Witaminy i owoce

Lato to czas, kiedy na bazarach i w sklepach pełno jest owoców i warzyw sezonowych. Radzę nie zmarnować okazji i w pełni wykorzystać tę bogatowitaminową ofertę. Warto także wiedzieć, jakie działania pożądane, a czasem także niepożądane mogą one powodować. Witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Biorą udział w wielu procesach metabolicznych, wpływają na działanie enzymów. Ich niedobór może być przyczyną poważnych chorób. Prawidłowe odżywianie powinno zapewnić wystarczającą ilość witamin i mikroelementów w diecie. Witaminy dzielimy na dwie grupy – rozpuszczalne w wodzie – witamina B i C oraz rozpuszczalne w tłuszczach – witaminy A, D, E, K.

Większość owoców zawiera dużą ilość witaminy C. Organizm musi otrzymywać ją z zewnątrz, nie potrafi jej sam wytworzyć. Jej niedobór może spowodować osłabienie odporności, bóle stawów, a w skrajnych niedoborach – zmiany zapalne śluzówek. Witamina C zawarta jest w wielu owocach i warzywach, jednak przy nieprawidłowym przetwarzaniu potraw łatwo stracić nie tylko witaminy, ale także cenne mikroelementy. Przypominam o dokładnym myciu owoców i warzyw przed jedzeniem. Nie należy obranych warzyw moczyć długo w wodzie, powoduje to wypłukanie witamin C i B. Częstym błędem jest
zbyt grube obieranie warzyw – najwięcej witamin znajduje się tuż pod skórką. Warzywa należy gotować jak najkrócej – należy wrzucać je do wrzątku z dodatkiem niewielkiej ilości soli (nie sody!). Należy spożywać je zaraz po ugotowaniu. Podgrzewanie niszczy witaminy. Surówki należy przygotowywać tuż przed spożyciem.

Poza witaminą C w owocach i warzywach znajdują się inne witaminy i mikroelementy. Ich zawartość jest różna. Przykładem są brzoskwinie, które zawierają dużo żelaza, magnezu i wapnia oraz wit. A, C i B-karoten. Są wskazane szczególnie u osób z chorobami układu krążenia. Morele ze względu na dużą ilość żelaza, wit. C, A, potasu i fosforu wskazane są szczególnie u osób z niedokrwistością i zaburzeniami wzroku (tzw. kurza ślepota).

Czereśnie wskazane są dla osób z dolegliwościami reumatycznymi. Trzeba jednak pamiętać, że są one ciężkostrawne.

Wiśnie zawierają dużo witaminy C i A, działają moczopędnie, korzystnie działają u osób z niedokrwistością, obniżają poziom cholesterolu.

Maliny, zarówno owoce, jak i liście dzięki dużej zawartości witamin C, B, E mają korzystne działanie wzmacniające, znane jest także ich działanie napotne, wykorzystywane w stanach gorączkowych.

Jagody dzięki zawartości witamin oraz kwasu jabłkowego, bursztynowego i pektyn mają działanie przeciwbakteryjne, dawniej były stosowane do zwalczania robaków. Działają przeciwbiegunkowo. Podobnie czarna porzeczka zapobiega i leczy biegunki, stosowana jest także w przeziębieniach.

Owoce mają wiele korzystnych działań, należy jednak spożywać je z umiarem. Szczególnie osoby chore na cukrzycę powinny pamiętać, że zawierają one znaczne ilości glukozy.

Izabela Pakulska Idziemy nr 30 (462), 27 lipca 2014 r.