– W diecezji warszawsko-praskiej na sześciu latach seminarium do kapłaństwa przygotowuje się 44 kleryków i diakonów. To tendencja utrzymująca się od lat – mówi o wskaźniku ks. dr Tomasz Sztajerwald, prefekt seminarium. W tym roku do święceń kapłańskich przystąpiło sześciu diakonów.

MSZA W TV

Mimo złagodzenia reżimu sanitarnego w pandemii wielu wiernych do dziś nie wróciło do świątyń. Korzystając z dyspensy, łączyli się duchowo w przeżywaniu niedzielnych Mszy świętych za pośrednictwem radia, telewizji czy internetu. Na rozluźnienie związku z parafią wpłynęły też zawieszone z powodu pandemii spotkania grup formacyjnych czy odwołane wakacyjne rekolekcje.

– Kiedy restrykcje zostały poluzowane, dyspensa, której udzielili biskupi, stała się łatwą wymówką, żeby do kościoła w ogóle nie chodzić – ocenia ks. Niemira.

Ks. inf. Marian Bronikowski, dziekan z Sieradza w diecezji włocławskiej, nie traci nadziei. – W Sieradzu też zadajemy sobie pytanie, czy nasi wierni wrócą do Kościoła. Wrócą, bo szukają pozytywnego doświadczenia wspólnoty wiary – ocenia, wyliczając inicjatywy, jakie przygotowuje prowadzona przez niego parafia kolegiacka. – To są te nasze małe nadzieje. Zaczynamy od nadziei – mówi ks. Bronikowski.

– Ci, którzy wrócili do kościołów, manifestują większe przywiązanie do parafii, tęsknotę za życiem sakramentalnym, religijnym – zauważa ks. Artur Niemira. – Widać też większą odpowiedzialność za parafię, jeśli chodzi o jej utrzymanie materialne. Księża proboszczowie zwracają uwagę, że osób w kościele jest mniej, ale ofiary na tacę są porównywalne z okresem przed pandemią – dodaje.

To nie oznacza, że parafie nie czują braków finansowych. Fundusze wystarczają na pokrycie bieżących wydatków. – W naszej diecezji zaleceniem biskupa ordynariusza niekonieczne inwestycje parafialne zostały zamrożone. Realizowane były projekty związane z dotacjami zewnętrznymi, uwarunkowanymi czasem zakończenia prac – mówi ks. Artur Szurawski.

W grupie wiernych, którzy wrócili do świątyń, wyraźnie brakuje dzieci i młodzieży. Sporą część stanowią ci, którzy zrezygnowali z katechezy szkolnej. – Często lekcje religii wpisane są na końcu dnia zajęć. Rezygnują zwykle ci, którzy dojeżdżają do szkoły z dalszych okolic. Czasami rodzice piszą usprawiedliwienie, że dzieci muszą przygotowywać się do egzaminów – mówi ks. Niemira. – Na stosunek do Kościoła i kapłanów duży wpływ miały wydarzenia społeczne po ogłoszeniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego aborcji – ocenia ks. Niemira.

W czasie pandemii dzieci nie miały klasycznych rekolekcji wielkopostnych, podczas których całymi klasami szkolnymi przychodziły do świątyni. To kolejny czynnik, który wpłynął na rozluźnienie związku z Kościołem. Przez większą część roku młodzież uczestniczyła w lekcji religii zdalnie. Nie można jeszcze określić, jak liczną grupę stanowią osoby, które zrezygnowały z lekcji katechezy. – Wcześniej, przed pandemią, w katechezie w szkole podstawowej uczestniczyło 95 proc. dzieci, obecnie jest to 88 proc. – mówi ks. dr Piotr Pierzchała, dyrektor wydziału katechetycznego w diecezji warszawsko-praskiej.

W archidiecezji łódzkiej jesienią ma odbyć się Forum Ewangelizacyjne, ukierunkowane na młodzież. Ta grupa wiekowa wymaga dzisiaj szczególnej troski. Św. Jan Paweł II dbał relację z młodymi, chciał ich przyciągnąć do Chrystusa. Bez nich trudno mówić o przeniesieniu wiary na kolejne pokolenia. To jedna z wielu inicjatyw podejmowanych w Polsce dla odwrócenia negatywnego trendu. Może już spóźnionych. Chyba bowiem przespaliśmy moment, w którym Kościół w Polsce znalazł się po drugiej stronie cienkiej linii, za którą uruchamia się lawina.