I choć ich ofiara nie poszła na marne, powoli, zwłaszcza wśród młodszego pokolenia, zanika pamięć o wydarzeniach sprzed kilkudziesięciu lat. Dobrze się stało, że powstają nowe, choć do tej pory tak nieliczne inicjatywy upamiętniające bohaterów wiary tamtych lat.
Jedno z takich przedsięwzięć powstało w Tywrowie na Podolu i zrealizowane zostało przy diecezjalnym sanktuarium Matki Bożej Tywrowskiej i Męczenników za Wiarę. To Memoriał Męczenników Kościoła Katolickiego na Ukrainie w XX w., który powstał z inicjatywy o. dr. Pawła Wyszkowskiego, przełożonego Delegatury Polskiej Prowincji Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej na Ukrainie i w Rosji. Męczeńska droga Kościoła została przedstawiona w formie czternastu stacji drogi krzyżowej. Umieszczono tu szczątki zamordowanych przez komunistów wyznawców Chrystusa, pamiątki po ofiarach prześladowań, w większości Polakach. Cenną częścią Memoriału i książki, którą wydał z tej okazji IPN, są zdjęcia więzionych duchownych i świeckich, a także ich bezcenne świadectwa. Pomocny w lekturze jest indeks osób i nazw geograficznych. Bardzo cenna publikacja przybliżająca czasy zbrodniczego komunizmu.
o. Paweł Wyszkowski OMI
„Tywrowski memoriał
męczenników katolickich na
Ukrainie w XX wieku”
przekład z ukraińskiego
Dorota Lewsza
Instytut Pamięci Narodowej,
Warszawa 2021, 180 s.
