PROSTYTUTKA I BABILON
W rozdziale 17 Apokalipsy Rzym, stolica imperium, został przedstawiony dosadnie jako „wielka prostytutka” (nierządnica). Rządzi ona państwem rzymskim, czyli wielogłowym potworem. Oznacza to oczywiście wzgardliwe potępienie. Wyobraźmy sobie nazwanie tak dzisiaj Moskwy, Berlina czy Brukseli.
Prostytucja w Biblii jest generalnie symbolem kultu pogańskiego, fałszywej religii. Religijność rzymska obejmowała kult uosobionych sił natury oraz kult państwowy. Religia taka, przy pozorach wspaniałości, jawi się jako i obrzydliwa, i krwawa: W ręce miała złoty kielich pełen obrzydliwości i nieczystości nierządu swego […] I zobaczyłem kobietę pijaną krwią świętych i krwią świadków Jezusa.
Dodatkowy motyw takiej krytyki Rzymu to upadek obyczajowy: liczba prostytutek w stolicy, łatwość rozwodów itd. Bezpośrednią inspiracją dla satyry mogła być moneta rzymska z lat 70. z Azji Mniejszej, na której boginię Romę, symbol państwa, przedstawiono mocno podkasaną, na siedmiu wzgórzach i z wężowatym potworem, bogiem rzeki Tyber (ilustracja). Te siedem wzgórz Rzymu wspomina fragment Ap 17, 9.
Inne imię Rzymu to Babilon. Oba te słowa, i jeszcze termin „miasto”, były po grecku rodzaju żeńskiego, łatwo było więc o ich skojarzenie z „wielką prostytutką”. Pseudonim Babilonu otrzymał Rzym od Żydów przypuszczalnie dlatego, że Rzymianie zniszczyli w 70 roku świątynię jerozolimską, tak jak niegdyś Babilończycy. Nazwa ta oznaczała więc znienawidzone imperium okupacyjne i jego pyszną, bogatą stolicę. W rozdziale 18 znajdziemy poemat o zagładzie Rzymu, inspirowany zapewne pamięcią o jego wielkim pożarze w 64 roku. Ta zagłada będzie zasłużoną karą.
WŁADZA OD SZATANA
Wróćmy do rozdziału 13. Potwór, państwo rzymskie, zawdzięcza swą moc szatanowi. Ap 13, 4: pokłonili się smokowi, bo dał władzę potworowi. Dalej: Pokłonią się mu wszyscy mieszkańcy ziemi, każdy, którego imię nie jest zapisane w zwoju życia zabitego Baranka, od założenia świata (Ap 13, 8). Tylko chrześcijanie sprzeciwią się szatańskiemu totalitaryzmowi.
Ten smok bowiem to w rozdziale 12 symbol szatana, wroga wierzących, ludu Bożego, którego obrazem jest kobieta, „niewiasta obleczona w słońce”. Jako nieprzyjaciel, kusiciel i oskarżyciel ludzi szatan wypędzony został z nieba: I zrzucony został wielki smok, dawny wąż, zwany diabłem i szatanem, zwodzący cały świat zamieszkały; […] zrzucony został oskarżyciel naszych braci (Ap 12, 9-10). W tym świecie szatan nadal atakuje wierzących: wyruszył, aby wydać wojnę pozostałym z jej potomstwa: strzegącym przykazań Boga i mającym świadectwo Jezusa. Czyni to poprzez zbrodnicze państwo.
Dochodzą więc do władzy dzięki szatanowi zbrodnicze imperia. O potworze czytamy w Apokalipsie, że zostało mu dane sprawować władzę przez czterdzieści dwa miesiące (Ap 13, 5). Okres ten, wielokrotnie wspominany w Apokalipsie, to połowa siedmiu lat, czasu pełnego. Ta połówka obejmuje cały czas ziemski, w odróżnieniu od przyszłego niebiańskiego.
Nie znajdziemy zatem w Apokalipsie uciekania od rzeczywistości ziemskiej i politycznej w eschatologię. W jej obrazach kryje się między innymi krytyka ówczesnego państwa. Skoro jednak potępienie to ujęto w języku symbolicznym, z natury swej otwartym na nowe interpretacje i znaczenia, można tu doszukiwać się także sensu szerszego. Rzym pogański jest zapowiedzią wszelkich innych ziemskich potęg, inspirowanych przez szatana, rządzących przemocą, prześladujących chrześcijan i domagających się kultu. Takie kraje istnieją i dzisiaj.
 | Michał Wojciechowski |
Co? Gdzie? Kiedy?
